„Trúleysi“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Xqbot (spjall | framlög)
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
<onlyinclude>
[[Mynd:Feuerbach_Ludwig.jpg|thumb|right|[[Ludwig Feuerbach]] taldi trúna vera mannlega uppfinningu og að hlutverk hennar væri að uppfylla óskir fólks.]]
'''Trúleysi''' er sú afstaða að [[trú]]a ekki á [[yfirnáttúruleg vera|yfirnáttúrulegar verur]] eða öfl, þ.m.t.þar með talda [[guð]]i. ErOrðið „trúleysi“ er stundum notað sem samheiti yfirfyrir orðið [[guðleysi]], þótt það síðarnefnda útiloki ekki endilega trú á yfirnáttúru aðra en guði.
</onlyinclude>
Stundum er gerður greinarmunur á ''sterku'' og ''veiku trúleysi''. Veikt trúleysi felur þá í sér að trúa ekki á tilvist æðri máttarvalda, svo sem guðs eða guða, en sterkt trúleysi felur í sér sannfæringu um að æðri máttarvöld séu ekki til<ref>Eyja Margrét Brynjarsdóttir. „Hver er skilgreiningin á trúleysingja?“. ''Vísindavefurinn'' 11.5.2001. http://visindavefur.hi.is/?id=1589. (Skoðað 24.4.2007).</ref> eða að fullyrðingar um guð séu beinlínis merkingarlausar.
 
== Sterkt og veikt trúleysi ==
Heimspekingar á borð við [[Antony Flew]]<ref>Flew (1976): 14 o.áfr.</ref> og [[Michael Martin]] hafa greint á milli sterks og veiks trúleysis.<ref>Sjá einnig Eyju Margréti Brynjarsdóttur. „Hver er skilgreiningin á trúleysingja?“. ''Vísindavefurinn'' 11.5.2001. http://visindavefur.hi.is/?id=1589. (Skoðað 22.4.2008).</ref> Sterkt trúleysi er fólgið í þeirri skoðun að guð eða æðri máttarvöld séu ekki til. Veikt trúleysi er fólgið í öllu öðru guðleysi, allt frá þeirri skoðun að það sé ekki hægt að vita neitt um tilvist guðs til þess að hafa ekki velt fyrir sér hvort guð sé til eða ekki til. Samkvæmt þessari flokkun eru allir þeir trúleysingjar — annaðhvort veikir eða sterkir trúleysingjar — sem eru ekki beinlínis guðstrúar. OrðanotkuninÞannig ''veikt''mætti samkvæmt þessum greinarmuni skipta öllu fólki í tvo hópa, annars vegar þá sem trúa á guð eða guði og ''sterkt''hins trúleysivegar þá sem hafa ekki guðstrú (eru tiltölulegaekki þeirrar afskoðunar nálinniað guð eða guðir séu til); Þeir fyrrnefndu eru þá trúaðir en þeir síðarnefndu trúleysingjar. SamsvarandiSíðari skiptinghópnum —trúleysingjum — er svo skipt í ''jákvætt''tvennt, ogþannig að veikir trúleysingjar eru þeir sem hafa ekki þá skoðun að guð sé til en eru ekki ''neikvættendilega'' trúleysiheldur hefurþeirrar stundumskoðunar verið notuðguð ísé ekki til; en sterkir trúleysingjar eru þeir sem hafa ekki þá skoðun að guð sé til en hafa á hinn bóginn þá skoðun að guð sé ekki heimspekitil.
 
Orðanotkunin ''veikt'' og ''sterkt'' trúleysi er tiltölulega ný af nálinni. Samsvarandi skipting í ''jákvætt'' og ''neikvætt'' trúleysi hefur stundum verið notuð í heimspeki.
 
Gegn sterku trúleysi er stundum sagt að ef ekki er hægt að vita hvort guð er til eða ekki, þá sé trúleysi líka eins konar trú. Gegn því benda trúleysingjar gjarnan á að ekki allar staðhæfingar séu jafn sennilegar og það eigi við um staðhæfingar um tilvist guðs. Af þessum sökum kjósa sumir trúleysingjar, eins og [[Richard Dawkins]], að greina á milli guðstrúar, veiks trúleysis og sterks trúleysis eftir því hversu sennileg viðkomandi telur að staðhæfingin „Guð er til“ sé.<ref>Dawkins (2006): 50.</ref>