„Nifteind“: Munur á milli breytinga

Fyrir utan kjarnann eru nifteindir óstöðugar og hafa [[meðallíftími|meðallíftíma]] upp á 866 sekúndur (um 15 mínútur). Þær hrörna, með því að gefa frá sér [[rafeind]] og [[fiseind|andfiseind]], yfir í róteind. Nifteindir í þessu óstöðuga formi eru kallaðar [[frjáls nifteind|frjálsar nifteindir]]. Þetta sama hrörnunarferli ([[betahrörnun]]) gerist einnig í sumum kjörnum. Eindir innan kjarnans sveiflast á milli nifteinda og róteinda, sem að breytast í hvor aðra við útgeislun og ísog á [[píeind]]um. Nifteind er flokkuð sem [[þungeind]] og samanstendur af tveimur ''niður'' [[kvarkur|kvörkum]] og einum ''upp'' kvark. Jafngildi nifteindar í andefni er [[andnifteind]].

 

 

Þrátt fyrir að frumeindir í eðlilegu ástandi eru líka hleðslulausar, eru þær tíuþúsund sinnum stærri en nifteind og samanstanda af flóknu kerfi neikvætt hlaðinna [[rafeind]]a, sem að eru dreifðar utan um jákvætt hlaðinn kjarna. Hlaðnar öreindir (eins og til dæmis róteindir, rafeindir og [[alfaeind]]ir) og rafsegulgeislun (eins og til dæmis [[gammageisli|gammageislar]]) tapa orku er þær fara í gegnum efni. Þau beita rafkröftum sem að jóna frumeindirnar sem að þau fara í gegnum. Orkan sem að er tekin af þessari jónun jafngildir orkunni sem að tapast af hlöðnu eindinni, sem að hægist, eða af gammageislanum, sem að er gleypt. Nifteindin, hins vegar, er ósnert af slíkum kröftum; einu kraftarnir sem að hafa áhrif á hana eru [[sterkur kjarnakraftur|sterki-]] og [[veikur kjarnakraftur|veiki kjarnakrafturinn]] sem að koma eingöngu í spilið mjög nálægt frumeindakjarnanum. Að þeim sökum getur frjáls nifteind ferðast langar leiðir áður en að hún lendir í árekstri við frumeindakjarna. Af því að kjarnar hafa mjög lítið [[þversnið]] gerast slíkir árekstrar mjög sjaldan.