„Hólavallaskóli“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
'''Hólavallarskóli''' eða '''Reykjavíkurskóli''' var starfræktur í [[Reykjavík]] frá [[1785]] (kennsla hófst raunar ekki fyrr en [[1786]]), þegar ákveðið var að leggja [[Skálholtsbiskupar|Skálholtsstól]] niður og skólann þar um leið en flytja biskupsembættið og skólann til Reykjavíkur, og til [[1804]], en [[1805]] var hann fluttur til [[Bessastaðaskóli|Bessastaða]].
== Húsakynni ==
Upphaflega hugmyndin var að byggja skólann á [[Austurvöllur|Austurvelli]] en hann reyndist of blautur og var þá ákveðið að reisa húsið á Melshúsalóð en kennarabústaði á Hólakotslóð þar við hliðina. 1600 ríkisdalir voru veittir til að koma upp skólahúsi úr timbri en það fé dugði ekki til og var því húsið minnkað og því breytt til að spara sem mest. Þó varð húsið tvöfalt dýrara en áætlað hafði verið.
Í húsinu voru fimm stofur niðri en þær nýttust þó verr en fyrirhugað hafði verið því að fé sem ætlað hafði verið til kennarabústaða dugði hvergi nærri til og kennararnir bjuggu því hvor í sinni stofu. Skólasveinar, sem voru um 30, sváfu í átta rúmum uppi á lofti. Húsið var illa smíðað, var ákaflega kalt og gisið, hriplekt og einnig dimmt, því gluggarnir voru litlir.
Lína 11:
Þegar skólinn var fluttur var ákveðið að kennarar fengju laun sín greidd ársfjórðungslega í peningum og þeir nemendur sem nytu [[skólaölmusa|ölmusu]] (skólastyrks) skyldu líka fá hana greidda í peningum en sjá sér sjálfir fyrir mat. Áður hafði ölmusan verið í formi fæðis. Skólapiltar urðu því að lifa á skrínukosti eða koma sér sjálfir í fæði í einhverjum af kotunum í kring og ganga þangað í hvaða veðri sem var.
Ölmusan sem skólasveinar fengu dugði hvergi nærri til framfæris og séra [[Árni Helgason (f. 1777)|Árni Helgason]] sagði seinna: „Fátækt þekkti ég að heiman, en sultinum kynntist ég fyrst í skóla." Fæðið var svo lélegt og einhæft að margir skólapiltar fengu skyrbjúg. Þegar við bættist kuldinn og aðbúnaðurinn í húsinu var ekki að furða þótt sumir þeirra biðu varanlegt heilsutjón af skólavistinni.
== Kennsla og nám ==
| |||