„Dýrafjarðarmálið“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Almar D (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Merki: Sýnileg breyting Farsímabreyting Breyting frá farsímavef
Almar D (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 12:
Ísland hafði verið — líkt og flestar hinar undirokuðu smáþjóðir þessa tíma, sem nauðbeygðar þjónuðu kúgunarvaldi erlendra nýlenduherra — þurrausið af auðlindum. Gremja íslenskra útvegsbænda og búmanna gegn hinu danska ægivaldi er talin hafa verið þess valdandi, að Íslendingar virtu lögboð um viðskiptabann að vettugi. Íslendingar voru taldir hafa stofnað til launverslunar við sæfarana erlendu, þrátt fyrir að hún væri refsiverð.
 
==Lög um siglingar og verslun á Íslandi 1854== '
==Haukadalsfranskan og Napóleon prins==
Með innleiðingu nýrra siglinga- og verslunarlaga var fyrirséð að dönsk afskipti og áhrif kæmu til með að minnka hratt. Með frelsinu sem fylgdi því að mega skipta við stærri og frjálsari markaði vildu margir skipta við stórveldin, enda þótt danska krúnan ætti sér enn marga dygga áhangendur. Ásælni Frakka eftir aðstöðu á Íslandi vakti athygli og mótstöðu, bæði í Danmörku og Bretlandi. Frökkunum líkaði veran í Dýrafirði og vildu ganga til samninga um að stofna þar — án launverslunar — franska fiskimannanýlendu.
Þessar breyttu aðstæður til verslunar og viðskipta á Íslandi vöktu mikinn áhuga utan landsteinanna, þ. á.m. [[Napóleon 3.|Napoleons III]] sem þá ríkti yfir [[Síðara franska keisaraveldið|Hinu síðara franska keisaraveldinu]]. að frá árunum 1855 og 1856 reyndu þeir að fá aðstöðu til fiskverkunar og vildu stofna nýlendu í [[Dýrafjörður|Dýrafirði]]. Deilur voru meðal Íslendinga í [[Kaupmannahöfn]] og á Alþingi 1857. [[Jón Sigurðsson (forseti)|Jón Sigurðsson]] taldi skynsamlegt að semja við Frakka um Dýrafjörð ef tollar væru lækkaðir í Frakklandi.
 
Þessar breyttu aðstæður til verslunar og viðskipta á Íslandi vöktu mikinn áhuga utan landsteinanna, þ. á.m. [[Napóleon 3.|Napoleons III]] sem þá ríkti yfir [[Síðara franska keisaraveldið|Hinu síðara franska keisaraveldinu]]. að fráFrá árunum 1855 og 1856 reyndu þeir að fá aðstöðu til fiskverkunar og vildu stofna nýlendu í [[Dýrafjörður|Dýrafirði]]. Deilur voru meðal Íslendinga í [[Kaupmannahöfn]] og á Alþingi 1857. [[Jón Sigurðsson (forseti)|Jón Sigurðsson]] taldi skynsamlegt að semja við Frakka um Dýrafjörð ef tollar væru lækkaðir í Frakklandi.
Kunnugt er, að heimamenn vestur á fjörðum og [[Baskaland|baskneskir]] sæfarar mynduðu sín á milli á 16. öld einstakt [[basknesk-íslenskt blendingsmál]], þar sem soðin voru saman jafn ólík tungumál og [[basneska]] (sem ekki tilheyrir ætt [[Indó-evrópsk tungumál|indóevrópskra mála]] og íslenska. Blendingsmál af þessu tagi eru alþekkt úr flestum nýlenduríkjum, þar sem frumbyggjar urðu með frumstæðasta hætti að koma sér upp samskiptamáta — hvort sem þurfti látbragð, búkhljóð eða alvöru orð. Einkum mun þetta hafa verið tilfellið í frönskum nýlendum, t.d. [[Haítí]]. Dýrafjörður mun ekki vera undanskilinn því, að þar í [[Haukadalur|Haukadal]] hafi myndast einstakt afbrigði blendingsmáls milli íslensku og frönsku, sem nefnd var [[haukadalsfranska]]. <ref>[https://www.mbl.is/greinasafn/grein/247688/ 1602 — Íslenska Wikipedia]</ref>
 
==Haukadalsfranskan og Napóleon prins==
Kunnugt er, að heimamenn vestur á fjörðumVestirðingar og [[Baskaland|baskneskir]] sæfarar mynduðu sín á milli á 16. öld einstakt [[basknesk-íslenskt blendingsmál]], þar sem soðin voru saman jafn ólík tungumál og [[basneska]] (sem ekki tilheyrir ætt [[Indó-evrópsk tungumál|indóevrópskra mála]]) og íslenska. Blendingsmál af þessu tagi eru alþekkt úr flestum nýlenduríkjum, þar sem frumbyggjar urðu með frumstæðasta hætti að koma sér upp samskiptamáta — hvort sem þurfti látbragð, búkhljóð eða alvöru orð. Einkum mun þetta hafa verið tilfellið í frönskum nýlendum, t.d. á karabískum eyjum á borð við [[Haítí]], þar sem tungumál innfæddra blönduðust frönsku. Dýrafjörður mun ekki vera undanskilinnundantekning, því, sagt er að þar í [[Haukadalur|Haukadal]] hafi myndast einstakt afbrigði blendingsmálsaf málblendingi milli íslensku og frönsku, sem nefnd varhefur verið [[haukadalsfranska]]. <ref>[https://www.mbl.is/greinasafn/grein/247688/ 1602 — Íslenska Wikipedia]</ref>
 
== Heimildir ==