„Dúr“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
SieBot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: bg:Мажор, zh:大調
Bumbuhali (spjall | framlög)
clean up , typos fixed: hinsvegar → hins vegar AWB
Lína 1:
[[Mynd:c_majc maj.png|thumb|500px|C-dúr tónstiginn]]
 
Í [[tónfræði]] er '''dúrtónstiginn''' ('''dúr''', komið úr [[latína|latínu]], ''durus'' sem þýðir "harður") einn hinna [[misstígur tónstigi|misstígu tónstiga]]. Hann er oft talinn samanstanda af sjö nótum (átta ef [[áttund]]in er talin með, sem reyndar er fyrsta nóta næstu áttundar tónstigans). Í reynd er oftast skoðað kerfi heilla áttunda en ekki sjö nótna sem er meira fræðilegt. Eru þær þá taldar skiptast í tvo hópa fjögurra nótna, svk. ''[[fertónungur|fertónunga]]''. Mynstur skrefanna í hvorum fertónungi er, í hækkandi röð:
Lína 21:
== Heiti nótna með formerkjum ==
 
Hækkaðar nótur (með ♯ fyrir framan) fá heiti þar sem ''ís'' er bætt við heiti upprunalegu nótunnar. Lækkaðar nótur (með ♭ fyrir framan) fá hinsvegarhins vegar heiti þar sem ''es'' er bætt við heiti upprunalegu nótunnar. Þ.e.:
 
Upprunaleg Hækkuð Lækkuð
Lína 35:
 
:''Sjá nánar um [[Formerki (tónlist)|formerki]].''
 
 
=== Greining tónstiga með hækkunarmerkjum ===
Lína 89 ⟶ 88:
Þetta er gagnleg leið til að finna tóntegundartáknun dúr-tóntegunda. Sé byrjað efst á C og farið þaðan réttsælis um hringinn táknar hver nýr bókstafur nýjan tónstiga, fimmund ofar en næsti á undan. Þetta þýðir að hver nýr tónstigi (réttsælis) þarf nýtt hækkunarmerki í tóntegundartáknunina. Finna má krossafjöldann með því að lesa hann af bókstöfunum réttsælis frá F að telja. T.d., ef við þyrftum að vita hve margir, og hvaða, krossar eru í E-dúr-tónstiganum, tökum við eftir því að E er í 4. sæti - hann þarf 4 krossa. Þeir eru (lesið af frá F): Fís, Cís, Gís, Dís. Sé staðið frammi fyrir dúr-tónstiga með 5 krossum í tóntegundartáknuninni, væru taldir 5 frá efstu stöðu og endað á H - það er H-dúr.
 
[[Mynd:B_majB maj.png]]<br>
''Mynd 2. H-dúr-tónstiginn''
 
Lína 129 ⟶ 128:
[[es:Modo mayor]]
[[et:Mažoor]]
[[fr:Mode (musique tonale)#Mode_majeurMode majeur]]
[[gl:Escala maior]]
[[he:סולם מז'ורי]]