„Nerva“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
TXiKiBoT (spjall | framlög)
m robot Bæti við: fy:Nerva
Muninn (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Nerva Tivoli Massimo.jpg|thumb|right|200px|Nerva]]
'''Marcus Cocceius Nerva''' ([[8. nóvember]] [[30]]<ref>Aurelius Victor segir árið vera 35 (Caes. 12.11), Dio Cassius (68.4.4) segir árið vera 30. Almennt er talið að síðara ártalið sé rétt.</ref> – [[27. janúar]] [[98]]) var [[RómverskirRómverskur keisararkeisari|keisari]] í [[Rómaveldi]] eftir dauða [[Domitíanus|Domitíanusar]] árið [[96]] þar til hann dó sjálfurlést árið 98. Þrátt fyrir stutta valdatíð hefur Nerva verið talinn fyrstur hina svonefndu „[[Góðu keisararnir fimm|fimm góðu keisara]]“ sem réðu frá 96 til [[180]] e.kr.
 
Nerva var fyrsti keisarinn til að velja sér eftirmann á meðal þeirra sem hæfastir voru og ættleiða hann frekar en að velja eftirmann sinn meðal skyldmenna eins og tíðkaðist áður og gat þessi hefð af sér hina fyrrnefndu „[[Góðu keisararnir fimm|fimm góðu keisara]]“.
 
== Yfirlit ==
=== Fjölskylda ===
MarkúsNerva var fæddur í borginni [[Narni]] rúmum 80 km norður af [[Róm]] í fjölskyldu Marcus Cocceius Nerva og [[Sergia Plautilla]]. Fornar heimildir segja að hann hafi annaðhvort verið fæddur [[30]] eða [[35]] í þá virðulegu ætt. Faðir hans [[Nerva eldri]] var öldungur[[rómverska í senatinuöldungaráðið|öldungaráðsmaður]] og afi hans sem bar einnig sama nafn og Nerva var í keisaralega aðstoðarliði [[Tíberíus]]ar um það leiti þegarsem Nerva fæddist.
 
=== Þjóðfélagsþjónusta ===
Ekki er mikið vitað um fyrrihluta ferils Nerva. Þó er það ekki talið líklegt að hann hafi farið þærhinar hefbundnu leiðir eins og í herinn sem tíðkaðist yfirleitt á tímum Rómaveldis. Samkvæmt [[Tacítus]]i var Nerva kosinn [[praetor]] á valdatímumvaldatíma [[Neró]]s árið [[65]] og lék þar Nerva mikilvægt hlutverk í að svifta hulunni af pisonian samsærinu og fékk fyrir það mikinn heiður og styttur af sér í kringum höllina. Nerva og [[Vespasíanus]] störfuðu Báðirbáðir sem aðstoðar mennaðstoðarmenn Nerós og því er ekki fráleitt að Nerva hafi þurft að gæta hins unga [[Domitíanus]]ar þegar Vespasíus var sendur í burtu til að drepakveða niður gyðingagyðingauppreisnina uppreisnina ariðárið [[67]]. Í kjölfarð á dauða Nerós árið [[68]] héltvar Nerva sighliðhollur hliðhollanflavísku Flaviönumættinni á meðameðan borgarastyröldinni stóð árið [[69]], svohinu kallaðsvokallaða [[ár keisaranna fjögurra|ári keisaranna fjögurra]]. Það átár varð Nerva vitni að valdatöku og falli [[Galba]], [[Otho]]s og [[Vitellius]]ar og að lokum valdatöku Vespasíanusar, fyrsta keisarans af flavísku ættinni. Nerva helthélt áfram að þjóna VespasíusVespasíanusi og árið [[71]] fékk Nerva svo loksins Verðlaunverðlaun fyrir trygðtryggð sína með sínu fyrsta ráðgjafastarfi. Hann hélt svo áfram að þjóna sem ráðgjafi undir báðum sonum Vespasíanusar, [[Títus]]i og Dómitíanusi.
 
== Keisari ==
Þann 18. september 96 var Domintíanus ráðinn af dögum af samsæris mönnumsamsærismönnum í höllinni og þann sama dag var Marcus Cocceius Nerva krýndur keisari.
 
[[Image:NervaBronzoRosso.jpg|thumb|left|200px|Brjóstmynd af Nerva, [[Narni]], [[Ítalía|Ítalíu]]]]