„Hangúl“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
LaaknorBot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: an, ar, bat-smg, bg, br, ca, co, cs, csb, da, de, eo, es, fa, fi, fr, ga, gan, gl, he, hr, id, io, it, ja, ka, ko, la, lt, mg, mk, ms, nl, nn, no, oc, os, pl, pt, ro, ru, scn, simple, sk, sr, su, sv, ta, tg, th, tr, uk, uz, vi, war,
Arnarun (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Hangul''' ((한글) notað í [[Suður-Kórea|Suður-Kóreu]]) ogeða '''Chosongul''' ((조선글) notað í [[Norður-Kórea|Norður-Kóreu]]) er [[stafróf]] sem var unnið uppuppúr úr [[Hanji]]Hanja, táknakerfi Sino-KóreuKína. ÞaðHangul var tekiðhannað íá notkunárunum árið [[1443]] og 1444 en kynnt fyrir kóreysku þjóðinni árið 1446. Það var notaðfyrir ítilstilli samblandiþáverandi viðkonung kínverskulandsins, tilSejong ársins [[1970]]skriftin var hönnuð. Áður eren Hangul-kerfið notaðkom bæðitil ísögunnar Suður-Kóreutöluðu Kórear kóreysku en skrifuðu á kínversku. Þetta var augljóslega mjög flókið og Norður-Kóreuhentaði ekki vel þar sem talandinn var mjög frábrugðinn á milli þessara landa. Stór hluti Kóreumanna var ólæs og þess vegna mikil bylting þegar konungurinn Sejong tók upp á því að búa til sér skrift fyrir þegna sína og fullkomnaði þannig tungumálið.
Hangul er einföld skrift og mun auðveldara að hana læra heldur en kínversku táknin. Sejong konungur er fyrir þessar sakir frægasti konungurinn í sögu Kóreu og prýðir 10.000 won seðilinn.
 
Hangul var þó notað saman við kínversk tákn (kölluð Hanji á kóreysku) fram til ársins 1970 þar sem kínversku táknin voru notuð á eftir kóreyskum orðum til útskýringar og virka sem hálfgerð orðabók. Nú er Hangul notað nær eingöngu bæði í Suður-Kóreu og Norður-Kóreu en þó kemur örsjaldan fyrir að Hanji er sett í sviga til að útskýra flóknustu orðin t.d. í fréttablöðum og ritgerðum.
{{stubbur}}
Kóreysk börn þurfa enn að læra mikla kínversku í grunnskólum en flest kóreysk orð eru þýdd úr kínversku.
Þess má einnig geta að fyrir utan Kóreumenn er [[Indónesía|indónesískurættbálkur]] sem notar Hangul
 
----
[[an:Hangul]]
 
[[ar:هانغول]]
Hvert tákn í Hangul er kallað '''Jamo'''. Til eru 29 tákn sem skiptast upp í
[[bat-smg:Hangul]]
 
[[bg:Хангъл]]
14 samhljóða
[[br:Hangeul]]
10 sérhljóða
[[ca:Hangul]]
5 tvöföld tákn (td. tt, kk, pp)
[[co:Hangul]]
 
[[cs:Hangŭl]]
Þessum táknum er svo raðað saman þannig að mest eru 3 jamo í einni samstæðu. Samstæðan myndar alltaf eitt atkvæði. Táknunum er raðað þannig upp að fyrst kemur samhljóði svo sérhljóði og síðast er skrifað endatákn sem er oftast líka samhljóði eða tvöfalt tákn. Skrifað er frá hægri til vinstri og frá toppi og niður innan samstæðunnar og sama á við um línur.
[[csb:Hangeul]]
 
[[da:Hangul]]
----
[[de:Koreanisches Alphabet]]
 
[[en:Hangul]]
Hangul í [[Unicode]]:
[[eo:Korea alfabeto]]
 
[[es:Hangul]]
Það eru fjórar mismunandi leiðir til að skilgreina Hangul í Unicode. Þú getur valið hvort sem þú vilt fá hvert tákn fyrir sig eða heila samstæðu og hvernig þú vilt að hún birtist.
[[fa:هانگول]]
 
[[fi:Hangul]]
U+1100–U+11FF: Inniheldur öll tákn Hangul gömul og ný.
[[fr:Hangeul]]
U+3130–U+318F: Hangul samvinnandi tákn
[[ga:Hangul]]
U+AC00-U+D7A3: Inniheldur allar nútíma samstæður Hangul.
[[gan:朝鮮字母]]
U+FFA0–U+FFDF: Hangul samvinnandi tákn.
[[gl:Hangul]]
 
[[he:הנגול]]
 
[[hr:Hangul]]
Enska síðan um Hangul: [http://en.wikipedia.org/wiki/Hangul]
[[id:Hangul]]
Heimasíða [[Samsung]], kóreyska fyrirtækisins: [[Miðill:http://leeum.samsungfoundation.org/html/intro.asp]]
[[io:Hangul]]
[[it:Hangŭl]]
[[ja:ハングル]]
[[ka:კორეული დამწერლობა]]
[[ko:한글]]
[[la:Abecedarium Coreanum]]
[[lt:Hangul]]
[[mg:Hangul]]
[[mk:Хангул]]
[[ms:Hangul]]
[[nl:Hangul]]
[[nn:Hangul]]
[[no:Hangul]]
[[oc:Hangeul]]
[[os:Корейаг алфавит]]
[[pl:Hangyl]]
[[pt:Hangul]]
[[ro:Hangul]]
[[ru:Хангыль]]
[[scn:Hangul]]
[[simple:Hangul]]
[[sk:Kórejské písmo]]
[[sr:Хангул]]
[[su:Hangul]]
[[sv:Hangul]]
[[ta:அங்குல்]]
[[tg:Ҳангул]]
[[th:อักษรฮันกึล]]
[[tr:Hangıl]]
[[uk:Хангиль]]
[[uz:Hangul]]
[[vi:Hangul]]
[[war:Hangul]]
[[wuu:諺文]]
[[zh:諺文]]