Utanflokkabandalagið

Utanflokkabandalagið var íslenskur stjórnmálaflokkur sem starfaði á Alþingi frá 1920 til 1921. Það var stofnað til höfuðs gömlu flokkaskiptingunni sem var um þær mundir mjög að riðlast. Flestir meðlimir bandalagsins höfðu áður starfað í Heimarstjórnarflokki eða Sjálfstæðisflokki (langsum). Utanflokkabandalagið starfaði stutt og rann því næst inní Sparnaðarbandalagið.

Saga

Alþingiskosningar fóru fram árið 1919. Í febrúar árið eftir kom nýtt þing saman og lýstu þá tíu þingmenn því yfir að þeir hefðu myndað með sér bandalag utan hinna gömlu flokka, sem væru orðnir úreltir. Í þessum nýja flokki voru einkum fulltrúar borgaralegra, hægrisinnaðra sjónarmiða sem vildu mynda mótvægi við vaxandi stéttastjórnmálum sem leidd voru af Alþýðuflokki og Framsóknarflokki.

Jón Magnússon myndaði ráðuneyti sitt árið 1920 og naut þá aðeins stuðnings 3-4 þingmanna úr Utanflokkabandalaginu, en þar á meðal var þó einn ráðherra þess, Magnús Guðmundsson. Á þinginu 1921 gengu fleiri þingmenn til liðs við bandalagið, þar á meðal Jón Þorláksson sem óðar varð einn helsti leiðtogi þess.

Morgunblaðið var helsta málgagn Utanflokkabandalagsins.

Tilvísanir og heimildir

• Einar Laxness (1998, 2.útg.). Íslandssaga a-ö. Vaka-Helgafell. ISBN 9979-2-0295-5.