„Gilgameskviða“: Munur á milli breytinga

'''''Gilgameskviða''''' er [[söguljóð]] frá [[Mesópótamía|Mesópótamíu]] og eitt elsta ritaða bókmenntaverk sem þekkt er. Fræðimenn telja að kviðan eigi rætur sínar að rekja til flokks [[Súmerar|súmerskra]] [[þjóðsaga|þjóðsagna]] og [[kvæði|kvæða]] um [[goðsögn]]ina og hetjukonunginn [[Gilgames]], sem síðar voru sett saman í lengra kvæði á [[akkadíska|akkadísku]]. Heillegasta eintakið sem til er í dag er varðveitt á tólf [[leirtafla|leirtöflum]] úr [[bókasafn]]i frá [[7. öld f.Kr.]], í eigu assýríska konungsins AsúrbanípalAssúrbanípal. Mögulegt er að persónan Gilgames sé byggð á raunverulegum höfðingja á tímabili II. frumkeisaraveldisins á 27. öld f.Kr.

Margar og mismunandi upprunalegar heimildir um verkið hafa varðveist og eru þær flestar meira en tvö þúsund ára gamlar, en með því að nota þær elstu í bland við þær sem fram komu síðar á tímum má fá nokkuð góða mynd af efninu, þannig að búa megi til heildstæða þýðingu. Þess vegna er það súmerska útgáfan og síðar akkadíska útgáfan, sem nú er vísað til sem hefðbundinnar útgáfu verksins, að mestu skírskotað til. Hefðbundna útgáfan er grunnurinn afað nútíma þýðingumnútímaþýðingum á verkinu og gamla gerðin er aðeins notuð til uppfyllingar þegar bilinum stórar eyður í [[fleygletur]]stöflunni, í hefðbundnu útgáfunni, eruer að stórræða.

Elsta súmerska gerðin af kvæðinu er frá tíma þriðja keisaraveldikeisaraveldisins (2150 – 2000 f.Kr.). Elsta akkadíska gerðin er dagsetttímasett í byrjun annarar aldar f.Kr. Hin „hefðbundna“ akkadíska gerð inniheldur tólf töflur, sem settar voru saman af særingar prestinumseiðpresturinn Sin-liqe-unninni, setti saman úr eldri goðsögnum, einhvern tímann á bilinuárabilinu 1300 ogtil 1000 f.Kr. Hana uppgötvaðifann [[Austen Henry Layard]], sem fann hana áí bókasafni AshurbanipalsAssúrbanípals í [[Niníveh|Níníve]] árið 1849. Hún varer skrifuðrituð á staðlaðri babýlónískubabýlonísku, akkadíska mállískanmállýskan ervar aðeins notuð í bókmenntafæðilegum tilgangi. Mismunurinn á akkadísku og súmersku gerðinni er byggðfólginn áí opnunarorðunumupphafsorðum í kvæðinukvæðanna. Eldri gerðin byrjarhefst meðá orðunum „Bar af öðrum konungum“, á meðanen hefðbundna gerðin hefst á „Hann er sá djúpið“. Akkadíska orðið nagbu, „djúpið“, á líklega að vísa til „hins óþekkta og dularfulla“. ÞráttEigi fyrirað þaðsíður heldur trúirfræðimaðurinn [[Andrew George]] því fram að það vísi til hinnar sérstöku þekkingar sem Gilgames öðlaðist á fundi sínum með Uta-Napishiti (Utnapishtim):. Hann öðlast þekkingu á því hvernig ber að tilbiðja guðina, afhvers hverjuvegna dauðinn var skapaðuráskapaður fyrir hinahinum mennsku, hvað það er sem gerir mann að góðum konungi og hvernig ber að lifa góðu lífi. Utnapishtim, hetja goðsagnarinnar um flóðið, segir Gilgames sögu sína, sem tengist babýlónískababýloníska kvæðinu um Atrahasis en hann var konungur Shuruppak, súmerskar borgar, í kringum 1800 f.Kr., áður en flóðið skall á.

Síðasta taflan stendur ein í kvæðinu, er í raun sjálfstætt framhald af hinum ellefu upprunalegu, og var að öllum líkindum bætt við síðar. Þessari töflu hefur venjulega verið sleppt, þar til á síðastliðnum árum. Hún inniheldur óvænta frásögn af Enkídú, sem er þar á lífi, semen það stangast á við það sem áður hafði komið fram, og hún hefur lítil tengsl við hinar ellefu vel sköpuðusamstæðu töflur sem á undan koma. Reyndar er kvæðið rammað inn í eins konar hringlaga formgerð, þar sem upphafs línurupphafslínur kvæðisins kallast á við loka línurlokalínur ellefta erindis, það er að segja þar er vitnað ítil upphafið áupphafs sögunnisögunnar, sem gefur heildarmyndinni bæði hringlaga form og endalok. tólftaTólfta taflataflan er í raun nánast afrit af eldri frásögn, þar sem Gilgames sendir Enkídú til Undirheimaundirheima til að endurheimta hluti sem hann á þar, en Enkídú lætur lífið í þessari för og kemur til baka ísem formiandi andaí tilþví skyni að tengja eðli Undirheimanaundirheimanna við Gilgames — atburður sem mörgum þykir ofaukinn,ofaukið umí draumkvæðinu Enkídúog umvísa Undirheimanaþá ísjöundu töflu sjöþar sem segir frá draumi Enkídús um undirheimana.

Kvæðið um Gilgames er víða þekkt í dag. FyrstaFyrstu nútímaþýðinginnútímaþýðingu af kvæðinukvæðisins gerði [[George Smith]] árið 1880. Skáldsagnahöfundurinn [[John Gardner]] og [[John Maier]], gerðu svo nýja enska þýðingu sem gefin var út árið 1984. Árið 1989 kom einnig út ensk þýðing af Gilgameskviðu sem [[Maureen Gallery Kovacs]] gerði. Verkið kom út í íslenskri þýðingu Stefáns Steinssonar árið 1996, en hannþar styðst hann við tvær yngrisíðastnefndu útgáfurnar.

=== TaflaFyrsta eitttafla ===

'''ArfleiðinArfleifðin'''

Þar koma einnig fram lýsingar á afrekum Gilgamess í stuttri frásögn. Honum er lýst sem hetjukonungi, hann er tveirað tveimur þriðju hlutarhlutum guðguðlegur og einnað þriðjieinum hlutiþriðja mennskur, afsprengiafkvæmi Lúgalbanda,hins semkröftuga býr yfir miklu afliLúgalbanda og villikýrinnar göfugu, Rímat-Nínsún, sem ku hafa verið vígaleg á velli og átti að hafa unnið mörg mikil verk. Gilgames munhafði hafa verið gefin mikilmikla fegurð og fullkomnun hvað útlití varðarútliti frá móðurgyðju sinni Arúrú, sem er einnig nefnd í verkinu, mammetúmMammetúm og Beletílí. Gilgames gnæfir yfir allt í ríki sínu og fólk óttast hann. Hann beitir ógnarstjórn og er tákn siðmenningar í kviðunni. EinmannaleikiEinmanaleiki hans og einangrun þjaka íbúa Úrúk. Til að auka árhrif vanlíðunnarvanlíðun íbúanna aðog gera hana eilífuvaranlega lætur hann reisa mikinn vegg í kringum borgina, sem leiðir til uppgjafar fólksins og örvæntingar svo að þau leita grátandi á náðir Sólargyðjunnarsólargyðjunnar, Arúrú.

Sem svar við ofríki Gilgames, er villimaðurinn Enkídú, skapaður í mynd Anús. Hann er tákn náttúrunnar og er skapaður til að lifa með dýrunum, bíta gras, drekka með þeim úr vatnsbólunum og læra af þeim góðvild. Með þessu eru guðirnir að leitaleitast afvið að koma á jafnvægi í borginni Úrúk. Enkídú er gerður hraustur, sterkur og þakinn hárumloðinn. Hann þekkir ekki siðmenningu, umgengst ekki fólk og lifir á auðninni.

Gildruveiðimaður er á veiðum í auðninni og þrjá daga í röð verður hann var við ferðir Enkídús hinuhinum menginmegin við vatnsbólið. Veiðimaðurinn verður óttasleginn en heldur stillinguró sinni uns Enkídú hverfur á braut með dýrunum. Hann heldur síðan heim til föður síns og segir honum fréttirnar. Faðir hans hvetur hann til að halda til Úrúk og segja Gilgames allt af létta. Hann veit að Gilgames mun beita yndiskonunni Sjamat á villimanninn, láta hana tæla hann og viti menn, það gengur eftir. Gilgames trúir að með freistingu muni dýrin og villimennskan verða Enkídú framandi.

Sjamat og veiðimaðurinn halda inn í skóginn og hitta fyrir Enkídú. Veiðimaðurinn hvetur Sjamat til að halda ekkert aftur af sér þegar hún tælir villimanninn. Hún afklæðist og Enkídú fellur í stafi, lostafullur leikur þeirra stendur í sex daga og sjö nætur. Þegar Enkídú hefur loks nært hold sitt, ætlar hann að halda uppteknum hætti og hlaupast á brott með dýrunum en þau forðast hann og hann finnur að allt er breytt. Yndiskonan bíðurbýður honum að koma með sér til Úrúk í hofið helga, þar sem guð himins og konungsveldis, [[Anú]], og gyðja ástar, kynlífs, frjósemis og stríða, [[Ístar]], sitja og Gilgames ræður ríkjum, hann sé vitur en stjórni ríki sínu sem mannýgur tarfur.

Gilgames dreymir tvo þýðingamikla drauma sem móðir hans Ninsún, hin alvitra, ræður sem góða fyrirboða. Þeir eru eru báðir fyrir komu Enkídú og vinskapnum sem þróast þeirra á milli. Yndiskonan heyrir af draumunum og segir EnkídúiEnkídú frá, eftir einn af ástarleikjum þeirra.

=== TaflaÖnnur tvötafla ===

Þeim er veittur matur og mjöður hjá harðmönnumhjarðmönnum, Sjamat leiðbeinir honum hvaðum gerahvernig fara á að við slíkt og Enkídú borðar sig saddannsaddan og verður örlítið hífaður af öldrykkjunni. Hann vakir síðan yfir hjörðum mannanna um nóttina. Hann kemur auga á mann og Sjamat kallar á manninn og spyr á hvaða ferðalagi hann sé á. Leið hans liggur á brúðkaupstefnubrúðkaupsstefnu í Úrúk, þar sem Gilgames muni njóta brúðarinnar. Heimildir frá MesapótamíuMesópótamíu herma að hefð hefðihafi verið fyrir því á þessum tíma að konungur hafðihefði mök við hina „útvöldu“ brúði á undan eiginmanninum. Enkídú verður myrkur á svip og arkar af stað og Sjamat á eftir honum.

Enkídú hindrar för Gilgames að rekkju brúðarinnar og þeir takast á. Fólkið í Úrúk verður himinlifandi að sjá að Gilgames hefur eignast jafningja, sem er líkur honum í útliti en ólíkt honum hefur Enkídú siðsemi og góðvild að leiðarljósi. Gilgames endarhættir slagsmálinátökunum og Enkídú minnir hann á að móðir hans hafi fætt hann einstakanneinstakan, sem mann réttlætis, hann beri höfuðægishjálm yfir aðra menn og Enlíl hafi veriðgert gerðurhann konungurað konungi yfir mannheimum af Enlíl.

Enkídú heyrir samtal Gilgames og Rímat-Nínsún, móður hans. Hún bendir syni sínum á að Enkídú eigi ekki foreldra, enginn hafi alið hann upp né hugsað um hann. Enkídú brestur í grát, þetta vekur upp samkennd hjá Gilgamesi og hann faðmar Enkídú að sér. UppfráUpp frá þessu verða Enkídú og Gilgames vinir, í raun sem bræður. Gilgames breytist til hins betra.

Gilgames vill að þeir félagar fari og drepi Húmbaba, verndara sedrusviðarskógarsedrusviðarskógarins, og ber þá hugmynd á borð fyrir Enkídú.

Gilgames er orðinn leiður á hinu friðsæla lífi í Úrúk og vill gera nafn sitt ódauðlegt, hann telur að ferð til sedrusviðarskógarsedrusviðarskógarins geti hrist upp í hlutunum. Tilgangur ferðarinnar væri að höggva niður mikil tré og drepa verndara skógarins, árann HumbabaHúmbaba, sem sólarguðinn og guð réttlætis, Sjamas, hatar. Gilgames vill gera þetta til þess að öðlast frægð og frama og til að smíða mikilfenglega hluti úr sedrusviðnum. Enkídú reynar fá hann ofan af þessu, en án árangurs.

=== TaflaÞriðja þrjútafla ===

'''VarnarorðVarnaðarorð og undirbúningur'''

Þeir undirbúundirbúa ferðina til sedrusviðarskógar, báðirsedrusviðarskógarins tveir saman. Gilgames segir móður sinni frá hættuför þeirra félaga og biður hana að leita á náðir Sjamas til verndar.

Ninsún biður til Sjamas um verndað ogvernda aðstoðog fyriraðstoða son sinn og að láta næturvörðinn, stjörnurnar og föður sinn Sin, mánaguðinn, fylgja Gilgamesi á næturnar, einnig um að hleypa upp stórviðri gegn Húmbaba daginn sem hann erverði felldur.

Ninsún gefur Enkídú ráð, færir honum hálsmen og á einhvern hátt,nánast ættleiðir hann. Gilgames felur öldungunum stjórnina í Úrúk og biður þá að veravægja vægirfólki í dómum sínum við fólk.

'''HinSíðasta síðasta blessunblessunin'''

Gilgames biður til Sjamas um vernd og velgengni. Þeir vígbúast og gera sig tilbúna í leiðangurinn. Öldungarnir vararáða Gilgames viðfrá að treysta of mikið á krafta sína, en vera á varðbergi og láta Enkídú fara á undan sér, þar sem hann þekkirþekki óbyggðirnar vel. Þeir biðja Enkídú að vernda Gilgames og færa hann heilannheilan heim til Úrúk, hann skuli færa Sjamasi fórn að morgni og ávallt hafa Lúgalbanda í huga. Með því veittu öldungarnir hetjunni fararleyfi.

=== TaflaFjórða fjögurtafla ===

Á leið Gilgames og Enkídú til sedrusviðarskógarsedrusviðarskógarins, gengur Gilgames á fjall áður en hann leggst til hvílu, færir fórn og óskar eftir draumtákni frá Sjamas. Hann dreymir fimm slæmaljóta drauma, Enkídú ræður draumana og allir eru þeir góðir fyrirboðar. Sá fyrsti er fyrir því að þeir yfirbugi Húmbaba. Annar draumurinn táknar að Sjamas verndari Gilgames, leiði hann í þrengingum. Þriðji draumurinn merkir að baráttan við Húmbabú nálgist, en þeir sigri hann. Fjórði draumurinn sé merki um að gegn Húmbaba fari þeir hamstola og sigri áður en dagur rís.

'''ÞaðÞar var dólgur, afar stór'''

Í fimmta draumi finnst Gilgamesi hann berjast við villtan tarf sem meiðir hann en gefur honum að drekka að lokum. Enkídú ræður drauminn þannig að þeir eigi fyrir höndum mikið verk og muni drýgja dáð slíka að ekkert því um líkt hefurhafi áður þekkst.

Gilgames og Enkídú heyra varnarorðvarnaðarorð af himni, þeir eiga að taka höndum saman og varna þess að Húmbaba komist inn í skóginn, svo hann feli sig ekki þar. Þegar þeir koma í sedrusviðarskóg,sedrusviðarskóginn sækir uggur að Enkídú en Gilgames hvetur hann áfram. Þeir ganga inn í skóginn.

=== TaflaFimmta fimmtafla ===

Í skógarjaðrinum sjá þeir sedrusviðinn, stíg sem Húmbaba hefur markað og sedrusviðarfjallsedrusviðarfjallið, dvalarstað guðanna. Gilgames heggur í sedrusviðinn og raskar þar með ró Húmbaba og hann verður reiður. Hetjurnar hitta fyrir HumbabaHúmbaba, tröllvaxinn ára, verndara trjánna og ófreskjan misbýður þeim.

Gilgames verður hræddur, en Enkídú og Sjamas hvetja hann áfram. Sjamas sendi þrettán vinda sína gegn Húmbaba er gnístunístu augu hans. Hann getur sig hvergi hrært svo að Gilgames finnur höggstað á honum með vopni sínu. Ófreskjan sárbænir Gilgames um lífgjöf en Enkídú biður hann að drepa ófreskjuna. Húmbaba snýr sér þá að Enkídúi og sárbænir hann að láta vin sinn þyrma lífi sínu.

Þegar Enkídú endurtekur bón sína við Gilgames, formælir ófreskjan þeim báðum. Gilgames drepur þá ófreskjuna. Þar með var skógarvörðurinn, sem hrellt hafði Sýrland og Líbanon, fallinn. Þeir skáru úr honum innyflin og tunguna og við það kippistkipptist ófreskjan til.

=== TaflaSjötta sextafla ===

Gilgames prýðist konungsklæðum og gyðjan Ístar dáist að honum. Gilgames hafnar ástleitnum tilburðumástleitni gyðjunnar, vegna illrar meðferðar hennar á fyrrum elskhugum sínum eins og Litla hirðinum, fjárhirðinum, döðluyrkjumanni föður hennar.

Ístar fær æðiskast og fer á fund föður síns Anú, guð himins, hún biður hann að senda naut himins, til þess að hefna fyrir framkomu Gilgames, og láta nautið éta hann. Hún hótar því jafnframt, að ef hann verði ekki verði aðvið óskum hennar, muni hún opna dyr undirheimanna og vekja upp þá dauðu. Anú óttast um uppskeru landsins en Ístar hefur séð umtil þess að nægtnæga fæðifæðu verði að fá næstu sjö árárin svo Anú gefur eftir. Naut himins veldur usla á jörðu niðri og eitthvaðmargt af fólkifólk liggur í valnum. Gilgames og Enkídú taka höndum saman, ogfella slátra nautinunautið og færa Sjamasi hjartað úr því að gjöf. Þeim er ákaft fagnað á götum Úrúk. Gilgames heldur hátíð í höll sinni. Bræðurnir fá sér síðan blund og Enkídú dreymir illa, hann segir Gilgamesi drauminn.

=== TaflaSjöunda sjötafla ===

Í dögun tjáirsegir Enkídú sigGilgames ennmeira frekaraf umdraumi drauminn við Gilgamessínum. Honum finnst sem Anú, guð vindanna, Enlíl, og Sjamas sitji fund og tali um að þeirþeim sem slátraðdrepið hafi nautinaut himinshiminsins og HúmabaHúmbaba eigiverði að fá refsingurefsað. Fyrir þaðþetta verði sá sem hjó sedrusviðinn að deyja. Guðirnir eru ósammála um hverjum skuli refsað. Þegar Enkídú veikist verða bræðurnir hryggir og óttast það að sjást ekki aftur. Enkídú skynjar nálægð Sjamas.

Enkídú talar til sedrusviðar hliðsinssedrusviðarhliðsins, líkt og það væri mennskt. Hann formælir því og finnst þeim mikið vanþakklæti sýnt. Gilgames hefur áhyggjur af óráði vinar síns og biður hann að halda sönsum. Hann er mjög sorgmæddur og ákallar Enlíl.

Eftir formælingar veiðimannsins, finnur Enkídú þörf hjá sér til að formæla yndiskonunni. Hann leggur bölvun á hana, óskar þess að hún verðverði alltaf svöng, geti ekki unnað barni sínu og að það muni lemja hana. Að hún fái aðeins að dvelja með ambáttum, að mjaðurdreggjarmjaðardreggjar kámi hennar fagra skaut, fylliraftar æli yfir hátíðaskikkju hennar, hún eignist aldrei fagran grip úr alabastialabastri, gleði mannfólksins vitji aldrei heimilis hennar og fleira semtelur hann telur upp til aðsem gera eigi líf hennar snautt og ömurlegt. Þetta gerir hann til að hefna sín áfyrir þvíþað að hún tók þátt í því að gera hann mennskan.

Þegar Sjamas heyrir formælingar hans, kallar hann til Enkídú af himni og spyr hann hvers vegna hann formælirformæli yndiskonunni sem hefur fært honum Gilgames að vin, fætt hann og klætt og verið honum góð. Við orð Sjamas, dvín reiði Enkídús og hann kallar á yndiskonuna, Sjamat. Óskar henni þess að varirnar sem formæltu henni muni nú færa henni blessun. Hann þylur upp fögur örlög henni til handa.

Í tólf daga liggur Enkídú og æ versnar honum sóttin. Á tólfta degi þýtur hann upp úr rúminu og, kallar hann nafn Gilgames og heldur að hann hafi yfirgefið sig. Enkídú finnst lítil sæmd í að deyjaverða af sóttsóttdauður, honum þykir það verðugurverðugri dauðdagi að falla fyrir vopnum. Gilgames hrekkur upp við óp Enkídús og óskar honum þess að komast frá hinum dauðu. Gilgames vill vera við hlið vinar síns og finnur að hann muni syrgja hann.

=== TaflaÁttunda áttatafla ===

Gilgames lætur þau boð út ganga um ríki sitt, að handverksmenn landsins skuluskuli reisa EnkdúEnkídú minnismerki úr gulli og kóngablásteini. Hann heitir því að láta sér vaxa skítugan hárlubba, klæðast hundshúðhundskinni og æðareika um öræfin. Daginn eftir fer Gilgames og finnur fagra steina, gull og fílabein og raðarhleður því á Enkídúlík Enkídús. Hann færir hinni miklu drottningu Ístar fórn og biður hana að fagna Enkídú og ganga honum við hlið, einnig guðinum Namra-Sít, Erekígal, drottningu undirheims, Dúmúsí, fjárhirði hinnar elskuðu Ístar, Namatar, klæðskera örlaganna og ráðgjafa Ereskígal, Húspysju, þernu undirheims, Kassútabat, sópara Erekígal, Ninsjúlúha, þrifabósa hússins, Bíbbí, slátrara undirheims, Dúmúsí-absú, blóraböggli undirheims og að lokum guðinum Sjamasi. Hann færir þeim öllum fórn og þakklætisvott og biður þess að þeir gangi við hlið vinar síns.

=== TaflaNíunda níutafla ===

Gilgames grætur vin sinn sárt og ákveður að halda af stað um öræfin á leið sinni til Útnapistím, sem er goðsögn sem líkist Nóa í Biblíunni, sá er lifði af flóðið mikla. Hann er meðhefur slæma tilfinningu fyrir ferðinni og biður því mánaguðinn Sin að færa sér góðan draum. Draumar hans standaláta eitthvaðbíða áeftir sér og hannGilgames vaknar við það að stríðsmenn og ljón leika sér aðógna lífi hans. Hetjan Gilgames vegur mótherja sína, klæðist dýrshúðinniskinnum dýranna, kastar hræjunumhræjum þeirra á víð og dreif og étur hold þeirra. Þetta veldur Sjamasi áhyggjum því hann veit að förin er til einskis. Gilgames er á öðru máli og biður Sjamas að senda sér sólskin.

'''SporðdrekafólkiðSporðdrekahjónin'''

Gilgames kemur að fjallinu Masjú, sem gætir sólseturs og sólrisu. Rætur fjallsins ná niður til undirheima og það teygir sig hærra en nokkuð annað, fyrir utan þak himins. SporðdrekafólkiðSporðdrekahjónin, verðir sólarinnar, gæta inngangsins. Þau eru uggvænleg ásýndarásýndum og Gilgames þarf að taka sig taki til þess að mæta þeim. Sporðdrekamaðurinn segir konu sinni að sá sem nálgist þau minni á einhvern guð.

Sporðdrekahjónin sjá að Gilgames er ekki nema að tveim þriðju guðlegur og þriðjungurað þriðjungi mennskur. Þau vilja vita á hvaða ferðalagi hann er, svo þau geti vísað honum veginn. Hann segir þeim að hann vilji fara á fund Útnapistím, forföður síns, til að fræðast um líf og dauða. Þau segja Gilgamesi frá þeim hættum sem hann á í vændum ef hann, sem dauðlegur maður, ef hann kjósi að halda yfir fjallskarðiðfjallaskarðið. Jafnframt að enginn hafi áður vogað sér áað mótganga til móts við rísandi sólu, leiðin sé myrk afað stórum hluta myrkur. Gilgames er ákveðinn og vill ótrauður halda áfram og biður þau að opna sér leiðina. Þau veita honum ferðafrelsifararleyfi um Masjúfjöll.

Gilgames hugsar umhugleiðir orð hjónanna og heldur af stað í eftir undirheimavegi Sjamas, myrkrið er þétt og ljósglætu hvergi að sjá á þessum hluta leiðarinnar. Hann kemst í gegnum myrkrið, við enda þess mætir honum kyrrláttmild ljósbirta.

Gilgames gengur í gegnum afar fagran garð þar sem vaxa tré erumeð prýddgimsteinaklasa gimsteinaklösum,sem ávexti og laufblöð af kóngablásteini og allt ljómar af birtu mismunandihinna ýmsu steintegunda.

=== TaflaTíunda tíutafla ===

Ölseljan, Sídúrí, sér hvar Gilgames kemur, illa til reika. Hún verður hrædd við hann og læsir að sér. Gilgames hótar henni öllu illu ef hún opni ekki fyrir sér. Hún vill vita af hverju hann líti svona illa út og ráfi um öræfin ef hann ersé hinn mikli Gilgames. Hann segir ölseljunni frá dauða EnkdúsEnkídús sem íþyngi sér og hann leiti aðfriðar friði ífyrir sál sína og óttist endalokin. Ölseljan segir að lífið sem hann leiti afað sé hvergi að finna, guðirnir hafi gert mannkynið dauðlegt. Hún ráðleggur honum að njóta hvers dags, lifa lífinu lifandi. Það sé hið raunverulega hlutverk mannkyns. Gilgames biður hana að vísa sér veginn til Útanapistíms. Ölseljan segir þessa ferð ómögulega fyrir aðra en guði en ef hann reyni þurfi hann aðstoð ferjumannsins.

Gilgames fer í gegnum skóginn og finnur ferjumanninn, Úrsjanbí og biður hann um að vísa sér veginn til ÚtanapistímsÚtnapistíms.

Úrsjanabí leiðbeinir Gilgames svo hann geti haldið ferð sinni áfram, þeir ýta úr vör þegar þeir eru ferðabúnirferðbúnir. Þeir sigla hálfsmánaðar ferð aðeins á aðeins þremur dögum og koma að vötnum dauðans.

'''Og komu þá á Vötnvötn dauðans, þau þekkti Úrsjanabí'''

Úrsjanabí segir Gilgamesi að hann skuli taka sér tólf stjökunarstafistjaka í höndhendur og snerta alls ekki Vötnmegi snerta vötn dauðans. En þegar ekkert gengurþokast íáleiðis með þeim málumhætti, afklæðir Gilgames ferjumanninn og býr til segl úr klæðum hans.

Útnapistím undrar sig á því hver sé þarna á ferð, hann rýnir út í fjarskann og sér að þetta er ekki einn af hans mönnum og veltir því fyrir sér hvort þetta sé dýr. Þegar þeir hittast vill Útnapistím vita hvers vegna Gilgames sé sorgmæddur og illa útlítandi. Gilgames rekur honum raunir sínar og segir honum að þesshvers vegna verði hann sé kominn til að hitta ÚtanpistímÚtnapistím. Gilgames segir honum jafnframt frá ferð sinni og hremmingum. ÚtanpistímÚtnapistím segir Gilgamesi að eyða ekki tímanum í að berjast gegn ódauðleikadauðleika sínum, heldur lifa lífinulífi sínu í gleði, einn dag í senn.

=== TaflaEllefta ellefutafla ===

HöfundurSamkvæmt þýðendum tekur höfundur ''Gilgameskviðu'' tekur söguna um flóðið mikla beint upp úr goðsögninni um Aþrahasis skv. þýðanda,Jafnframt jafnframt segirnotar hann orðin „kúkkú“ sem merkir bæði brauð og myrkur og orðið „kibtú“ sem þýðir bæði hveiti og ógæfa, notuð hérbæði í formi orðaleiks. Gardner og Maier telja ræðu Ea í þessari töflu með betri dæmum um líkingamál í mesópótamískum kveðskap, meðþ.e. þessumþessi akkadísku orðumorð sem nefnd voru og bera með sér tvöfalda merkingu.

Gilgames veltir því upp við Útanpistím,Útnapistím af hverju hann, sem lítisé eðlilegaþó útí mannsmynd, hafi öðlast eilíft líf. ÚtanpistímÚtnapistím segir honum söguna af flóðinu mikla, þaren semþá hafi guð vísidómsinsvísdómsins og herra jarðar, Ea, biðurbeðið hann að smíða sér örk. Hann skuliátti að útskýra brottför sína fyrir borginni, þjóðinni og öldungunum í Sjúrúppak, þar sem hann bjó, með því að segja að guðinn Enlíl hafi hafnað honum og því megi hann ekki búa í borg hans. Hann ætli því halda til bústaðar Ea og búa hjá honum. Hann skuliátti að taka allar lifandi skepnur um borð með sér enog þegar örkin séværi tilbúin ætliætlaði Sjamas að láta rigna brauði og þá um kvöldið, dynja yfir hellidembu hveitis. Þá skuliátti Útnapistím að stíga um borð og þétta meðfram hlerum. ÚtanpistímÚtnapistím gerirgerði eins og honum ervar sagt og sama dag gerirgerði veður svo hrikalegt að jörðin splundrastsplundraðist og himinngáttir springurhimins opnuðust og allt kaffæristkaffærðist í vatni, fjöll, fólk og lönd. Jafnvel guðirnir verðaurðu skelkaðir við allan hamaganginn í veðrinu. Hinn gamli heimur verðurhélt hlutiá afvit fiskunumfiskanna ií sjónum.

Á sjöunda degi birtirbirti til og þögn færistfærðist yfir allt. Útnapístím sendirsendi dýrin smám saman út af örkinni, þegar hættan ervar liðin hjá. Enlíl, valdur flóðsins, verðurvarð reiður að sjá að einhvereitthvað hefurhafði komist lífs af. Enlíl ferfór um borð í örkina og læturlé Útnapistím og konu hans krjúpa á kné sér, og segirsagði þau nú veraorðin að guðiguðum og býrbjó þeim bústað langt í burtu við árósana.

Útnapistím gefur Gilgamesi tækifæri á að öðlast ódauðleika og leggur fyrir hann prófraun, hann þarf að vaka í sex daga og sjö nætur, og má ekki leggjast út af. Gilgames stenst ekki prófraunina.

Útnapistím færir ferjumanninum Gilgames í hendur og óskar þess að hann aðstoði hann við að þrífa sig, og bera á sig olíu, kastiláti hann kasta dýrshúðinni og klæði hann konunglegum klæðum. Hann vill síðan að hann komi Gilgamesi heim til sín.

Útnapistím vill ekki senda Gilgames tómhentan heim. Hann vill að hann geti komið til baka með sæmd. Hann segir honum leyndardóm jurtar nokkurrar sem yngir fólk upp og hvar hana sé að finna. Gilgames finnur jurtina og ætlar sér að gefa öldungunum hana þegar hann kemur til baka, ásamt því að borðaneyta af hennihennar sjálfur. Eina nóttina þegar ferjumaðurinn og Gilgames hvílast, kemur snákur og stelur jurtinni. Þegar Gilgames uppgötvar það kemurfyllist hann vonleysi í hanná afturný.

'''Verk manna eru dauðanum æðri'''

Þegar þeir koma til Úrúk biður Gilgames, ferjumanninn að faraganga upp á Úrúk-garðana sem umlykja borgina og skoða stórfenglega smíði þeirra.

=== TaflaTólfta tólftafla ===

Gilgames kvartar yfir því við Enkídú vin sinn að hann sakni eins og annars af eigum sínum, þar á meðal einhverskonarnokkurs konar trumbu og trumbuslagaratrumbuslegli, sem fallið hafahafi niður í undirheima. Enkídú bíðstbýðst til þess að fara aðog sækja þetta fyrir hann. Gilgames gleðst og segir honum hvað hannhonum beri að forðast. Enkídú gerir síðan allt sem hannhonum máhafði ekkiverið bannað að gera og undirheimarnir hleypa honumkemst ekki til baka úr undirheimum. Gilgames biður til guða sinna að færa sér Enkídú tilaftur. bakaSin, Sin mánaguðinn, bendir honum á að tala við Ea. Ea gerir holu í jörðina og upp úr henni skýst andi Enkídús. Taflan endar á því að Gilgames spyr Enkídú hvað hann hafiðhafi upplifað í undirheimum. Það erÓljóster óljóstsíðan hvort Enkídú heldur áfram að vera draugur eða hvort hann vaknar til lífs aftur.