„Kristnitakan á Íslandi“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Navaro (spjall | framlög)
Tenglar og smálagfæringar.
Lína 1:
{{Saga Íslands}}
'''Kristnitakan á Íslandi''' er það tímabil um árið [[1000]] í sögu [[Íslands]] , þegar Íslendingar tóku [[kristni|kristna]] trú en áður höfðu þeir verið [[ásatrú]]ar, þ.e. trúað á [[Æsir|Æsi]].
 
Stuttu fyrir [[1000|árið 1000]] kom hingað [[Saxland|saxneskur]] biskup, sem hét [[Friðrekur biskup|Friðrekur]] á vegum [[Haraldur blátönn|Haraldar blátannar]] Danakonungs. Honum varð lítið ágengt í kristniboði sínu en vígði þó kirkju við [[Neðri-Ás (Hjaltadal)|Ás]] í [[Hjaltadalur|Hjaltadal]]. Sumar heimildir segja [[Ólafur Tryggvason|Ólaf Tryggvason]] konung Noregs hafa fyrst sent hingað Stefni Þorgilsson af Kjalarnesi til að boða kristni. Í Íslendingabók segir [[Ari fróði]] að Ólafur konungur hafi sent hingað prestinn [[Þangbrandur|Þangbrand]]. Þar segir að Þangbrandur hafi verið á Íslandi í rúmt ár, skírt meðal annarra þá [[Hjalti Skeggjason|Hjalta Skeggjason]] úr [[Þjórsárdalur|Þjórsárdal]] og [[Gissur hvíti Teitsson|Gissur hvíta Teitsson]] frá [[Mosfell]]i og vegið tvo eða þrjá menn sem níddu hann. Segir sagan að Þangbrandur hafi snúið aftur til Ólafs og sagt honum að hann hefði litla trú á því að Íslendingar myndu taka kristni. Á Ólafur þá að hafa reiðst gífurlega.
 
[[Mynd:GothafossOverview.jpg|thumb|left|Mynd af [[Goðafoss]]i. Samkvæmt bókinni [[Kristni saga|Kristni sögu]] (sem má finna í [[Hauksbók]]) á [[Þorgeir Ljósvetningagoði]] og lögsögumaður að hafa kastað goðum sínum í fossinn þegar hann sneri heim frá [[Alþingi]] eftir að kristni var lögtekin og fossinn fékk nafn sitt af því.]]
Á Íslandi var engu að síður hópur manna sem tekið hafði kristna trú. Söfnuðust þeir nú saman þegar Alþingi var haldið og var Hjalti Skeggjason gerður landrækur fyrir goðgá eða [[guðlast]]. Sumarið 1000 sneri hann aftur ásamt Gissuri hvíta frá Noregi þar sem Ólafur hélt nokkrum höfðingjasonum í gíslingu og beið frétta.
 
SegirSagan sagansegir að [[hraun]] hafi runnið á [[Hellisheiði]], er Alþingi var haldið, skammt frá Þingvöllum og töldustefnt í átt að bæ eins kristna höfðingjans. Töldu heiðnir menn að þetta væri merki um að guðirnir reiddust. Á þá [[Snorri goði Þorgrímsson|Snorri Þorgrímsson]] á [[Helgafell]]i að hafa mælt „''Um hvað reiddust goðin, þá er hér brann hraunið, er nú stöndum vér á?''“ og þótti sýna mikla skynsemi. [[Þorgeir Ljósvetningagoði Þorkelsson]] [[lögsögumaður]] var í málsvari fyrir heiðingja og tilnefndu kristnir [[Síðu-Hallur Þorsteinsson|Hall Þorsteinsson]] á [[Þvottá]] (Síðu-Hall). Hallur samdi við Þorgeir um að hann skyldi segja upp lög sem allir gætu fellt sig við. ''En síðan er menn komu í búðir þá lagðist hann niður, Þorgeir, og breiddi feld sinn á sig og hvíldi þann dag allan og nóttina eftir og kvað ekki orð''. <ref>[http://www.heimskringla.no/original/islendingesagaene/islendingabok.php Íslendingabók ]</ref> Um morguninn daginn eftir settist Þorgeir upp og bauð mönnum að ganga til [[Lögberg]]iss og þar hóf hann upp raust sína og kvað; „''En nú þykir mér það ráð, að vér látim og eigi þá ráða, er mest vilja í gegn gangast, og miðlum svo mál á milli þeirra, að hvorirtveggju hafi nokkuð síns máls, og höfum allir ein lög og einn sið. Það mun verða satt, er vér slítum í sundur lögin, að vér munum slíta og friðinn.''“ Þorgeir kvað það lög að menn skyldu taka kristni en áfram yrði leyft að [[blót]]a leynilega, bera út börn og éta [[hrossakjöt]].
 
Sumir telja að kristnitakan hafi orðið fyrr. Doktor [[Ólafía Einarsdóttir]] leiðir líkur að því í [[doktorsritgerð]] sinni, ''Studier i kronologisk metode i tidlig islandsk historieskrivning'', sem hún varði í [[Lundur (Svíþjóð)|Lundi]] í [[Svíþjóð]], [[21. maí]] [[1964]], að kristnitakan hafi farið fram um sumarið árið [[999]].
 
== Tilvísanir ==