Dómkirkjuhneykslið
Dómkirkjuhneykslið var mál sem varðaði Ásmund Jónsson dómkirkjuprest í Reykjavík 1850. Var hann gagnrýndur að vera svo lágmæltur að ekki heyrðist í honum í predikunum.[1]
Á sumardaginn fyrsta 1850 skrifaði Brynjólfur Pétursson í Kaupmannahöfn Grími Thomsen, sem var þá í utanríkisþjónustu Dana í Brüssel, bréf, sem fjallar bæði um annað hneykslismál sama ár ,pereatið, og um uppákomuna, sem varðaði séra Ásmund, mág Gríms. Kallaðist hún Dómkirkjuhneykslið.[2] Bréfið er birt í bók Finns Sigmundssonar: Sonur gullsmiðsins á Bessastöðum. Í skýringu Finns neðanmáls við bréfið segir:
| 10. febrúar 1850 gerðist sá atburður í Reykjavíkurdómkirkju að aflokinni prédikun Helga biskups, að ritstjóri Þjóðólfs, Sveinbjörn Hallgrímsson, kvaddi sér hljóðs og krafðist þess að tekin yrði til greina „ósk hinna mörgu í söfnuðinum, sem ég nú ber upp, að þeir megi svo fljótt, sem kringumstæður leyfa, fá annan prest og þann prest hvers orð og kenningar þeir geti heyrt sér til uppbyggingar, því ef lýðurinn heyrir ekki kenninguna, hvernig á hann þá að trúa henni eða verða hólpinn fyrir hana?“ Ávarp Sveinbjarnar við þetta tækifæri er prentað í Hljóðólfi 25. apríl 1850, en það blað gaf hann út í Kaupmannahöfn eftir að Landsprentsmiðjunni hafði verið bannað að prenta Þjóðólf. Mál þetta vakti mikla athygli og er oft á það minnst í bréfum frá þeim tíma. | ||
— Finnur Sigmundsson (ritstj.), Sonur gullsmiðsins á Bessastöðum. Hlaðbúð, Reykjavík 1947, bls. 181
|
Séra Ásmundur var áður prestur á Odda á Rangárvöllum en þegar hann varð dómkirkjuprestur tók bróðir hans séra Markús Jónsson við Odda. Ásmundur var áfram dómkirkjuprestur í nokkur ár eftir afhrópið en tók aftur við Odda 1854 eftir lát Markúsar og var þar til æviloka.[3] Kirkjan í Odda var minni en Dómkirkjan og því auðveldara fyrir söfnuðinn þar að heyra til prestsins.
Tilvísanir breyta
- ↑ Lagaumhverfi fjölmiðla á Íslandi Skemman
- ↑ * Aðalgeir Kristjánsson (ritstj.); Hjalti Snær Ægisson (ritstj.) (2011). Ekkert nýtt, nema veröldin: Bréfaskipti Gríms Thomsens og Brynjólfs Péturssonar. Smárit Sögufélags, Reykjavík. bls. 160. ISBN 978-9979-9902-4-6.
- ↑ Finnur Sigmundsson (ritstj.) (1946). Húsfreyjan á Bessastöðum: Bréf Ingibjargar Jónsdóttur til bróður síns Gríms amtmanns. Hlaðbúð, Reykjavík. bls. VIII.