Wikipedia

Kransæðasjúkdómar

Kransæðasjúkdómar eru algengastir hjartasjúkdóma og leiðandi orsök dauðsfalla um heim allan.[1][2][3] Þegar talað er um kransæðasjúkdóma er átt við þrengingar eða stíflur í kransæðum hjartans vegna æðakölkunar eða blóðtappa sem myndast í kjölfar hennar. Æðakölkun er ekki einskorðuð við kransæðar hjartans, heldur er um kerfisbundin og mögulega útbreiddan sjúkdóm að ræða. Æðakölkun getur birst sem sjúkdómur í slagæðum heilans og þá valdið blóðþurrð eða heilablóðfalli, eða sem sjúkdómur í útlægum slagæðum og valdið heltiköstum eða alvarlegri blóðþurrð í útlimum. Sjúkdómar af völdum æðakölkunar geta allir verið til staðar hjá einum og sama sjúklingnum og er meinafræði þeirra sú sama.[4]

Kransæðar hjartans.

Þegar æðakölkun birtist sem kransæðasjúkdómur valda þrengsli eða stíflur í kransæðum takmörkuðu blóðflæði til hjartavöðvans sem leiðir til klínískra einkenna kransæðasjúkdóms.[5]

Einkenni og áhættuþættir

breyta

Helstu einkenni kransæðasjúkdóms eru mæði og hjartaöng en aukning á þessum einkennum er ein aðal ástæða þess að sjúklingar leita sér læknisaðstoðar.[6] Þekktir áhættuþættir kransæðasjúkdóma eru aldur, hár blóðþrýstingur, sykursýki, hækkaðar blóðfitur, reykingar og ættarsaga um kransæðasjúkdóma. [7]Einnig er verið að rannsaka áhrif persónuleikans á sjúkdómana.

Meðferð

breyta
 
Kransæðavíkkun með stenti.

Það er engin þekkt lækning á kransæðasjúkdómum[8] en fyrsta meðferð er gjarnan gjöf lyfja sem minnka súrefnisþörf hjartans. Eftir því sem sjúkdómurinn ágerist getur hins vegar reynst óhjákvæmilegt að sjúklingur fari í aðgerð til að koma á betra blóðflæði til hjartavöðvans. Aðgerðir sem framkvæmdar eru eru kransæðavíkkun, stent ísetning og kransæðahjáveituaðgerð.[9]

Tilvísanir

breyta
  1. ↑ Ballan og Lee (2007): 24-8.
  2. ↑ Henry og Thompson (2005).
  3. ↑ Boon, Colledge, Walker og Hunter (2006).
  4. ↑ Boon, Colledge, Walker og Hunter (2006).
  5. ↑ Henry og Thompson (2005).
  6. ↑ Ballan og Lee (2007): 24-8.
  7. ↑ Henry og Thompson (2005).
  8. ↑ Ballan og Lee (2007): 24-8.
  9. ↑ Henry og Thompson (2005).

Heimildir

breyta
  • Ballan, A. og G. Lee, „A Comparative Study of Patient perceived Quality of Life pre and post Coronary Artery Bypass Graft Surgery“, Australian Journal of Advanced Nursing 24 (4) (2007): 24-8.
  • Boon, N.A., N.R. Colledge, B.R. Walker og J.A.A. Hunter (ritstj.) Davidson’s Principles & Practice of Medicine (Edinburgh: Elsevier Limited, 2006).
  • Henry, M.M. og J.N. Thompson (ritstj.), Clinical Surgery (Edinburgh: Elsevier Limited, 2005).
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Kransæðasjúkdómar&oldid=1531874“