„Guðrún Kvaran“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Laufa0108 (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Laufa0108 (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 37:
 
== Ferill ==
Guðrún Kvaran lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum í Reykjavík 1963 og hóf um haustið nám í íslenskum fræðum við Háskóla Íslands. Frá hausti 1965 vann hún með námi við Orðabók Háskólans. Hún lauk kandídatsprófi haustið 1969 og innritaðist sama haust í Georg August háskólann í Göttingen, Þýskalandi, í málvísindi og samanburðarmálfræði. Samhliða því námi varhafði Guðrún ráðin til að hafa umsjón með Arkiv für Gewässernamen Deutschlands fyrir Akademie der Wissenschaften í Mainz. Auk þess kenndi hún íslensku fyrir útlendinga í nokkur misseri.<ref name="starfsfólk">{{vefheimild|url=https://www.arnastofnun.is/is/stofnunin/starfsfolk/gudrun-kvaran|titill=Starfsfólk. Guðrún Kvaran|höfundur=Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum}}</ref>
 
Í janúar 1978 var Guðrún sett sérfræðingur við Orðabók Háskólans og skipuð í það starf ári síðar. Í janúar 1994 var hún skipuð forstöðumaður Orðabókar Háskólans og gegndi þeirri stöðu til 1. apríl 1998. Eftir breytingar á reglugerð Orðabókar HáskólansHún var hún skipuð prófessor við heimspekideild Háskóla Íslands árið 2000 og um leið forstöðumaður Orðabókar Háskólans. Því starfi gegndi hún til 2006 að Orðabók Háskólans varð hluti af stærri stofnun, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum. Guðrún varð þá stofustjóri orðfræðisviðs.<ref name="starfsfólk" />
 
Á starfsárum sínum gegndi Guðrún margvíslegum trúnaðarstörfum innan Háskóla Íslands. Hún sat t.d. í háskólaráði 1990–1992 og átti á þeim árum setu í nefndum á vegum ráðsins. M.a. var hún skipuð í Vísindanefnd 1991 og sat í henni í sex ár. ÍÁ nokkurárunum ár til viðbótar (1999–2004) sat hún í úthlutunarnefnd rannsóknastyrkja á vegum Rannsóknasjóðs háskólans. Hún sat í stjórn Vísindaráðs frá hausti 1992 sem fulltrúi rektors og háskólaráðs og þar til það var lagt niður í júní 1994. Hún var varamaður í stjórn Rannsóknarráðs Íslands í þrjú ár sem fulltrúi Vísindafélags Íslendinga. Hún var einnig formaður framgangsnefndar Háskóla Íslands á annan áratug.<ref name="starfsfólk" />
 
Guðrún hefur á starfsferli sínum sinnt margvíslegum störfum sem tengjast fræðasviði hennar og skrifað fjölda fræðigreina í innlend og erlend ráðstefnu- og tímarit auk þess sem hún hefur haldið umfyrirlestra 200 fyrirlestrabæði innanlands og erlendis.<ref name="starfsfólk" /> Viðfangsefni hennar hafa einkum beinst að þremur sviðum: sögu orðaforðans, tökuorðum í íslensku og nafnfræði.
 
Hún flutti þætti um íslenskt mál á vegum Orðabókar Háskólans í Ríkisútvarpinu frá hausti 1978 til vors 2005, alls 202 þætti. Frá 2005–2009 var hún í samvinnu við þáttinn Vítt og breytt hjá RÚV um söfnun staðbundinna orða og orða úr mæltu máli.<ref name="starfsfólk" /> Guðrún hefur um árabil svarað spurningum um íslenskt mál fyrir Vísindavefinn.<ref>https://www.visindavefur.is/svar.php?id=71484, Þúsundasta svar Guðrúnar Kvaran fyrir Vísindavefinn</ref> Hún var forseti Vísindafélags Íslendinga 1990–1996.<ref>https://visindafelag.is/um-felagid/fyrri-stjornir/, Vísindafélag Íslendinga. Stofnað 1918 (e.d.). Fyrri stjórnir</ref>
Lína 51:
Frá því í ársbyrjun 2002 til miðs árs 2007 var hún einnig í þýðingarnefnd Nýja testamentisins. Eitt kynningarhefti var gefið út með öllum texta Nýja testamentisins. Öll Biblían var síðan gefin út 2007, Gamla testamentið, apókrýfu bækurnar og Nýja testamentið. Guðrún fylgdi þýðingunni til loka og kynnti hana í fyrirlestrum.<ref>https://biblian.is/biblian/, Biblía 21. aldar – 2007.</ref>
 
Guðrún hefur setið í fjölmörgumýmsum nefndum og stjórnum. Þar má telja stjórn Íslenskrar málnefndar frá 1987, formaður hennar frá 2002.<ref>https://www.arnastofnun.is/is/islensk-malnefnd, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum. (e.d.). Íslensk málnefnd.</ref> Hún hefur einnig setið í stjórn Hins íslenska þjóðvinafélags frá 1987 og verið forseti félagsins frá 2014, fyrst kvenna.<ref>https://www.thjodvinafelag.is/um-felagid/forsetar/, Hið íslenzka þjóðvinafélag. (e.d.). Forsetar hins íslenska Þjóðvinafélags</ref>
 
Guðrún var ritstjóri tímaritsins ''Orðs og tungu'', tímarits Orðabókar Háskólans, frá 1996–2011. Á þeim tíma komu út ellefu hefti (3.–13.). Sem fulltrúi Orðabókar Háskólans sat hún í nefnd um gerð orðstöðulykils að Biblíunni 1981 og var þar verkefnisstjóri.<ref>http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3308786, Biblían í þungamiðju rannsóknarstarfsins. (1991, 23. febrúar). Morgunblaðið.</ref> Ritið kom út í árslok 1994.<ref name="starfsfólk" />
 
== Viðurkenningar ==
Guðrún hefur fengið viðurkenningar og tilnefningar fyrir störf sín: Kjörin heiðursfélagi í Félagi íslenskra fræða á 60 ára afmæli þess í apríl 2007. Var veittur riddarakross hinnar íslensku fálkaorðu 17. júní 2007 fyrir störf í þágu orðfræða og íslenskrar tungu.<ref>https://www.forseti.is/falkaordan/orduhafaskra/, Orðuhafaskrá.</ref> Hlaut tilnefningu til Íslensku bókmenntaverðlaunanna 1991 fyrir bókina Nöfn Íslendinga ásamt Sigurði Jónssyni frá Arnarvatni. Hlaut tilnefningu til Íslensku bókmenntaverðlaunanna 2005 fyrir verkið Íslensk tunga I–III ásamt Höskuldi Þráinssyni og Kristjáni Árnasyni.<ref>https://fibut.is/bokmenntaverdhlaun, Félag íslenskra bókaútgefenda. Verðlaunahafar og tilnefningar.</ref>
 
== Einkalíf ==
Foreldrar Guðrúnar voru Guðrún Vilhjálmsdóttir Kvaran (1921–2008) húsmóðir og Böðvar E. Kvaran (1919–2002) framkvæmdastjóri. Eiginmaður Guðrúnar er {{ill|Jakob Yngvason|en|Jakob Yngvason|de|Jakob Yngvason}} eðlisfræðingur, fyrrum prófessor við háskólann í Vínarborg. Þau eiga tvö börn.