„Litla ísöld“: Munur á milli breytinga

 

Þær heimildir sem hægt er að styðjast við til að rannsaka þetta kuldatímabil eru einkum skrifaðar heimildir frá þessum tímum, en einnig rannsóknir á borkjörnum frá jöklum eins og Grænlandsjökli.

 

 

 

Þáttur Íslands í þeim hörmungum sem dundu yfir Evrópu á þessum tímum er nokkur. Árið 1783 hófust Skaftáreldar hér á landi sem munu vera með mestu eldsumbrotum á sögulegum tímum. Byrjun þeirra er sennilega best lýst með orðum Jóns Steingrímssonar: „Þann 8. júní 1783 á Hvítasunnuhátíð gaus hér upp eldur upp úr afréttarfjöllum, sem eyðilagði land, menn og skepnur með sínum verkunum nær og fjær." [http://www.islandia.is/hamfarir/jardfraedilegt/eldgos/skaftareldar.html#Gosi%F0] Þessar hörmungar hafa haft mikil áhrif á afkomu Íslendinga á þessum tímum, en einnig fundu Evrópubúar fyrir þessum hamförum. Benjamin Franklin skrifum um bláleita móðu sem liðast yfir Evrópu og Norður-Ameríku þannig að sólar naut ekki eins lengi við og venjulega. [http://www.hunkubakkar.is/sagan.htm] Þetta hefur haft mikil áhrif á hitafar og landbúnað eins og gefur að skilja.

 

== '''Ástæður Litlu ísaldar''' ==

En hversvegna kólnaði svona á jörðinni á þessum stutta kafla í mannkynsögunni? Nokkrar skýringar hafa verið settar fram:

#Breytingar á virkni sólar.

 

Eins og áður hefur komið fram er talað um að umrædd kólnun hafi byrjað í kringum árið 1100 og um 1200 hafi kuldaskeiðið byrjað að kólna verulega. Fyrir þann tíma virðist loftslag hafa verið nokkuð skaplegra en síðar var. Það virðist hafa verið nokkuð algengt hér á Íslandi að menn ræktuðu ýmsar korntegundir og sést það m.a. á ýmsum heimildum og á örnefnum sem tengjast akurlendi víða um land. Jöklar virðast hafa verið minni en þeir eru í dag, t.d. hét Vatnajökull lengi vel Klofajökull sem bendir til þess að hann hafi verið klofinn og í raun tveir jöklar. Athyglisvert er að þjóðveldisöld líkur um svipað leyti og kólnunin er talin hefjast að alvöru og mikill ófriður geisar í landinu í kringum aldamótin 1200 og sú óöld sem gjarnan er kennd við Sturlungaöld gæti að einhverju leyti tengst kólnandi veðurfari og um leið versnandi efnahag.

 

== Heimildir og tenglar ==

 

{{Stubbur}}