Mosar

Mosar (fræðiheiti Bryophytes) eru litlar grænar plöntur, sem flestar hafa blöð og stöngul. Mosar hafa engar rætur og því halda þeir sér föstum og sjúga upp næringu með þráðum. Mosar fjölga sér með gróum. Upp af gróinu sprettur forkímsþráður og mosinn sjálfur upp af honum. Þegar eggfruman er frjóvguð, vex upp af henni stafur með bauklaga gróhirslu. Mosajurtin er hinn kynjaði ættliður, en gróhirslan og þráðurinn kynlaus.

Mosar
Ymsar mosar. Mynd úr bók Ernst Haeckel «Kunstformen der Natur», 1904
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae) Undirríki: Mosar (Bryophytes) sensu lato
Fylkingar
Hornmosar — Anthocerotophyta Stotler et Stotl.-Crand. Soppmosar — Marchantiophyta Stotler et Stotl.-Crand. Baukmosar — Bryophyta Schimp. (sensu stricto)

Sú vísindagrein sem fæst við rannsóknir á mosum heitir mosafræði.

Flokkun

Mosum er skipt í soppmosa (Marchantiophyta), hornmosa (Anthocerotophyta) og baukmosa (Bryophyta). Í öllum heiminum er talið að séu 35 þúsund tegundir mosa, sem skiptast í 177 ættir og 1822 ættkvíslir.

Mosar
Phaeoceros laevis — dæmigerð tegund af fylkingu hornmosa	Pohlia nutans — dæmigerð tegund af fylkingu baukmosa	Marchantia polymorpha — dæmigerð tegund af fylkingu soppmosa

Mosar á Íslandi

Sjá lista yfir mosa á Íslandi

Mosar eru mjög algengir á Íslandi. Þeir finnast innan um nær allan gróður en eru stundum sjálfir aðalgróðurinn, einkum í ófrjórri jörð, bæði til fjalla og á láglendi, t.d. í hraunum og móum. Þeim nægir örlítil fokmold, sem sest í holur, jafnvel í nýlegum hraunum. Fáir hafa lagt stund á mosafræði, en flestir þekkja þó grámosann á hraunum og fagurgræna dýjamosann við kaldar uppsprettur, dý. Hér á landi vaxa um 600 tegundir, eða álíka margar og allar villtar háplöntutegundir á landinu.

Lífsferill mosa

Heimildir

• Bergþór Jóhannsson 2003. Íslenskir mosar: Skrár og viðbætur. 138 bls.

Tenglar

• Amblystegiaceae. Montana Field Guide.
• Íslenskir mosar — Skrár og viðbætur
• Kjarnaskógur - Ásætur á trjám á Íslandi

  Þessi grasafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.