„Fylkisstjóri (Bandaríkin)“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Thvj (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 8:
 
== Kjör ==
Í öllum ríkjum Bandaríkjanna er ríkisstjóri kjörinn í beinum kosningum. Á þeim fimm landsvæðum sem ekki eru ríki en eru undir yfirráðum Bandaríkjanna, eruþ.e. engu[[Púertó Ríkó]], síður[[Bandarísku kjörnirJómfrúaeyjar]], ríkisstjórar[[Bandaríska íSamóa]], beinum[[Gvam]] kosningumog en[[Norður-Maríanaeyjar]], íeru fortíðinniengu voru margirsíður þeirrakjörnir skipaðirríkisstjórar beintí afbeinum Bandaríkjaforsetakosningum. Allir ríkisstjórar sitja í fjögur ár nema þeir sem sitja í [[New Hampshire]] og [[Vermont]] en þeir sitja einungis í tvö ár<ref>Katz, R. S. (2007). ''Political institutions in the United States.'' Bls 136-138. New York: Oxford university press.</ref>.
 
== Neitunarvald ==
Allir ríkisstjórar hafa neitunarvald á lagafrumvörp ríkjanna. og íÍ öllum ríkjum að sjö undanskildum getur ríkisstjóri beitt sérstöku [[sérneitunarvald|sérneitunarvaldi]] ''(e. line item veto)''. [[Sérneitunarvald]] þetta, sem [[Bandaríkjaforseti]] hefur ekki, er á þann hátt að þeir ríkisstjórar sem hafa slíkt vald geta neitað einstökum ákvæðum innan frumvarpanna án þess að synja þeim í heilu lagi<ref>Katz, R. S. (2007). ''Political institutions in the United States.'' Bls 138. New York: Oxford university press.</ref>. Í sumum ríkjanna getur löggjafarvaldið hafnað neitunarvaldi ríkisstjóra með atkvæðafjölda umfram tveimur þriðju hluta atkvæða og í öðrum með þremur fimmtu hluta atkvæða. Í [[Alabama]], [[Indiana]], [[Kentucky]] og [[Tennessee]] getur löggjafarvaldið hafnað neitunarvaldi ríkisstjóra með einföldum meirihluta sem rýrir notagildi þess umtalsvert<ref>Fairlie, J. A. (1917). ''The Veto Power of the State Governor.'' The American Political Science Rewiew , 11 (3), 473-493.</ref>. Í [[Arkansas]] getur löggjafarvaldið hafnað neitunarvaldi ríkisstjóra með hreinum meirihluta og í [[Norður-Karólína|Norður-Karólínu]] hafði ríkisstjóri ekki neitunarvald þar til slíkt vald var samþykkt í ríkisatkvæðagreiðslu árið 1996<ref>Katz, R. S. (2007). ''Political institutions in the United States.'' Bls 138. New York: Oxford university press.</ref>.
 
== Skipun öldungadeildarfulltrúa ==
Lína 20:
 
== Saga embættisins ==
FyrirÁ sameiningunýlendutímum ríkjannaBandaríkjanna var embætti ríkisstjóra öðruvísi þar sem íhann embættinuvar fólst [[einræði]] og fór ríkisstjórinn því með æðsta vald í hverjufulltrúi ríkieinveldisins fyririnnan sigríkisins. Í fyrstu með voru þeir kosnirkjörnir óbeint semá þann þýðirháttkosinnlöggjafarvald var fulltrúi semnýlendanna valdi svo ríkisstjóra. ÞegarSíðustu nærár dreguraðdraganda bandaríska frelsisstríðinufrelsisstríðsins breyttist fyrirkomulagið á vali á ríkisstjóra smám saman þar sem konungur BretaBretlands skipaði í stöðu ríkisstjóra<ref>Electric Scotland.Com. (e.d.). [ http://www.electricscotland.com/history/descendants/chap2.htm "Scots and Scots Descendant in America: Part I - Scots in the Settlement and Development of The United States: Colonial Governors. "]. Sótt 30. september 2010.</ref>..
 
Á tímum [[Bandaríska frelsisstríðið|bandaríska frelsisstríðsins]] flúðu allir ríkisstjórar sem skipaðir höfðu verið af konungi Bretlands nema [[Jonathan Trumbull]] sem hélt stöðu sinni gegnum stríðið<ref>White, D. O. (júní 2002). [http://www.cslib.org/gov/trumbullj.htm "Jonathan Trumbull."]. Sótt 30. september 2010.</ref>. MörgMörgum þeirrahinna 50 ríkja sem til eru í dagBandaríkjanna var stjórnað af alríkinu áður en þau voru skilgreind sem ríki sem deili fullveldi sínu með alríkinu. Þau svæði sem ekki voru skilgreind sem ríki voru engu að síður með ríkisstjóra sem tilnefndur var af forsetanum og síðan valinn af öldungadeild þingsins. Í dag eru ríkisstjórar hins vegar kosnir beint af íbúum ríkjanna.
 
== Tilvísanir ==