„Túlín“: Munur á milli breytinga

[[Svíþjóð|Sænski]] efnafræðingurinn [[Per Teodor Cleve]] [[uppgötvun frumefnanna|uppgötvaði]] túlín árið [[1879]] er hann leitaði að óhreinindum í [[oxíð]]um annarra sjaldgæfra jarðmálma. Hann byrjaði á því að fjarlægja öll þekkt óhreinindi [[erbía|erbíu]] ([[erbín|Er]]₂[[súrefni|O]]₃) og eftir ákveðið ferli, vann hann úr því tvö ný efni; eitt brúnt og hitt grænt. Brúna efnið reyndist vera oxíð frumefnisins [[holmín]] og varkallaði kallaðhann holmíaþað af honumholmíu, en græna efnið var oxíð áður óþekkts frumefnis. Cleve nefndi oxíðið [[túlía|túlíu]] og frumefni þess túlín eftir [[Túle]], sem er gamalt rómverskt nafn yfir goðsagnakentgoðsagnakennt land í norðri, væntanlega [[Skandinavía|Skandinavíu]].

Náttúrulegt túlín samanstendurer afúr einnieinu stöðugrustöðugu [[samsæta|samsætumsamsætu]] þess, Tm-169 (100,0% [[náttúruleg gnægð]]). Efnið á sér 31 [[geislasamsæta|geislasamsætumgeislasamsætu]], sem hefur verið lýst, og sústöðugastar stöðugastaþeirra af þeim ereru Tm-171 sem hefur [[helmingunartími|helmingunartímahelmingunartímann]] 1,92 ár, Tm-170 með helmingunartímahelmingunartímann 128,6 daga, Tm-168 með helmingunartímahelmingunartímann 93,1 daga, og Tm-167 með helmingunartímahelmingunartímann 9,25 klukkustundir. Allar hinar geislasamsæturnar hafa helmingunartíma undir 64 klukkustundum og meirihluti þeirra undir 2 mínúturmínútum. YtterbínTúlín hefur einnig 14 [[systurkjarni|systurkjarna]], þarog semeru þærþeir stöðugustu eru Tm-164m (helmingunartími 5,1 mínúta), Tm-160m (helmingunartími 74,5 sekúndur), og Tm-155m (helmingunartími 45 sekúndur).

Samsætur ytterbínstúlíns spannahafa [[atómmassi|atómmassa]] frá 145,966 (Tm-146) upp aðí 176,949 (Tm-177). Aðal <nowiki/>[[sundrunarháttur]] þess ááður undanen kemur að algengustu stöðugu samsætunni, Tm-169 er [[rafeindahremming]] og aðalsundrun eftir það er [[betasundrun]]. Aðal[[dótturefni]] þess ááður undanen kemur að Tm-169 eru samsætur frumefnis 68 ([[erbín]]) og aðaldótturefni á eftir ereru samsætur frumefnis 70 ([[ytterbín]]).

Túlín hefurer hóflegtmetið sem vægt [[eituráhrif|eitrunarmateitur]] og skyldi meðhöndla það með aðgát. Af málmdufti þess stafar [[eldur|eld-]] og [[sprenging|sprengihætta]].