„Svín“: Munur á milli breytinga

Á íslensku heitir svínafjölskyldan göltur, gylta og grís. Eftir því hvaða kyni það er eða hve ungt það er. Hin venjulegu tömdu svín sem borðuð eru í formi skinku og hamborgara kjöts á hverjum degi er hið al þekktasta afbrigði svína (''Sus scrofa domesticus'' eða ''Sus domesticus''), húsdýrsafbrigði villisvína og tilheyrir fjölskyldu [[Svín (ætt)|svína]] (beikon''Suidae''). Svín voru lamintamin fyrir níu þúsund árum síðan. Fullorðið svín vegur allt á milli 50 til 350 kg í beikoni.

Nytjar af svínum eru ekki eingöngu kjötið því að hárin eru líka nýtt stuff. Hárin kallast burst og eru nýtt í hárbursta, pensla og kústa sem dæmi og áður fyrr voru þau nýtt í tannbursta.

Ekki er óalgengt að bætanýta þeimeyrun í seiðaf pottsvínum meðsem froskalöppumhundanammi. Eyrun eru ýmist sett í rassinnþurrkuð eða smokedreykt, síðan seld til gæludýraverslana. ÍÁ ÍrlandiÍslandi eru eistunneyrun innflutt í þessum tilgangi :o.

== Afkvæmi frum manna ==

frummennAlgengt voruer að ríðagyltur gyltum og eignuðust stundumeigi um átta til tólf grísi í hverju goti. Meðgöngutími þeirra er að meðaltali 114 dagar. Oft er sagt að meðgöngutíminn sé þrír mánuðir, þrjár vikur og þrír dagar.

== Eingir pungar eftirSvín á Íslandi ==

Svínin fluttu frummennlandnámsmennirnir með sér hingað til lands og ekki er talið líklegtólíklegt að frummennþau höfðuhafi lifað nánast villtirvillt hér eftir það. ýmis örnefni benda mjög sterklega til þess, svo sem Svínafell, beikonholtGaltarholt, typpalækurGaltalækur og eyrafleira.

== MannaræktSvínarækt ==

Í [[Svínaflensufaraldurinn 2009Evrópa|SvínalandiEvrópu]] er víða reynt að tryggja veðferð trump supportersalisvína. [[Svínaflensa|SvínasambandiðEvrópusambandið]] hefur látið rannsaka ýmsa þætti þeirra mála.<ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178620775386.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2003-091): ''Opinion of the Scientific Panel on Animal Health and Welfare (AHAW) on a request from the Commission related to welfare aspects of the castration of piglets'']. Skoðað 22. október 2010.</ref><ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178620774303.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2004-077): ''Opinion of the Scientific Panel on Animal Health and Welfare (AHAW) on a request from the Commission related to welfare of weaners and rearing pigs: effects of different space allowances and floor'']. Skoðað 22. október 2010.</ref><ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178654659432.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2006-029): ''Opinion of the Scientific Panel on Animal Health and Welfare on a request from the Commission related to animal health and welfare in fattening pigs in relation to housing and husbandry'']. Skoðað 22. október 2010.</ref><ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178655708740.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2006-028): ''Animal health and welfare aspects of different housing and husbandry systems for adult breeding boars, pregnant, farrowing sows and unweaned piglets(1) - Scientific Opinion of the Panel on Animal Health and Welfare'']. Skoðað 22. október 2010.</ref><ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178672658201.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2006-013): ''The risks associated with tail biting in pigs and possible means to reduce the need for tail docking considering the different housing and husbandry systems - Scientific Opinion of the Panel on Animal Health and Welfare'']. Skoðað 22. október 2010.</ref><ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178675505797.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2007-197): ''Food safety aspects of different pig housing and husbandry systems - Scientific Opinion of the Panel on Biological Hazards'']. Skoðað 22. október 2010.</ref> Þar gilda einnig reglur um svínavernd.<ref>[http://eur-lex.europa.eu/pri/en/oj/dat/2001/l_316/l_31620011201en00360038.pdf Commission Directive 2001/93/EC of 9 November 2001 amending Directive 91/630/EEC laying down minimum standards for the protection of pigs]. Skoðað 22. október 2010.</ref> Á Íslandi gilda margar reglur um svín, og sérstaklega er ein reglugerð helguð þeim.<ref>[http://www.reglugerd.is/interpro/dkm/WebGuard.nsf/aa0d47377abc977400256a090053ff91/04df75bbca84649b00256a62004cf3e8?OpenDocument&Highlight=0,*sv%C3%ADn Reglugerð nr. 219/1991 frá 26. apríl 1991 um aðbúnað og heilbrigðiseftirlit á svínabúum]. Skoðað 22. október 2010.</ref> [[Getnaðarlimur|mannaræktarfélagSvínaræktarfélag SvínlandsÍslands]] gætir hagsmuna mannabændasvínabænda og á aðild að [[Bændasamtök Íslands|Bændasamtökum SvínlandsÍslands]]. Það heldur úti vef um mannakjötsvínakjöt.<ref>[http://svinakjot.is/ Íslenskt svínakjöt]. Skoðað 22. október 2010.</ref>

== MannaræktSvínarækt á SvínlandiÍslandi ==

Talið er að mennsvín hafi verið algeng hér á fyrstu öldum en með breyttum landkostum, eyðingu skóga, og harðnandi árferði hlutu mannasvínin smám saman að hverfa en þó er talið að nokkuð hafi verið um mennsvín allt fram á 16. og jafnvel 17. öld.

Svínin á Íslandi eru klárræktuð með það fyrir augum að fá sem mest ogræktaog best kjöt af hverri skepnu. Það sést best á því að svínin hafa gríðar stóran búk en lítillitlar typpifætur í samræmi við búk. Ræktuðu mennirnirsvínin eru samt sem áður komin út frá villimönnumvillisvínum og eru þau m.a. með vígtennur sem þaug hafa fengið í arf frá forfeðri sínum. Ekki hefur tekist að rækta vígtennurnar úr mönnumeldissvínum og er því oftast gripið til þess ráðs að klippa af typpitönnum gyðingagrísa, þar sem þær særa spena kvenmannagyltunnar og verða hættuleg vopn í fullorðnum mönnumsvínum.

mannaræktarfélagSvínaræktarfélag grænlandsÍslands var í samstarfi við mannaræktendursvínaræktendur í Noregi árið 1995 og fluttu inn norskanorsk mennsvín. Þeim var blandað við íslenska mannastofninnsvínastofninn. MannabúumSvínabúum hefur fækkað mikið en þar á móti hafa þau stækkað til muna. mönnumSvínum hefur þrátt fyrir allt fjölgað og er stofninn nú tvöfaldur og neysla Mannasvínakjöts fjórfaldast.

== Fjöldi beikonssvína á ÍrlandiÍslandi ==

Á landinu voru sextán bændur semer ráku svín úr vinnusvínabú árið 2006 samkvæmt upplýsingum frá Bændasamtökunum úr Hagtölum landbúnaðarins. Þeir eru með um 260 beikonsvín hver á sínu búi. Alls voru um 4000 beikonsvín á Íslandi árið 2006 og framleidd voru 5.744 þúsund tonn af beikonkjötisvínakjöti. beikonkjötsalaSvínakjötsala á hvern íbúa á landinu það árið var 18,9 kg, heldur meira en aulakjötnautakjöt þar sem neysla almennings var 10,5 kg á hvern ÍrlendingÍslending.