„Filippus 4. Frakkakonungur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Navaro (spjall | framlög)
Lagaði tengil.
Navaro (spjall | framlög)
m Smálagfæringar
Lína 1:
[[Mynd:Bust of Philippe le Bel SaintDenis.jpg|thumb|right|Stytta Filippusar fagra í St. Denis í París.]]
'''Filippus 4.''' (vor [[1268]] – [[29. nóvember]] [[1314]]) eða '''Filippus fagri''' var konungur [[Frakkland]]s frá [[1285]] til dauðadags. Hann var einnig konungur [[Konungsríkið Navarra|Navarra]] og greifi af [[Champagne]] sem eiginmaður [[Jóhanna 1. Navarradrottning|Jóhönnu 1.]] Navarradrottningar.
 
== Fyrstu konungsárin ==
Lína 15:
Árið 1293 kvaddi Filippus Játvarð til frönsku hirðarinnar en Játvarður var önnum kafinn í hernaði í [[Skotland]]i og sinnti ekki kvaðningunni. Filippus greip tækifærið og svipti Játvarð öllum lénum hans í Frakklandi. Þetta leiddi til styrjaldarátaka og var barist um yfirráð yfir [[Gaskónía|Gaskóníu]] í Suðvestur-Frakklandi, fyrst 1294-1298 og aftur 1300-1303.
 
Gengið var til friðarsamninga í [[París]] [[1303]] og þar var meðal annars samið um að [[Ísabella af Frakklandi, Englandsdrottning|Ísabella]], dóttir Filippusar, skyldi giftast prinsinum af Wales. Þau giftust svo [[1308]] en í stað þess að innsigla frið milli landanna má að einhverju leyti rekja rætur [[Hundrað ára stríðIÐstríðið|Hundrað ára stríðsins]] til þessa hjónabands.
 
== Gyðingar og musterisriddarar ofsóttir ==
Filippusi veittist erfitt að afla fjár til að kosta átökin og meðal annars handtók hann [[gyðingur|gyðinga]] og gerði eigur þeirra upptækar og gerði þá að lokum útlæga úr öllu Frakklandi [[22. júlí]] [[1306]]. Þeir fengu þó að koma aftur [[1315]]. Hann felldi líka [[gengisfelling|gengi]] gjaldmiðilsins og lagði skatta á franska klerka sem námu helmingi af árstekjum þeirra. Það leiddi til langvinnra deilna við páfann en Filippus hafði betur og kom því til leiðar að aðsetur páfa var flutt til [[Avignon]].
 
Filippus var stórskuldugur [[Musterisriddararnir|musterisriddurunum]], sem höfðu stundað bankastarfsemi í tvær aldir. Eftir að [[krossferðir]]nar voru úr sögunni nutu þeir ekki jafnmikils stuðnings og áður og Filippus greip tækifærið og leysti regluna upp til að losna við skuldir sínar. Föstudaginn [[13. október]] [[1307]] lét hann handtaka hundruð musterisriddara víða um Frakkland og beita þá pyntingum til að fá þá til að játa að reglan ástundaði trúvillu.
Lína 28:
Filippus og Jóhanna drottning áttu sjö börn. Þrjú dóu ung en þrír synir þeirra komust upp og urðu allir konungar Frakklands, hver eftir annan - Loðvík 10, Filippus 5. og Karl 4. - en urðu allir skammlífir og enginn þeirra eignaðist son sem lifði, svo að [[Valois-ætt]] dó út með þeim. Dóttir Filippusar og Jóhönnu, Ísabella, giftist Játvarði 2. Englandskonungi og varð drottning Englands.
 
Árið 1314 voru tengdadætur Filippusar 4., [[Margrét af Búrgund]] (kona [[Loðvík 10.|Loðvíks 10.]]) og [[Blanka af Búrgund]] (kona [[Karl 4. Frakkakonungur|Karls 4.]]) ásakaðar um [[hórdómur|hórdómsbrot]] í hinu svokallaða Nesleturnsmáli. Þeim var varpað í dýflissu og meintir elskhugar þeirra voru pyntaðir og teknir af lífi. Þriðja tengdadóttirin, [[Jóhanna af Búrgund|Jóhanna 2.]] (kona [[Filippus 5. Frakkakonungur|Filippusar 5.]]) var sökuð um að hafa vitað af framhjáhaldinu eða jafnvel tekið þátt í því en maður hennar stóð með henni og henni var sleppt.
 
Sagt er að Filippus hafi tekið þetta mál mjög nærri sér og það hafi jafnvel flýtt fyrir dauða hans. Hann fékk slag þegar hann var á veiðum haustið 1314 og dó nokkrum vikum síðar í [[Fontainebleau]]. Loðvík 10. sonur hans tók við krúnunni.
Lína 41:
| til = [[1314]]
| fyrir = [[Filippus 3. Frakkakonungur|Filippus 3.]]
| eftir = [[Loðvík 10. Frakkakonungur|Loðvík 10.]]
}}
{{Töfluendir}}
Lína 47:
[[Flokkur:Frakkakonungar]]
[[Flokkur:Kapet-ætt]]
[[Flokkur:Konungar Navarra]]
{{fd|1268|1314}}