|
spooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooonnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn man
{{Hnit|65|01|48|N|16|45|00|W|display=title}}
[[Mynd:Island Askja.jpg|thumb|300px|Askja og Öskjuvatn. Gígurinn [[Víti (í Öskju)|Víti]] næst á myndinni.]]
[[Mynd:Askja.jpg|thumb|300px|Askja, Öskjuvatn og Dyngjufjöll í kring.]]
{{CommonsCat|Askja}}
{{heimildir|athuga gagnrýni á spjalli t.d.}}
'''Askja''' er [[megineldstöð]] norðan [[Vatnajökull|Vatnajökuls]], í [[Ódáðahraun]]i á hálendi Íslands. Umhverfis Öskju eru [[Dyngjufjöll]], en skarð er í gegnum fjöllin til austurs, sem kallast [[Öskjuop]].
Gífurlegt [[eldgos]] hófst þar 29. mars 1875. Gos þetta nefnist [[Öskjugosið 1875]], eða ''Dyngjufjallagos''. Öskufall frá gosinu hafði mikil áhrif á [[Austurland]]i og átti sinn þátt í því að stór hópur fólks flutti þaðan til [[Vesturfarar|Vesturheims]]. Eftir að gosinu lauk varð mikið landsig í Öskju, og myndaðist þá [[Öskjuvatn]]. Á austurbakka Öskjuvatns er gígurinn [[Víti (í Öskju)|Víti]], og er talið að askan í gosinu 1875 hafi komið þar upp {{heimild vantar}}.
Í tengslum við Öskjugosið 1875 varð einnig [[hraun]]gos í [[Sveinagjá]] á Mývatnsöræfum, og rann þá Nýjahraun. Askja gaus síðast árið 1961.
==Tenglar==
* [https://www.vatnajokulsthjodgardur.is/is/svaedin/odadahraun/natturutulkun-og-fraedsla/um-oskju Vatnajökulsþjóðgarður - um Öskju]
{{Stubbur|ísland|landafræði}}
| 