„Bessastaðaskóli“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Navaro (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Navaro (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 3:
== Upphaf skólans ==
 
Húsakynni Hólavallarskóla, sem var á Hólavelli við Reykjavík frá 1785, voru afar léleg og héldu hvorki vatni né vindi. Þurfti að hætta skólahaldi um miðjan vetur 1804 og árið 1805 var því ákveðið að flytja skólann í [[Bessastaðastofa|Bessastaðastofu]], sem var eitt af fáum steinhúsum landsins og hafði verið reist á árunum 1761-1766 sem embættisbústaður [[Magnús Gíslason (amtmaður)|Magnúsar Gíslasonar]] amtmanns. [[Trampe]] stiftamtmaður vildi heldur búa í Reykjavík og lét skólanum Bessastaðastofu eftir.
 
== Nemendur ==
Lína 9:
Skólinn skiptist í efri og neðri bekk og hafði hvor sína stofu niðri en auk þess var þar borðstofa. Skólasveinar sváfu á loftinu. Kennarar bjuggu yfirleitt á jörðum í nágrenni skólans og héldu þar búfénað. Fyrsta veturinn sem skólinn starfaði voru þar 27 nemendur, sá yngsti 17 ára en sá elsti 28 ára. Annars voru yfirleitt 40 piltar í skólanum en 50 síðasta veturinn sem hann starfaði á Bessastöðum. Árið 1809 var ákveðið að þeir sem teknir væru í skólann skyldu ekki vera eldri en 18 ára en undanþágur frá því voru mjög oft gefnar. Framan af útskrifuðust að jafnaði 6-8 stúdentar á ári.
 
Flestir nemendur skólans voru synir embættismanna og betri bændarbænda. Þeir sem ekki áttu auðuga aðstandendur gátu þó sótt um [[skólaölmusa|skólaölmusu]] (námsstyrk) sem nam 40 ríkisdölum á ári en var hækkað árið 1815 upp í 60 ríkisdali. Alls var úthlutað 24 heilum ölmusum á ári. Ölmusan gekk beint til bryta skólans og fór í að borga fæðiskostnað.
 
== Námsgreinar ==
Lína 15:
Kennarar voru þrír til [[1822]] en þá var mælingafræði bætt við námsgreinar og kennsla í reikningslist aukin og þá bættist fjórði kennarinn við. Kennt var í 37 tíma á viku, frá 1. október til loka maímánaðar, og kennslugreinarnar voru: [[Guðfræði]] og skilgreining Nýja Testamentisins, [[gríska]], [[hebreska]], [[latína]], [[danska]], [[mannkynssaga]], [[landafræði]], íslenskar stílæfingar, [[stærðfræði|reikningur]] og mælingarfræði.
 
Tvö prófNemendur voru tekinprófaðir tvisvar sinnum á ári, annað um miðjan vetur enog hittaftur um vorið.
 
== Flutningur ==
 
Meginhlutverk skólans var tvíþætt, annars vegar að búa nemendur undir framhaldsnám við [[Kaupmannahafnarháskóli|Kaupmannahafnarháskóla]] en hins vegar að mennta presta því að stúdentspróf úr skólanum dugði til að fá prestvígslu. Fjórðungur til þriðjungur stúdentanna fór til náms í Kaupmannahöfns að loknu stúdentsprófi.

Að því kom að þetta fyrirkomulag þótti ekki geta gengið upp nema með því að fjölga bekkjum en til þess þurfti stærra húsnæði. Varð því úr eftir umræður í allmörg ár að skólinn var fluttur til Reykjavíkur, þar sem Lærði skólinn tók til starfa haustið 1846.
 
== Kennarar ==