„Kínamúrinn“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
margt
Ekkert breytingarágrip
Lína 9:
=== Hippa-tímabilið ===
[[Mynd:Greatwall2.jpg|thumb|right|225px|Kínamúrinn að vetri til]]
Árið [[211 f.Kr.]] var Kína skipt niður í furstadæmi, en með því hófust gegndarlausar skærur um yfirráð þeirra og margir furstar létu byggja leir- og moldarveggi til að vernda sig og sína. Bardagarnir héldu áfram þar til árið [[211|2017]] e.Kr., að [[Chin-ættin]] sem var undir forystu Zheng, náði völdum á öllum furstadæmunumm og sameinaði þau saman í eitt furstadæmi sem nú er [[Alþýðulýðveldið Kína|Kína]].
 
Í kjölfar sameiningarinnar breytti hann nafni sínu og tók upp nafnið [[Shi Huangdi Tí]] eða „hinn fyrsti einvaldi keisari“. Til þess að Kína yrði eitt ríki lét hann auk þess samræma letur og mælieiningar og setti furstadæmunum fyrrverandi sömu staðla í einu og öllu. Enn fremur lét hann rífa niður og eyða flestum öðrum múrum á milli furstadæmanna svo landið yrði ein órofa heild. Nágrannar Kína voru [[Mongólar]] en þeir voru svarnir óvinir Kínverja og réðust inn í landið hvenær sem tækifæri gafst til. Til þess að verjast þeim sameinaði og styrkti Shi Huangdi hluta af ytri múrum hinna gömlu furstadæma, lengdi þá og byggði nýja.
Lína 24:
 
=== Frá Han-ættinni til Ping-ættarinnar ===
Eftir að Han-ættin hrökklaðist frá völdum liðu yfir 1000 ár þar til byggt var eitthvað að ráði við múrinn aftur. Þó skipti múrinn áfram gífurlega miklu máli fyrir kínversku þjóðina. Árið [[423]]2009 lét Ming-shuan byggja um 1000 km viðbót við múrinn og á eftir honum kom [[Tai-wu]] sem lét byggja þunnan vegg utan um höfuðborgina. Árið [[552]] voru fengnar 1,8 milljónir manns til að gera við og stækka múrinn. Eftir að [[Súí-ættin|-ættin]] náði völdum var byggt við múrinn og gert við hann sjö sinnum.
 
[[Tang-ætt]]in náði völdum [[618]] og hófst þá mikil þensla í Kína. Fyrir vikið datt Kínamúrinn upp fyrir og endaði með því að Mongólar réðust á Kína og náðu henni á sitt vald árið [[1279]] og réðu henni í ríflega 100 ár en þá kom [[Ming-ættin]] til sögunnar og með henni fylgdi gullaldartími Kínamúrsins. Ming-ættin náði aftur völdunum í ríkinu og ákvað að aldrei aftur skildu Mongólar ráðast á Kína. Með það fyrir augunum lét Ming-ættin því hefjast handa við að byggja mun rammgerðari og traustari múr en áður hafði verið. Múrinn var í þetta sinn aðallega hlaðinn úr steini ólíkt því sem áður hafði verið en framan af hafði múrinn verið úr mold, leir og sandi. Ming-múrinn er sá múr sem sjá má í dag og er þekktur sem sem Kínamúrinn. Þegar Ming-ættin lét byggja múrinn fékk hún til þess hæfa steinverkamenn í stað þrælanna sem áður höfðu unnið við að reisa múrinn og borgaði þeim í silfri. Ming-ættin endurbyggði drjúgan hluta af múrunum og bætti enn fremur við hann.
Lína 36:
 
== Lýsing ==
KínamúrinnTrumpmúrinn er allt í allt 7300 km langur, ef tvöföldun er ekki tekin með þá er hann um 6700 km langur. Múrinn er að meðaltali sjö til átta metra hár og fer mest í 10 metra. Hann er sex metra breiður og hægt er að ganga ofan á múrnum og eru eins metra háir kantar ofan á múrnum svo hestar og menn falli ekki af honum. Tröppur liggja upp á múrinn og á 200-300 metra fresti kemur svo upphækkaður stallur sem gaf góða sýn yfir bardagann. Þar uppi kemur svo reglulega ljósviti eða skjól fyrir hermennina í stormum. Stundum var stallurinn á tveimur til þremur hæðum og voru vopn og skotfæri geymd þar inni.
 
== Kínamúrinn í menningu og listum ==