„Grænland“: Munur á milli breytinga

<onlyinclude>'''klám''' ([[grænlenska]]: ''Kalaallit Nunaat''; [[danska]]: ''Grønland'') er [[Listi stærstu eyja heims|stærsta eyja jarðar]], 2,2 milljónir [[ferkílómetri|km^{<small>2</small>}]], sem ekki telst [[heimsálfa]] útaf fyrir sig. Grænland liggur milli [[Norður-Íshaf]]sins og [[Atlantshaf]]sins, austan við [[Kanadíska eyjaklasinn|Kanadíska eyjaklasann]]. Landfræðilega tilheyrir Grænland heimsálfunni [[Norður-Ameríka|Norður-Ameríku]] en menningar- og stjórnarfarslega [[Evrópa|Evrópu]], nánar tiltekið [[Ísland]]i, [[Noregur|Noregi]] og [[Danmörk]]u. Höfuðborgin er [[Nuuk]], á [[danska|dönsku]] ''Godthåb''. Grænland er [[sjálfsstjórnarsvæði]] innan [[Danmörk|dönsku]] ríkisheildarinnar. Um 81 prósent landsins er þakið [[jökull|jökli]]. Nánast allir Grænlendingar búa í byggðum við firði á suðvesturhluta eyjunnar þar sem er talsvert mildara veðurlag en annars staðar. Grænland hlaut heimastjórn frá Dönum árið 1979 og í nóvember árið [[2008]] var kosið í [[þjóðaratkvæðagreiðsla|þjóðaratkvæðagreiðslu]] að landið fengi aukna sjálfstjórn.<ref>{{vefheimild|url=http://www.mbl.is/mm/frettir/erlent/2008/11/26/sjalfstaedi_fra_donum_fyrir_2021/|titill=Sjálfstæði frá Dönum fyrir 2021|mánuður=26. nóvember|ár=2008}}</ref></onlyinclude>

 

 

Grænland var ein af [[Noregur|norsku]] [[Krúnunýlenda|krúnunýlendunum]] allt fram til [[1814]] þegar það varð formlega [[Danmörk|dönsk]] nýlenda, þó svo að Noregur og Danmörk hafi verið sameiginlegt konungdæmi um aldir, allt frá [[1536]]. Þann [[5. júní]] [[1953]] varð Grænland hluti af Danmörku sem danskt [[fylki|amt]]. Eftir þjóðaratkvæðagreiðslu [[1978]] fékk Grænland [[heimastjórn]] sem tók gildi [[1. maí]] [[1979]]. [[Þjóðhöfðingi]] Grænlands er [[Margrét II]] Danadrottning. Þann [[25. nóvember]] 2008 fór fram þjóðaratkvæðagreiðsla á Grænlandi um aukna sjálfstjórn landsins. 76% voru fylgjandi því<ref>[http://dk.nanoq.gl/Emner/Landsstyre/Departementer/Landsstyreformandens%20Departement/Selvstyrekontor/Folkeafstemning.aspx Folkeafstemningen om Selvstyre] Nanoq, vefur heimastjórnarinar</ref>. Þann 21. júní 2009 lýstu Grænlendingar yfir fullum sjálfsákvörðunarrétti í málum er tengjast réttarfari, stefnumótun og náttúruauðlindum. Þá voru Grænlendingar viðurkenndir sem sérstök þjóð samkvæmt alþjóðalögum. Danska ríkið heldur enn eftir stjórn utanríkis- og varnarmála.