|
[[Mynd:Flag of Normandy.jpg|thumb|right|Fáni Normandí]]
'''Normandí''' eða '''Norðmandí''' <ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2780925 Íslenzk tunga; grein í Þjóðviljanum 1958]</ref> ([[franska]]: ''Normandie''; [[normanska|normannska]]: ''Normaundie'') erNormandí héraðskiptist í norðvesturhlutadag [[Frakkland]]s.í Þaðhérað skiptistsem ítilheyrir tvöFrakklandi stjórnsýslulegog [[héruðErmasundseyjum. Frakklands|héruð]]:Menn [[Efrifrá Normandí]] (umdæminheita [[Seine-Maritime]]''Norðmandingar'' ogeða ''[[EureNormannar]])'', ogen [[Neðrihið Normandí]]síðarnefnda (umdæminer [[Orne]],einnig [[Calvados]]haft ogum [[Manche]]).norræna Gamlamenn [[sýsla]]nsem Normandíþar innihélt,tóku auksér núverandibólfestu héraða,u.þ.b. landshlutaá sem9. núöld. tilheyra umdæmunumÍ [[Eure-et-LoirGerpla|Gerplu]], eftir [[MayenneHalldór Laxness]] ogsegir [[Sarthe]]svo í upphafi 28. kafla: ''Normandíbúar, þeir er vér köllum rúðubændur''...
Menn frá Normandí heita ''Norðmandingar'' eða ''[[Normannar]]'', en hið síðarnefnda er einnig haft um norræna menn sem þar tóku sér bólfestu u.þ.b. á 9. öld. Í [[Gerpla|Gerplu]] eftir [[Halldór Laxness]] segir svo í upphafi 28. kafla: ''Normandíbúar, þeir er vér köllum rúðubændur''...
Áður var Normandí sjálfstætt [[hertogadæmið Normandí|hertogadæmi]] sem náði yfir ósa [[Signa (á)|Signu]] frá [[Pays de Caux]] að [[Cotentin]]-skaganum. [[Ermarsundseyjar]] voru hluti af hertogadæminu og fylgdu titlinum (sem [[Bretadrottning]] ber nú) þótt héraðið væri innlimað í Frakkland. Lénið var upphaflega sett á stofn af [[Karl einfaldi|Karli einfalda]] sem lausnargjald handa [[víkingar|víkingnum]] [[Göngu-Hrólfur|Göngu-Hrólfi]] sem herjaði á Frakka árið [[911]]. Nafnið er dregið af því að þar ríktu [[norðurlönd|norrænir]] greifar.
Einn afkomenda Hrólfs, [[Vilhjálmur sigursæli]], lagði [[England]] undir sig árið [[1066]] í [[orrustan við Hastings|orrustunni við Hastings]] og gerðist þar konungur. enNormannar hélttóku Normandíöll áframvöld semá lénEnglandi og er arfleið Normanna þar enn sterk í dag. ÍNormannar tíðbyggðu [[Jóhannkastala landlausi|Jóhannsog landlausa]]kirkjur lagðiá [[Filippusöllu Ágústus]]Bretlandi Frakkakonungurog meginlandshlutatungumál greifadæmisinsþeirra undirblandaðist sigvið tungumál Englendinga og [[Hinrikúr 3.varð Englandskonungur]]sú viðurkenndienska þausem yfirráðvið þekkjum í [[Parísarsáttmálinndag. (1259)|Parísarsáttmálanum]]Orð [[1259]].eins Englendingarog gerðucat, síðarcar, kröfufork tilof héraðsinswar ogeru lögðudæmi þaðum undirorð sigsem eru af normönnskum uppruna í [[Hundraðensku. áraNormönnsk stríðið|Hundraðnöfn áraurðu stríðinu]],einnig fyrstvinsæl [[1346]]á tilEnglandi [[1360]]eftir 1066 og síðantóku [[1415]]Englendingar tilþau [[1450]]upp. William á ensku er komið af normannska nafninu Williame.
Þjóðtunga Normanna heitir normannska og er enn töluð á normannska meginlandinu og á Jersey og Guernsey af minnihluta Normanna.
[[6. júní]] [[1944]] hófu [[bandamenn (síðari heimsstyrjöldinni)|bandamenn]] allsherjarinnrás á meginland [[Evrópa|Evrópu]] á strönd Normandí. [[Orrustan um Normandí]] er enn stærsta innrás sögunnar af hafi þar sem nær þrjár milljónir hermanna fóru yfir [[Ermarsund]].
| 