„Hannibal“: Munur á milli breytinga

:''Þessi grein fjallar um hershöfðingjann frá Karþagó. Um mannsnafnið sjá [[Hannibal (mannsnafn)]].''

 

 

Á meðan á innrás hans stóð barðist hann oft við Rómverjana og fékk íbúa Rómaborgar sjálfrar til að skjálfa af hræðslu. Eftir frægustu orrustur hans, við Trebiu, Trasimene og Cannae, tók hann næst stærstu borg Ítalíu, Capua, en gat ekki ráðist á sjálfa Rómaborg því her hans var ekki nógu sterkur. Hann hafði her sinn í Ítalíu í áratug og Karþagómenn pirruðust yfir ákvörðun hans að ráðast ekki á Rómaborg. Rómversk innrás inn í Norður-Afríku neyddi Hannibal til að taka her sinn aftur til Karþagó þar sem hann var sigraður í [[Orrustan við Zama|orrustunni við Zama]]. Karþagómenn neyddust til að senda hann í útlegð. Eftir langa útlegð þar sem hann var ráðgjafi fáeinna manna, þar á meðal Antiokkosar þriðja, voru Rómverjarnir komnir á hæla hans og hann framdi sjálfsmorð frekar en að gefast upp fyrir Rómverjunum.

 

 

Hannibal Barca („miskunn Baals“) var sonur [[Hamilcar Barca]]. Eftir ósigur Karþagó í [[Fyrsta púnverska stríðið|fyrsta púnverska stríðinu]] ætlaði Hamilcar sér að bæta efnahag ríkisins. Til þess að geta þetta þurfti hann að fara til Spánar og gera Spánverjana að þegnum Karþagó, hvort sem þeir vildu það eða ekki. Sjóher Karþagó var í svo slæmu ástandi að hann gat ekki siglt beint til Íberíu frá Karþagó. Í staðinn þurfti Hamilcar að fara vestur að Súlum Herkúlesar og ferja herinn sinn yfir til Gíbraltar. Samkvæmt Hamilcar kom hinn ungi Hannibal að föður sínum þegar hann var að færa guðunum fórnir áður en hann fór til Íberíu og grátbað faðir sinn að fá að koma með. Hamilcar játaði og neyddi Hannibal til að sverja að svo lengi sem hann lifði þá yrði hann aldrei vinur Róm. Hannibal sagði þá við föður sinn „Ég sver að um leið og aldurinn leyfir... muni ég nota eld og stál til að handtaka örlög Róm.“ Sumir fræðimenn telja að Hannibal hafi svarið eið við altari Baals að vera aldrei vinur Rómar og að reiði Barca feðganna sé bara skoðun Rómverja eftir stríðið.

 

Þegar mágur hans dó (221 f. Kr.) var Hannibal gerður að foringja hersins. Rómverski fræðimaðurinn [[Titus Livius]] sagði þetta um hinn unga Hannibal: „Um leið og hann kom á staðinn... glöddust gömlu hermennirnir yfir því að fá ungan Hamilcar aftur; sama bjarta útlitið; sami eldurinn í augum hans, sami svipurinn og andlitsyfirbragðið. Aldrei var einn og sami andinn svo hæfur til að mæta andstöðu, til að hlýða eða til að skipa...“ Eftir að hann tók völdin eyddi hann tveimur árum í að styrkja stöðu sína í Íberíu fyrir sunnan Ebro ánna. Rómaveldi óttaðist vaxandi styrk Hannibals í Íberíu og gerði þess vegna samkomulag við borgina Sagantum sem lá ágæta lengd sunnan við Ebro ánna og sagði borgina verndarríki sitt. Hannibal taldi þetta brot á sáttmála Hasdrúbals og lagði umsát um borgina. Hún féll eftir átta mánuði. Róm tók þessu illa og taldi þetta vera brot á sáttmálanum og krafðist réttlætis frá Karþagó. En Hannibal var vinsæll og þess vegna bætti karþagóska ríkið ekki fyrir þetta eða neitaði aðild og við enda ársins fékk Hannibal stríðið sem hann vildi. Hannibal tók herinn sinn fljótlega í gegnum Íberíuskagann og yfir Suður-Gallíu (núverandi Frakkland).

 

{{aðalgrein|Annað púnverska stríðið}}

 

[[Mynd:Hannibal route of invasion.gif|thumb|300px|right|Leiðin sem Hannibal fór.]]

Hann komst fram hjá þeim innfæddu við Rhône sem að höfðu reynt að hindra hann og hann forðaðist rómverskan her sem sendur var til að vinna gegn honum í Gallíu. Hann gekk áfram og þegar tók að hausta var hann kominn að rótum Alpanna. Ganga hans yfir Alpana er eitt af mestu afreksverkum hersögunnar. Hannibal komst yfir fjöllin þrátt fyrir margar hindranir eins og slæmt veður og landsvæði, óvæntar árásir innfæddra og það að stjórna margvíslegum her með mönnum með önnur tungumál og af öðrum þjóðernum. Hann missti helming manna sinna og marga fíla á leið sinni yfir Alpana en hann komst til Norður-Ítalíu á endanum. Hann virðist hafa vitað frá byrjun að hann gæti ekki treyst á hjálp frá Íberíu en sagnfræðingurinn Adrian Goldsworthy bendir á að tölurnar um hversu marga hermenn hann tók frá Íberíu séu ótraustar.

 

Hættuleg herganga Hannibals tók hann inn í rómversk yfirráðasvæði og ónýtti tilraunir óvinarins til að leysa aðalvandamálið á erlendri grundu. Skyndileg koma hans til Pó dalsins gerði honum kleift að skilja Galla dalsins frá nýju bandalagi þeirra við Rómverja áður en Róm gat stöðvað uppreisnina.

[[Mynd:Battle trebia.gif|thumb|right|300px|Orrustan við Trebia. Blái liturinn stendur fyrir Karþverja en sá rauði fyrir Rómverja.]]

Öðrum ræðismanni, Semproniusi Longusi, var skipað að taka her sinn frá Sikiley til að hjálpa Scipio jafnvel áður en fréttir af ósigrinum við Ticinus bárust Róm. Til að geta komist til Scipio þurfti Sempronius að ganga eftir veginum á milli Placentiu og Ariminum. Þetta vissi Hannibal og settist þess vegna að á veginum og beið eftir Semproniusi en á sama tíma tók hann Clastidium til að ná í birgðir. Sempronius var fljótur að nýta sér þessa truflun og laumaðist fram hjá Hannibal og komst til Scipio. Þar sem Scipio var meiddur var Sempronius yfir báðum herjunum og þar sem það var ekki langt í kosningarnar var hann æstur í bardaga áður en Scipio batnaði og tæki völdin. Því miður fyrir Sempronius vissi Hannibal af þessum æsingi hans. Núna var kominn desember og snjórinn þakti jörðina. Undir skjóli nætur laumaði Hannibal 1.000 hermönnum og 1.000 riddurum, undir stjórn bróður síns Mago, að Trebia ánni, þar sem þeir földu sig. Morguninn eftir það sendi Hannibal riddaralið til að plata Sempronius út úr herbúðum sínum. Sempronius sendi fyrst riddaralið sitt á eftir þeim og á eftir þeim, allan herinn. Her Semproniusar var ekki búinn að borða morgunmat og eftir að hafa vaðið yfir Trebia ánna voru þeir svo þreyttir og kaldir að þeir gátu varla haldið á vopnunum. Her Hannibal var aftur á móti óþreyttur, ókaldur og saddur. Spjótkastarar beggja herja börðust fyrst lítillega en menn Semproniusar stóðu sig illa og hopuðu fljótlega fyrir aftan herinn. 36.000 hermenn, 4.000 riddarar og 3.000 Gallar voru í her Semproniusar, í her Hannibals voru 20.000 afrískir, spænskir (íberískir) og gallískir hermenn, 10.000 riddarar og 15 fílar. Eftir að riddarar og fílar Hannibals gjörsigruðu riddara Semproniusar skullu þeir á hliðum Rómverjanna og Mago skall á bakhlið þeirra. Það leið ekki á löngu fyrr en hungraðir og þreyttir Rómverjarnir brotnuðu niður og reyndu að flýja en flestum þeirra var slátrað, fyrir utan þá sem voru fremst, þeir komust í gegnum fremri her Hannibals og hopuðu til Placentia, þar á meðal var Sempronius sem var ekki kosinn ræðismaður aftur en kosningarnar voru ástæða hans fyrir æsingnum sem varð honum að falli.

 

Þessi sigur tryggði stöðu Hannibals í Norður-Ítalíu. Það næsta sem hann gerði var að láta þak yfir höfuð hersins og gera hann tilbúinn fyrir veturinn með Göllunum. Stuðningur Gallanna minnkaði og minnkaði þannig að vorið 217 f. Kr. ákvað Hannibal að finna áreiðanlegri starfsmiðstöð lengra suður. Cnaeus Servilius og Gaius Flaminius, nýju ræðismenn Rómar, bjuggust við því að Hannibal myndi halda áfram til Rómar þannig að þeir tóku heri sína til eystri og vestri leiðanna sem Hannibal yrði að ganga um ef hann ætlaði sér að fara til Rómar.

[[Mynd:Battle of lake trasimene.gif|240px|right|thumb|Orrustan við Trasimene.]]

[[mdf:Ганибал]]

[[mk:Ханибал]]

[[mwl:Aníbal]]

[[nl:Hannibal Barkas]]