„Surtsey“: Munur á milli breytinga

'''Surtsey''' er [[suður|syðsta]] [[eyja]]n í [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyjaklasanum]], en [[miðpunktur]] hennar er [[Breiddargráða|63°18'N]], [[Lengdargráða|20°36'V]]. Hún er jafnframt sú eina þeirra sem hefur myndast á [[Sögulegur tími|sögulegum tíma]], eða í mesta [[eldgos|neðansjávareldgosi]] á sögulegum tíma. Menn urðu gossins varir klukkan 7:15 að morgni þess [[14. nóvember]] [[1963]], þegar það braust upp úr yfirborði sjávar skammt frá fiskibátnum Ísleifi II frá [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyjum]]. Skipverjar mældu sjávarhita í hálfrar mílu (rúmlega 900m) fjarlægð og reyndist [[hitastig]]ið vera nálægt 10&nbsp;°C. Gosið magnaðist hratt og varð hár [[gosmökkur]]. Næsta morgun sást í gosmekkinum að [[eyja]] hafði myndast. Er því ljóst að gosið hefur hafist einhverjum dögum áður en þess varð vart. Þann [[12. nóvember]] fannst [[brennisteinn|brennisteinslykt]] í lofti í suðvestanátt í [[Vík í Mýrdal]], en engra [[jarðskjálfti|jarðhræringa]] hafði orðið vart dagana fyrir uppkomu gossins. Gosið stóð fram til [[5. júní]] [[1967]] eða í um það bil þrjú og hálft ár. Síðan þá hefur flatarmál eyjunnar minnkað úr 2,7 km² í 1,4 km² sökum [[rof]]s [[sjór|sjávar]] og [[vindur|vinda]].<ref>{{Vefheimild | höfundur= Sveinn P. Jakobsson | útgefandi=Surtseyjarfélagið | url=http://www.surtsey.is/pp_isl/jar_2.htm | titill=Surtsey - Jarðfræði | mánuðurskoðað=3. október | árskoðað=2009}}</ref> Eyjan er um 20 km suðvestur af [[Heimaey]], eða um 30 km suðvestur af Landeyjasandi á meginlandi [[Ísland]]s.

<br /><br />