„Guðmundur Finnbogason“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Jóna Þórunn (spjall | framlög)
m laga einn tengil
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 2:
 
== Líf og störf ==
Guðmundur lauk stúdentsprófi vorið [[1896]] frá [[Lærði Skólinn|Lærða Skólanum]]. Sama ár, 1896, hóf hann nám í heimspeki við [[Hafnarháskóli|Hafnarháskóla]], sem hann lauk með meistaraprófi árið [[1901]], en hann hafði [[sálfræði]] sem aðalgrein.<ref name="pind-2005-10">Jörgen L. Pind (2005), bls. 10</ref> Meðal lærifeðra Guðmundar í [[Kaupmannahöfn]] voru [[Harald Høffding]] ([[1843]]-[[1931]]) og [[Alfred Lehmann]] ([[1858]]-[[1921]]).<ref>Jörgen L. Pind (2005), bls. 12, 13 og 15</ref>. Þeir voru afar virtir [[Fræðimaður|fræðimenn]], bæði í heimspeki og sálfræði.{{Heimild vantar}}
 
Árin [[1901]]-[[1902]] ferðaðist Guðmundur um nokkur [[Norðurlönd]] og safnaði upplýsingum um stöðu kennslu í þeim löndum, eftir að hafa fengið styrk til verksins, en eftir þessa könnun skrifaði hann fyrstu bók sína, ''Lýðmenntun'', þar sem hann fjallaði um hugmyndir sínar um hvernig standa ætti að barnafræðslu á [[Ísland]]i, og kom bókin út árið [[1903]]. Sama ár skilaði Guðmundur skýrslu til Alþingis um þessa ferð sína og tillögur um úrbætur í menntamálum.<ref name="pind-2005-19-20-21">Jörgen L. Pind (2005), bls. 19, 20, og 21</ref> Árin 1903-[[1904]] ferðaðist Guðmundur svo um ísland til að rannsaka hvernig kennslu var háttað í landinu og skrifaði hann svo skýrslu um málið. Árið [[1907]] var svo samþykkt frumvarp á [[Alþingi]] um fræðslu barna og ungmenna, en frumvarpið var að mestu byggt á frumvarpi sem Guðmundur samdi fyrir stjórnina.<ref name="pind-2005-22-23">Jörgen L. Pind (2005), bls. 22 og 23</ref>
Lína 8:
Árin [[1905]]-[[1906]] fékkst Guðmundur við ritstjórn Skírnis og þýðingar. Meðal annars þýddi hann fyrirlestur [[William James]] um „ódauðleikann“ sem kom út árið 1905. Sama ár birti Guðmundur grein í Skírni um bók James, ''The Varieties of Religious Experience'', og árið 1906 þýddi Guðmundur grein eftir [[Henri Bergson]] sem nefnist ''Um listir''.<ref name="pind-2005-23-24">Jörgen L. Pind (2005), bls. 23 og 24</ref>
 
Árin [[1908]]-[[1910]] vann Guðmundur að [[doktorsritgerð]] sinni með einum eða öðrum hætti.<ref name="pind-2005-24-25">Jörgen L. Pind (2005), bls. 24 og 25</ref> Ritgerð Guðmundar hét „''Den sympatiske forstaaelse''“ eða ''Samúðarskilningurinn''.<ref name="pind-2005-25">Jörgen L. Pind (2005), bls. 25</ref> Hún vakti mikla athygli fræðimanna, enda um afar frumlegt verk að ræða auk þess sem hún er fyrsta íslenska doktorsritgerðin sem telja má sálfræðilega ritsmíð.{{Heimild vantar}} Hún fjallar um það að skilningur manna á [[sálarlíf]]i annarra sé svokallaður samúðarskilningur og að fólk hermir eða líkir ósjálfrátt eftir sálarástandi, röddu og [[Svipbrigði|svipbrigðum]] annarra.<ref name="pind-2005-22">Jörgen L. Pind (2005), bls. 22</ref> Guðmundur varði ritgerð sína við Hafnarháskóla árið [[1911]].<ref name="pind-2005-9" /> Um svipað efni og hann fjallaði um í doktorsritgerðinni skrifaði hann líka [[bók]]ina ''Hugur og heimur'' sem kom út árið [[1912]].{{Heimild vantar}}
 
Um svipað leyti og Guðmundur varði ritgerð sína var [[Háskóli Íslands]] stofnaður og þá um leið prófessorsembætti í [[heimspeki]] við skólann, sem hann sótti um, en [[Ágúst H. Bjarnason]] fékk, og gerðist þá Guðmundur aðstoðarbókavörður við Landsbókasafnið.<ref name="pind-2005-28">Jörgen L. Pind (2005), bls. 28</ref>
Lína 17:
 
== Verk og bækur ==
 
* [[1903]]: Lýðmenntun: Hugleiðingar og tillögur
* [[1905]]: Skýrsla um fræðslu barna og unglinga veturinn 1903-1904
Lína 31 ⟶ 30:
* [[1962]]: Mannfagnaður. Ný útgáfa aukin
 
Guðmundur þýddi verk [[Alfred North Whitehead|A.N. Whitehead]] „''An Introduction to Mathematics''“ og kom það út sem ''Stærðfræðin'' [[1931]], það þótti nýlunda á þeim tíma að verk um stærðfræði væru þýdd og var þýðingin því talin mikið þarfaverk.{{Heimild vantar}}
 
{{Töflubyrjun}}
Lína 40 ⟶ 39:
<center><ref>Jörgen L. Pind (2005), bls. 7</ref></center>
 
== Tilvísanir og heimildir ==
<div class="references-small"><references/></div>
 
 
* [[Jörgen L. Pind]]. [[2005]]. Guðmundur Finnbogason, sálfræðingur, ritstjóri Skírnis. ''Skírnir - tímarit hins íslenska bókmenntafélags'', Vor 2005. 179. ár.
 
== FrekariHeimildir lesningog ítarefni ==
* [[Jörgen L. Pind]]. [[2005]]. Guðmundur„Guðmundur Finnbogason, sálfræðingur, ritstjóri SkírnisSkírnis“. ''Skírnir - tímarit hins íslenska bókmenntafélags'', Vor 2005. 179. ár(2005).
* Jörgen L. Pind, 2006. ''Frá sál til sálar : ævi og verk Guðmundar Finnbogasonar sálfræðings''. (Reykjavík: Hið Íslenska bókmenntafélag, 2006).
 
[[Flokkur:Íslenskir heimspekingar]]