„Greinir“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
BiT (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
BiT (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Greinir''' {{skammstsem|gr.}} getur skiptst í [[ákveðinn greinir|ákveðinn greini]] ({{skammst|ákv. gr.}}) sem gefur til kynna að verið sé að tala um einn ákveðinn hlut eða manneskju og sem skiptist í íslensku í [[Viðskeyttur greinir|viðskeyttan greini]] og [[laus greinir|lausan greini]] eða [[óákveðinn greinir|óákveðinn greini]] ({{skammst|óákv. gr.}}) sem gefur til kynna að verið sé að tala um einhverja manneskju eða hlut.
 
== Greinir íÍ íslensku ==
{{aðalgrein|Greinir í íslensku}}
'''Greinir í [[íslenska|íslensku]]''' skiptist í [[ákveðinn greinir|ákveðinn greini]] ({{skammst|ákv. gr.}}) og [[óákveðinn greinir|óákveðinn greini]] ({{skammst|óákv. gr.}}). Ákveðinn greinir er aðeins eitt orð („[[wikt:is:hinn#Íslenska|hinn]]“) sem beygist eftir [[kyn (málfræði)|kyni]], [[tala (málfræði)|tölum]] og [[fall (málfræði)|föllum]]. Enginn sérstakur [[óákveðinn greinir]] er til í íslensku, og til að tákna hann er orðinu ekki breytt (hestur, maður, barn, sófi). Greini í íslensku er ýmist skeytt á undan lýsingarorði ([[laus greinir]]; „''hinn'' góði maður“) eða skeyttur aftan við nafnorð ([[viðskeyttur greinir]]; „maður''inn''“, „kon''an''“, „barn''ið''“) og fellur þá ''h'' framan af honum og stundum einnig ''i''; „tunga''n''“, „hestar''nir''“, „fjall''ið''“, einkum þegar fall [[nafnorð]]sins endar á [[sérhljóð]]a eða ''r'' í [[fleirtala|fleirtölu]].
Lína 61:
Nokkur [[sérnöfn]] í [[íslenska|íslensku]] eru nær alltaf rituð með viðskeyttum greini eins og [[Perlan|Perla''n'']], [[Kringlan|Kringla''n'']], [[Jörðin|Jörð''in'']], [[Páfinn|Páfi''nn'']], [[Skeifan|Skeifa''n'']], [[Spöngin|Spöngi''n'']], [[irkið|irk''ið'']] og [[Esjan|Esja''n'']].
 
== Greinir íÍ þýsku ==
{{aðalgrein|Greinir í þýsku}}
'''Greinirinn í [[þýska|þýsku]]''' er breytilegur eftir falli orðsins en ólíkt [[íslenska|íslensku]], þá er hann aldrei [[viðskeyttur greinir|viðskeyttur]] orðinu sjálfu, þótt það komi upp einhverjar aðstæður þar sem aðrir stafir eru viðskeyttir aftan við [[fallorð]]ið. Greinirinn fylgir föstum reglum og eru engar undantekningar á honum sjálfum.