„Patríarki“: Munur á milli breytinga

Uppruni orðsins '''patríarki''' er [[gríska]] orðið Πατριάρχης, sem er samsett úr πατήρ (pater, það er „faðir“) og αρχων (arkon, það er „leiðtogi“, „höfðingi“, „konungur“). Patríarki var og er ættarhöfðingi (''pater familias'') yfir ætt eða fjölskildu.

 

[[Mynd:Icon 02036 Svyatiteli Ioann Zlatoust i Grigorij Bogoslov. Ikona XVIII v. Rossiya.jpg|thumb|Íkon með Jóhannesi frá Antiokíu og Gregor frá Nanzianz, sem báðir voru patríarkar í Konstantínópel á 4. öld og dýrlingar í kaþólsku kirkjunni og rétttrúnaðarkirkjunni]]

Þegar á [[4. öld]] er farið að nota titillinn ''patríarki'' sem heiðurstitil á einstaka biskupa.

Þessir fimm fóru að titla sig patríarka (nema í Róm þar sem ''papa'' var notað í staðin). Það var þó ekki fyrr en á stjórnartíma [[Justinianus I]] (483 - 565) sem þeir fengu lögsögu og formlega stjórn á hver sínum hluta kirkjunnar. Eftir að klofnaði á milli kaþólsku kirkjunnar og rétttrúnaðarkirkjunnar fengu partíarkar ólík hlutverk í hinum tveimur megin kirkjudeildum.

 

Rómversk-kaþólska kirkjan hefur biskup yfir latneska söfnuðinum í Jerúsalem, og ber hann titilinn patríarki. Þar að auki eru nokkrir biskupsstólar á vesturlöndum sem bera heiðurstitilinn patríarki, sá elsti biskupinn í [[Feneyjar|Feneyjum]] sem var veitt þessi virðing 1451. Kaþólskir patríarkar eru einnig í [[Vesturindíum]] (1517), [[Lissabon]] (1711) og [[Indlandi]] (1886). Þessir patríarkar hafa ekki á neinn hátt neina sjálfstæða stöðu gagnvart páfanum í Róm. Yfirmenn annarra kirkjudeilda en þeirra latnesku sem lúta páfa bera einnig titilinn patríarki (eða katholikos) og hafa í mörgu sjálfstæða stöðu í ýmsum trúaratriðum og helgiathöfnum.

 

Innan rétttrúnaðarkirkjunnar er að finna fjögur af elstu patríarkaembættunum, í Konstantinópel, Antiokkíu, Alexandríu og Jerúsalem, og ber [[patríarkinn í Konstantinópel]] titilinn ökumeníski-patríarkinn. En andstætt páfaveldinu eru hinir patríarkarnir ekki undirmenn þess ökumeníska heldur er hann nefndur fremstur meðal jafningja. Yfirmenn margra þjóðkirknanna innan rétttrúarkirkjunnar bera einnig titlinn og vald patríarka. Elsta embættið er í [[Búlgaría|Búlgaríu]] sem tilkom 927. Síðan koma [[Georgía]] (1010, en þar er titilinn ''katholikos-patriark''), [[Serbía]] (1379), [[Rússland]] (1589) og [[Rúmenía]] (1885).

 

[[Nestoríanar|Nestoríönsku kirkjurnar]] hafa patríarka í Jerúsalem og Katholikos Patríark í Babýlon ([[Bagdad]]).

 

*[[Biskup]]

*[[Páfi]]