„Jón Árnason (1665)“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
{{mannaðgreiningartengill|Jón Árnason|Jón Árnason}}
'''Jón Árnason''' ([[1665]] í [[Dýrafjörður|Dýrafirði]] – [[8. febrúar]] [[1743]]) var
Jón var sonur Árna Loftssonar, prests í Dýrafjarðarþingum og víðar, og konu hans Álfheiðar Sigmundsdóttur. Hann var lengi skólameistari [[Hólaskóli|Hólaskóla]] en árið [[1707]] varð hann prestur á [Staður (Steingrímsfirði)|Stað] í [[Steingrímsfjörður|Steingrímsfirði]]. Þann [[25. mars]] [[1722]] varð hann biskup í Skálholti eftir lát [[Jón Vídalín|Jóns Vídalín]] og gegndi því embætti til dauðadags.
Hann þótti strangur reglumaður og meðal stjórnsömustu biskupum landsins. Hann var [[bindindi]]smaður og vildi t.d. hefta innflutning á [[brennivín]]i og [[tóbak]]i til landsins. Hann lét prenta kennslubækur margar kennslubækur fyrir [[Skálholtsskóli|skólann í Skálholti]] í [[Kaupmannahöfn]], hann samdi [[Nucleus latinitatis|latneska-íslenska orðabók]] og skrifaði auk þess fjölda [[ritgerð]]a.▼
▲Hann þótti strangur reglumaður og meðal stjórnsömustu biskupum landsins. Hann var [[bindindi]]smaður og vildi t.d. hefta innflutning á [[brennivín]]i og [[tóbak]]i til landsins, en kaupmenn stóðu fast á móti. Hann
Jón var heldur ekki mikið gefinn fyrir fornsögur og veraldlegan skáldskap en var hins vegar fræðimaður á ýmsum sviðum og skrifaði margt. Þegar hann var prestur á Stað samdi hann til dæmis [[Fingrarím|Fingrarím (''Dactylismus ecclesiasticus'')]]. Hann lét prenta margar kennslubækur fyrir [[Skálholtsskóli|skólann í Skálholti]] í [[Kaupmannahöfn]], hann samdi [[Nucleus latinitatis|latneska-íslenska orðabók]] og skrifaði auk þess fjölda [[ritgerð]]a og lét eftir sig mikið bréfasafn.
Hann þótti einarður og hreinskilinn en strangur kennari og gerði miklar kröfur til siðferðis skólapilta ekki síður en kunnáttu þeirra. Hann var aðgæslumaður í fjármálum og hafði til dæmis ekki ráðsmann, sem var einsdæmi, en vegna erfiðs árferðis var fjárhagur biskupsstólsins þó fremur bágur.
Kona Jóns biskups var Guðrún Einarsdóttir (1665 – 1752), dóttir [[Einar Þorsteinsson|Einars Þorsteinssonar]] biskups á [[Hólar í Hjaltadal|Hólum]] og Ingibjargar Gísladóttur konu hans
== Verk ==
{{Ófullkominn listi}}
* [[1722]] - ''Spurningar Ut af Frædunum : Samannteknar handa Børnum og fa Frødu Almuga-Folcke / af Jone Arnesyne.'' Spurningakver, kallað Jónskver.
* [[1738]] - ''[[Nucleus latinitatis]]'' ([[latína]]: „kjarni góðrar latínu“) eða ''[[Nucleus latinitatis|Kleyfsi]]'' - [[latína|latnesk]] [[orðabók]] með íslenskum skýringum
* [[1739]] - [[Fingrarím|'''''Dactylismus ecclesiasticus''''' eður '''Fingra-Rím''' viðvíkjandi kirkju-ársins tímum. Fylgir og með ný aðferð að finna íslendsk Misseraskipti]]
Lína 23 ⟶ 32:
}}
{{Töfluendir}}
{{Skálholtsbiskupar}}
| |||