„Tíberíus“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
|||
Lína 33:
== Valdatími ==
[[Mynd:
Tíberíus var augljós erfingi Ágústusar, eftir að sá síðarnefndi lést árið 14, og var því fljótlega hylltur sem keisari af öldungaráðinu. Engu að síður voru ekki allar herdeildirnar tilbúnar til að sverja honum hollustu og uppreisnir áttu sér stað í Pannoniu og við Rín. [[Drusus]] sonur Tíberíusar kvað niður uppreisnina í Pannoniu og [[Germanicus]], bróðursonur Tíberíusar sem hann hafði ættleitt, kvað niður uppreisnina við Rín, með nokkrum erfiðleikum.
Lína 41:
Árið 26 yfirgaf Tíberíus Róm og sneri aldrei þangað aftur. Hann varði mestum sínum tíma á eyjunni [[Kaprí]] á setri sem hann kallaði Villa Jovis. Eftir brotthvarf Tíberíusar varð Lucius Aelius Sejanus, yfirmaður lífvarðasveitar keisarans, valdamesti maðurinn í Rómarborg. Sejanus hafði áður styrkt stöðu sína í Róm þegar hann flutti alla lífvarðasveit keisarans inn í borgina, en sveitin hafði áður verið staðsett á víð og dreif í kringum borgina. Með þessu hafði hann hátt í tíu þúsund hermenn undir sinni stjórn inni í borginni. Sejanus bað Tíberíus árið 25 um leyfi til að giftast Livillu, ekkju Drususar, en Tíberíus neitaði því hann áleit Sejanus vera af of lágri stétt. Engu að síður var Sejanus einn af helstu aðstoðarmönnum Tíberíusar og eftir að sá síðarnefndi settist að á Kaprí stjórnaði Sejanus að mestu hverjir fengu að hitta keisarann. Sejanus hóf árið 29 að handtaka ýmsa valdamenn í borginni, til þess að losa sig við alla samkeppni um völdin. Margir voru sakaðir um landráð og teknir af lífi. Á meðal þeirra sem hann lét handtaka voru Agrippina, ekkja Germanicusar, og tveir synir hennar, en þau dóu öll í varðhaldi. Fljótlega uppúr þessu fór að halla undan fæti hjá Sejanusi, því Tíberíus fór að gruna að hann ætlaði sér að taka völdin af sér. Tíberíus sendi bréf til Rómar þar sem hann lét öldungaráðið skipa mann að nafni Macro sem yfirmann lífvarðasveitarinnar, og sá hinn sami handtók Sejanus og lét taka hann af lífi.
===
Réttarhöld og aftökur á meintum landráðamönnum héldu áfram þrátt fyrir fráfall Sejanusar, að þessu sinni fyrir tilstuðlan Tíberíusar, enda töldu fornir sagnaritarar að keisarann væri haldinn vænisýki sem hefði farið sífellt versnandi eftir því sem hann eltist. Orðspor Tíberíusar fór sífellt versnandi eftir því sem leið á valdatíma hans, bæði vegna þeirrar ógnarstjórnar sem ríkti í Rómaborg, á meðan keisarinn var fjarverandi, en einnig vegna sögusagna um afbrigðilegar kynhneigðir keisarans.
Tíberíus ættleiddi tvo ættingja sína, og hugsanlega arftaka, árið 35. Annars vegar var það eini eftirlifandi sonur Germanicusar og Agrippinu, Gaius (sem er þekktur sem [[Calígúla]]), og hins vegar Tiberius Gemellius, sonarsonur Tíberíusar. Gaius hafði þó mun sterkari stöðu þar sem Gemellus var aðeins á táningsaldri.
Tíberíus veiktist árið 37 þegar hann var að ferðast í Campaniu, á sunnanverðri Ítalíu. Að lokum varð hann ófær um að halda áfram og lést skömmu síðar, við höfnina í Misenum, nálægt [[Napólí]]. Almenningur fagnaði fráfalli Tíberíusar, enda var hann þá orðinn mjög óvinsæll. Sagnaritarinn [[Tacitus]] segir frá því að Calígúla og Macro, yfirmaður lífvarðasveitarinnar, hafi kæft Tíberíus með kodda þegar keisarinn virtist vera að jafna sig af veikindunum. Calígúla tók við keisaratigninni án átaka. Hann ættleiddi Gemellus en lét þó fljótlega taka hann af lífi.
{{Wikivitnun|Tiberius|Tiberius}}
{{Commonscat|Tiberius|Tíberíusi}}
== Heimildir ==
Scarre, Chris, ''Chronicle of the Roman Emperors, the Reign–by–Reign Record of the Rulers of Imperial Rome'' (London: Thames & Hudson, 1995).
{{Töflubyrjun}}
{{Erfðatafla
| titill = [[
| frá = 14
| til = 37
Lína 57 ⟶ 66:
{{Rómverskir keisarar}}
{{fd|42 f.Kr.|37}}
| |||