„Dögg“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
SieBot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: mk:Роса
Xqbot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: ro:Rouă; kosmetiske ændringer
Lína 1:
[[ImageMynd:Spider web with dew drops.jpg|right|200px|thumb|Döggmerlaður kóngulóavefur.]]
[[ImageMynd:Dew on grass Luc Viatour.jpg|thumb|200px|Dögg á strái.]]
[[ImageMynd:Dew_on_grass_closeup.jpg|right|200px|thumb|Döggslungið gras.]]
'''Dögg''' ('''áfall''', '''náttfall''' eða '''væða''') er [[gufa]] í loftinu sem hefur þést á einhverju köldu, t.d. á [[gras]]i eða [[lauf]]um. Dögg þéttist vanalega yfir nóttina og er augljós berum augum að [[morgun|morgni]] dags.
 
Lína 7:
Talað er um ''döggslungið'' gras eða t.d. ''daggvota'' þúfu þegar dögg er í grasi eða á þúfnakolli. Allgengt er að segja að dögg ''falli á'', eins og [[Þórður Tómasson]] skrifar í ''[[Veðurfræði Eyfellings]]'':
:''Raki stígur upp af jörðinni daglangt og undir kvöldið fer að falla á.''
Hann talar líka um að jörð eða gras sé ''löðrandi í vatni'', þegar það er mikið döggfall. Þegar dögg ''tekur af'' er stundum líka sagt að ''það/hann svaðrar af'' og átt við að döggin þorni af. [[Halldór Laxness]] talar um það í [[Íslandsklukkan|Íslandsklukkunni]] að það sé ''væða í grasinu'': ''Það var væða í grasi''. Og líka í [[Sjálfstætt fólk|Sjálfstæðu fólki]]: ''Væða í túninu, mýrin mórauð, grænkað í rindum.''
 
[[Þágufall]] af dögg er dögg<ref name="BÍN">{{BÍN|10799|orð=dögg|ár=2009|mánuður=27. apríl}}</ref>, en stundum einnig skrifað dögg'''u''' (sbr ör), en aðallega í skáldamáli. Í [[Völsungakviða hin forna|Völsungakviðu hinni fornu]] er sagt að dýrkálfurinn sé „döggu slunginn“. Eignarfallið af dögg er daggar<ref name="BÍN"/> en döggvar er líka til, og því er hvortveggja rétt málfræðilega: ''daggardropar'' og ''döggvardropar''. [[Jóhann Jónsson]] skáld segir t.d. í einu ljóða sinna: ''Blítt lætur veröldin. / Drjúpa döggvartár / um dalvíðishár''...
 
== Heimildir ==
<references/>
 
== Tenglar ==
* [http://www.opur.u-bordeaux.fr/ OPUR (International Organisation for Dew Utilization)]
* [http://www.geo.puc.cl/fogconference/html_en/index.html International Conference on Fog, Fog Collection and Dew]
Lína 57:
[[pt:Orvalho]]
[[qu:Sulla]]
[[ro:Rouă]]
[[ru:Роса]]
[[scn:Risinu]]