„Fornpersneska“: Munur á milli breytinga

Við fyrstu sýn líkist Fornpersneska letrið, fleigrúnum Súmera og Akkadiana, þ.e.a.s.það er að segja er samsett úr fleiglaga táknum, sem hafa verið pressuð í leir eða hoggin í stein. Lögun og gerð táknanna er þó ekki með beina samsvörun í eldri málin.

Fornpersar héldu í fleigrúnarformið einfaldlega vegna hefðarinnar og hugsanlega þar sem það var auðveld leið til að letra í leirplötur og á steinveggi.

Fræðimenn í dag eru flestir sammála að Fornpersneskafornpersneska hafi verið fundið upp um 525 f.kKr. til að letra á minnsvarða um afrek kóngsins Achaemenid DariusDareiosar fyrsta, hins mikla, sem voru gerðir í Behistum. Hann lét gera sérstakt Persneskt stafróf af þessu tilefni.

FundstFundist hafa áletranir, töflur og innsigli með Fornpersneskufornpersnesku letri í Íran, Tyrklandi og Egyptalandi. Það þróaðist yfir í Miðpersneskumiðpersnesku málið, sem líka er þekkt sem Pahlavipahlavi, og svo að lokum yfir í nútíma Persneskupersnesku.

Fornpersneskan flokkast sem hljóðletur, þar sem meirihluti táknanna eru hljóðtákn. En það inniheldur einnig myndletur. Það hefur einungis 3þrjá sérhljóða A, I og U. Stakir samhljóðar, sem eru hluti af samhljóðaröð eða eru endi á atkvæði eru ritaðir sem hljóðtákn eins og þeir stæðu með sérhljóðanum A. Þetta hefur verið gert til að auðvelda ritunina, en þegar lesið er úr tákninu (sem hluta af orði) fellur A-hljóði burt.

Fornpersneskan er elsta þekkta persneska tungumálið, sem flokkast til Vestur-íranskra tungumála. Mið-perskneskamiðperskneska (Pahlavi) og nýja perskneska (íranska) hafa þróast beint frá Fornpersneskufornpersnesku. Í dag er Persnekapersneska letrað með Persoperso-Arabískuarabísku letri.

Nöfn konunga höfðu mikla þýðingu þegar kom að því að ráða úr letrinu. Tilraunir til að ráða úr Forn perskneskumfornperskneskum fleigrúnum hófust um 1711 þegar áletranir DariusarDareiosar voru birtar í Chardin. Árið 1802, áttaði Friedrich Münter sig á því að ákveðnar letursamsetningar hlutu að vera orðið „kóngur“.