„Púnversku stríðin“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Muninn (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Muninn (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 7:
{{Aðalgrein|Fyrsta púnverska stríðið}}
=== Bakgrunnur ===
Þegar fyrsta púnverska stríðið braust út höfðu Rómverjar tryggt sér yfirráð yfir öllum Ítalíuskaganum sunnan Pó-dalsins. Rómverjar höfðu háð nokkur stríð við nágranna sína áratugina á undan, meðal annars [[Latneska stríðið]], [[Samnítastríðin]] og [[Pyrrhíska stríðið]], sem höfðu öll endað með sigri rómverja og stækkun yfirráðasvæðis þeirra. Rómverjar höfðu því sterkan landher þegar fyrsta púnverska stríðið hófst en lítinn sem engan sjóher. Karþagó var öflugasta ríkið við vesturhluta Miðjarðarhafsins í upphafi stríðsins, sérstaklega í Norður-Afríku, Sikiley og á Íberíuskaganum. Karþagómenn voru þekktir sem miklir sæfarar og höfðu þeir yfir að ráða öflugum sjóher sem þeir notuðu til að verja viðskiptaveldi sitt. Her Karþagómanna var að miklu leyti skipaður málaliðum en þó voru flestir herforingjar þeirra innfæddir Karþagómenn.
 
=== Stríðið ===
Lína 22:
 
=== Stríðið ===
Annað púnverska stríðið ([[218 f.Kr.]] - [[202 f.Kr.]]) er frægt fyrir herleiðangur [[Hannibal Barca|Hannibals]], herforingja Karþagómanna, yfir [[Alparnir|Alpana]]. Hann gerði innrás í Ítalíu úr norðri og sigraði rómverska herinn í nokkrum orrustum, m.a. í [[Orrustan við Cannae|orrustunni við Cannae]], þar sem Rómverjar biðu sinn versta ósigur í stríðinu. Svar Rómverja við ósigrinum var að mæta Hannibal ekki í stórum bardögum heldur að ráðast gegn flokkum hans sem voru í fæðuleit og einnig að skilja eftir sig sviðna jörð svo Hannibal ætti erfiðara með að útvega mönnum sínum vistir. Helsti höfundur þessarar herkænsku var [[Fabius Maximus]] og var þetta til þess að Hannibal náði aldrei hinu endanlega markmiði sínu að grafa undan stjórnmálasambandi Rómaveldis og bandamanna þess. Spánn, Sikiley og [[Fyrsta makedóníska stríðið|Grikkland]] komu einnig við sögu og höfðu Rómverjar alls staðar sigur. Að lokum var barist í Africu og Karþagómenn voru sigraðir í [[Orrustan við Zama|orrustunni við Zama]] af rómverskum her undir stjórn [[Scipio Africanus|Scipios Africanusar]]. Í kjölfarið voru landsvæði Karþagó takmörkuð við borgarmökin auk þess sem Karþagó varð að greiða himinháar stríðsskaðabætur.
 
=== Eftirmál ===
Í kjölfar stríðsins misstu Karþagómenn öll ítök sín á Íberíuskaganum og í Númidíu og voru landsvæði þeirra takmörkuð við tiltölulega lítið svæði umhverfis Karþagó. Einnig þurfti Karþagó að greiða Rómverjum himinháar stríðsskaðabætur auk þess sem Rómverjar settu Karþagómönnum skorður varðandi uppbyggingu á herafla þeirra. Rómverjar öðluðust varanleg ítök í Íberíu og tóku stórt skref í átt til þess að verða ráðandi afl yfir öllu Miðjarðarhafi. Rómverjar háðu Fyrsta makedóníska stríðið á meðan Öðru púnverska stríðinu stóð, á næstu áratugum áttu þeir í frekari átökum á Balkanskaga og í Anatólíu og juku með þeim enn frekar völd sín og áhrif við Miðjarðarhafið.
 
== Þriðja púnverska stríðið ==
{{Aðalgrein|Þriðja púnverska stríðið}}
 
Þriðja púnverska stríðið ([[149 f.Kr.]] - [[146 f.Kr.]]) var að mestu leyti langt [[Orrustan um Karþagó (149 f.Kr.)|umsátur um Karþagó]] og lauk með því að borgin var lögð í rúst. Átökin má rekja til andstöðu við rómversk yfirráð á Spáni og í Grikklandi og mikils efnahagslegs uppgangs í Karþagó.
=== Bakgrunnur ===
Á árunum á milli annars og þriðja púnverska stríðsins náði Karþagó að borga Rómverjum stríðsskaðabæturnar og átti miklum efnahagslegslegum uppgangi að fagna á árunum fyrir þriðja stríðið. Margir Rómverjar litu enn á Karþagó sem ógn við Rómaveldi og frægastur þeirra er [[Cato eldri]] sem endaði lengi allar ræður sínar í öldungaráðinu með orðunum „Auk þess legg ég til að Karþagó verði lögð í eyði“. Rómverjar litu svo á að Karþagó væri undir áhrifavaldi Rómar og þegar Karþagó myndaði her og háði stríð gegn Númidíu (sem þeir töpuðu) töldu Rómverjar að Karþagómenn væru að brjóta gegn samningum þeirra eftir Annað Púnverska stríðið.
 
=== Stríðið ===
Þriðja púnverska stríðið ([[149 f.Kr.]] - [[146 f.Kr.]]) var að mestu leyti langt [[Orrustan um Karþagó (149 f.Kr.)|umsátur um Karþagó]] ogsem lauk með því að borgin var lögð í rúst. ÁtökinRómverjar sendu rekjaum til80.000 andstöðumanna viðherlið rómversktil yfirráðnorður-Afríku áárið Spáni149 f.Kr. og hófu umsátur. Næstu tvö árin náðu Rómverjar ekki teljandi árangri í Grikklandistríðinu en árið 147 f.Kr. tók [[Scipio Aemilianus]] við stjórn umsátursins og mikilsnáði efnahagslegs uppgangsknýja ífram sigur árið Karþagóeftir.
 
[[Flokkur:Púnversku stríðin| ]]