„James M. Buchanan“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
SieBot (spjall | framlög)
Xqbot (spjall | framlög)
m r2.5.2) (robot Breyti: sr:Џејмс М. Бјукенан; kosmetiske ændringer
Lína 5:
Buchanan kom til [[Ísland]]s haustið [[1982]] og flutti erindi í [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]], þar sem hann gerði grein fyrir almannavalsfræðinni. Hann sagði, að hún hvíldi á tveimur meginhugmyndum. Hin fyrri væri, að einstaklingar skipti ekki um eðli, þegar þeir hverfi úr viðskiptum í stjórnmál. Gera verði ráð fyrir, að menn reyni að gæta eigin hags eins vel í stjórnmálum og þeir geri í viðskiptum, ekki af því að það sé alltaf nauðsynlega svo, heldur af því að með slíkri einfaldri forsendu má smíða líkön um hegðun stjórnmálamanna, sem hafi mikinn skýringarmátt og forsagnargildi. Seinni hugmyndin sé, að menn stundi viðskipti í stjórnmálum, skiptist á gæðum, þegar þau séu viðtakandanum meira virði en framseljandanum. Líta megi á stjórnmálasamninga sem viðskipti.
 
Buchanan hefur víða lýst því, hvaða stjórnmálaályktanir megi draga af almannavalsfræðinni. Þær eru aðallega, að fastar reglur verði að gilda um stjórnmálaákvarðanir, svo að þær bitni ekki á þeim, sem lenda í minni hluta. Munurinn á einkavali og hópvali er einmitt, hvort menn velja aðeins fyrir sig eða hvort sumir í hópnum velja fyrir alla. Í ritinu ''The Economic Consequences of Mr Keynes'' heldur Buchanan því fram, að [[John Maynard Keynes]] hafi gert hagfræðinni ógagn með því að mæla gegn reglunni um hallalaus fjárlög. Sú regla hafi haldið eyðslusemi stjórnmálamanna í skefjum. Í ritinu ''Monopoly in Money and Inflation'' spyr Buchanan, hvers vegna menn hafi ekki litið seðlabanka sömu augum og önnur einokunarfyrirtæki, og setur fram líkan um líklegustu hegðun þeirra. Buchanan telur, að stjórnarskrár 18. og 19. aldar, sem hafi átt að binda hendur valdsmanna, hafi ekki náð tilgangi sínum að fullu. Seðlaprentungar- og skattlagningarvald þeirra sé enn allt of víðtækt. Verkefni [[Frjálshyggja|frjálshyggjumanna]] sé að setja þessu valdi skorður.
 
== Helstu verk ==
* [http://www.econlib.org/library/Buchanan/buchCContents.html Ritsafn Buchanans á Netinu]
''Lausnarorðið er frelsi'' (Reykjavík, 1994). Erindi Hayeks, Friedmans og Buchanans á Íslandi (í þýðingu Hannesar H. Gissurarsonar)
 
== Tenglar ==
* [http://nobelprize.org/economics/laureates/1986/buchanan-cv.html Um Buchanan á heimasíðu Nóbelsstofnunarinnar]
* [http://www.gmu.edu/jbc/faculty_bios/buchananbio.html Heimasíða Buchanans í George Mason-háskóla]
 
{{Nóbelsverðlaun í hagfræði}}
{{fe|1919|Buchanan, James M.}}
 
[[Flokkur:Hagfræðingar|Buchanan, James M.]]
Lína 21 ⟶ 22:
[[Flokkur:Nóbelsverðlaunahafar|Buchanan, James M.]]
[[Flokkur:Frjálshyggjumenn|Buchanan, James M.]]
{{fe|1919|Buchanan, James M.}}
 
[[ar:جيمس بوكنان جونيور]]
Lína 50:
[[ru:Бьюкенен, Джеймс Макгилл]]
[[sk:James McGill Buchanan]]
[[sr:ЏемсЏејмс М. Бјукенан]]
[[sv:James M. Buchanan]]
[[tr:James M. Buchanan]]