|
|
|
'''Þjórsárhraunið mikla''' er stærsta [[hraun]] á [[Ísland]]iÍslandi bæði að flatarmáli og rúmmáli og stærsta hraun sem vitað er um að komið hafi upp í einu gosi á jörðinni á nútíma (þ.e. frá lokum síðasta jökulskeiðs fyrir um 11500 árum). Það tilheyrir flokki hrauna sem nefnast [[Tungnárhraun]]. Hraunið kom upp í eldstöðvum á [[Veiðivötn|Veiðivatnasvæðinu]] fyrir 8700 árum (um 6700 f. Kr.). [[Eldstöð]]varnar eru horfnar undir yngri gosmyndanir og á um 70 km löngum kafla niður með [[Tungná]] og [[Þjórsá]] er þaðkraunið nær alstaðar hulið yngri hraunum. [[Gloppubrún]] á Landi myndar framjaðar þessa yngra hraunaflæmis en þar fyrir neðan þekur Þjórsárhraunið mikilmiklar svæðivíðáttur í [[Landsveit]] og [[Gnúpverjahreppur|Gnúpverjahreppi]], á [[Skeið]]um og í [[Flói|Flóa]]. Hraunið myndar ströndina milli [[Þjórsá]]r og [[ÖlfusáHvítá]]r og /[[EyrarbakkiÖlfusá]] streyma niður með jöðrum hraunsins að austan og vestan. Þjórsárhraunið myndar ströndina milli Þjórsár- og [[StokkseyriÖlfusárós]] standa á þvía. Fremsti jaðar hraunsinsþess er neðansjávar mörg hundruð metra úti fyrir ströndinni. [[Selfoss]], [[Eyrarbakki]] og [[Stokkseyri]] standa á því. Flatarmál Þjórsárhraunsins er áætlað 974 km², meðalþykktin er 26 m og rúmtakið því 26 km³. Þjórsárhraunið er gert úr [[dílabasalt]i þar sem stórir ljósir feldspatdílar sitja í dökkum fínkorna grunnmassa.
== Heimildir ==
|
