|
'''Reggí''' er [[tónlistarstefna]] sem varð til á [[Jamaíka|Jamaíku]] seint á [[1961-1970|7. áratug]] [[20. öldin|20. aldar]]. StíllinnÞað hefurer þróast út fránátengt [[ska]]- og [[rocksteady]]tónlist. Húnenda erkomin mjögút oftfrá tengdþeim viðstefnum. Reggí og [[Rastafari]] hreyfingunahreyfingin semeru aðoft hefurnefnd í sömu andrá, en Rastafari er trúarhreyfing frá Jamaíku sem hafði í mörgum tilfellum áhrif á þónokkra reggí tónlistamenn á [[1971-1980|8.]] og [[1981-1990|9. áratugnum]]. EinnigMeðlimir hreyfingarinnar, rastar, trúa [[Rastafari|Rastar]] því að [[kannabisKannabis|maríjúanakannabis]] gefi þeim skýrari og dýpri skilning á trúumtrú þeirra og þvíþar ersem þaðtónlistarmenn innan stefnunnar eru oft tengtþeirra viðtrúar reggíhefur [[Kannabis|marijúana]] löngun verið fylgifiskur hennar.
==Undanfari==
Reggí á rætur sínar að rekja til [[ska]] og [[rocksteady]] tónlistar en samt sem áður undir áhrifum AfrísksAfrísku og AmerísksAmerísku [[jazz|jazzi]] og eldri [[ryþmablús]] tónlist. SterkurAnnar sterkur þáttur í þróunninni á stefnunni og sterkur áhrifavaldur var [[Rastafari]] hreyfingin.
[[Ska]] varð fyrst mjög vinsælt á [[Jamaíka|Jamaíku]] seint á [[1951-1960|6. áratugnum]] en það hafði þróast út frá [[mento]]. ÍÁhrifin [[ska]] varfrá [[jazz|jazzi]] eru mun meira áberandi heldurí ska-tónlist en hann er í reggíireggí, en gítarinn er aftur á móti mjög líkur á milli stefna. Þegar hægttónlistarmenn varfóru að prófa að hægja á [[ska]] -tónlist varð til [[rocksteady]]. Sú semstefna er náskyltnáskyld reggíinureggí, enda getur verið mjög erfitt að greina þessar tvær stefnur að. ÞarBassinn vargegnir bassinnstærra orðinnhlutverki mikilvægarií rocksteady en í ska tónlist, og textartextarnir breyttusteru öðruvísi. ÞaðReggíið sem reggísjálft hefur uppá að bjóða er aðeins hægari taktur heldurtakt en í [[rocksteady]] og gítarstíllinn er öðruvísi. gítarstíl.
Árið 1951 var fyrsta stúdíóið á [[Jamaíka|Jamaíku]] opnað en þá var þar aðallega tekin upp svokölluð mento tónlist. Hljómsveitir í [[Kingston]] byrjuðu svo seinna meir að spila amerískan [[ryþmablús]] en þeir breyttu hraðanum svo til varð [[ska]]. Það þróaðist svo og varð rólegra og endaði í [[rocksteady]]. Það var svo ekki fyrr en 1968 þegar að áhrif frá Afríkanisma og [[Rastafari|Rastafarium]], ásamt þáverandi félags og pólitískum ólgum sem áttu sér stað í Jamaíku á þessum tíma, varð til þess að þetta einkennandi reggí sem við þekkjum enn þann dag í dag varð til. ▼
[[Bob Marley]], annar af leiðtogum hljómsveitarinnar [[the Wailers]], var maðurinn sem gerði reggí af þekktu fyrirbæri. Aðrir mikilvægir frumkvöðlar reggís voru til að mynda [[Prince Buster]], [[Desmond Dekker]] og [[Ken Boothe]] ▼.
==Einkenni Reggítónlistar==
Reggí tónlist einkennist af ákveðnum en óhefðbundnum takti sem er samt yfirleitt er í 4/4 takt. Reggí trommarar leggja oft áherslu á þriðja taktinn með bassatrommu en undantekningartil eigaeru sérundantekningar líkaá staðþví. Þrátt fyrir að fágítarspilið gripí séureggí notuðlögum tilsé þessoft aðeinfalt búaog tilekki reggímörg löggrip notuð er fjölbreytnin ótrúleg miðað við það og hefurgetur einfaldleiki reggítónlistar valdið dáleiðandi áhrifum við hlustun þess. Hljóðfærin sem notuð eru við spilun reggí tónlistar eru bassi, gítar og einhvers konar trommur eða [[slagverk]], en einnig má oft heyra í [[Blásturshljóðfæri|blásturshljóðfærum]], [[orgel|orgeli]] og jafnvel [[harmónikka|harmónikkum]]. [[Slagverkshljóðfæri]] og [[bassi]] eru að miklu leiti undirstaða reggís og skipta höfuðmáli.
Þema textaTextar í reggílögum geta verið mjög fjölbreyttir og eru þemu oft mismunandi eftir undirgerðum . enÞó eiga þóeru líka sameiginleg þemu . Textarmilli fjalla oft umstefna. samböndSambönd, ástinaást, trú, friðfriður, kynhneigð, óréttlæti og fátækt . Sumeru reggíalgeng lögmálefni erusem meðrata inn í texta semreggí fjallatónlistarmanna. Í sumum reggí lögum er fjallað um umdeild umræðuefni í samfélaginu og eiga listamenn það til að reyna að upplýsa hlustendur sýnasína umog einhvervekja athygli á einhverjum af þessum umdeildu umræðuefniumræðuefnum. Algeng félagstengd efni sem eru áberandi í reggí lögunum eru til að mynda þjóðernisstefna svarts fólks, andstæða við nýlendustefnu, barátta gegn kynþáttahatri og barátta gegn kapítalisma.▼
Típísk hljóðfæri sem eru notuð við spilun reggí tónlistar eru til að mynda [[bassi]], einhverskonar [[trommur]] eða [[slagverk]], [[gítar]], [[orgel]], [[blásturshljóðfæri]] og [[harmonikka|harmonikkur]]. [[Slagverkshljóðfæri]] og [[bassi]] eru að miklu leiti undirstaða reggís.
▲Árið 1951 var fyrsta stúdíóið á [[Jamaíka|Jamaíku]] opnað en þá var þar aðallega tekin upp svokölluð mento tónlist. Hljómsveitir í [[Kingston]] byrjuðu svo seinna meir að spila amerískan [[ryþmablús]] en þeir breyttu hraðanum svo tilútkoman varð [[ska]]. Það þróaðist svo og varð rólegra og endaði í [[rocksteady]]. Það var svo ekki fyrr en 1968 , þegarmeð að áhrifáhrifum frá Afríkanisma og [[Rastafari|Rastafarium]], ásamt þáverandi félags og pólitískum ólgum sem áttu sér stað í Jamaíku á þessum tíma, varð til þess að þetta einkennandi reggí sem við þekkjum enn þann dag í dag varð til.
===Trommur===
▲[[Bob Marley]], annar af leiðtogum hljómsveitarinnar [[the Wailers]], var maðurinn sem gerði reggí af þekktu fyrirbæri. Aðrir mikilvægir frumkvöðlar reggís voru til að mynda [[Prince Buster]], [[Desmond Dekker]] og [[Ken Boothe]]
==Hljóðfæranotkun==
Venjuleg trommusett eru iðulega notuð við spilun reggís en slagverk af ýmsu tagi geta verið notuð. Reggí trommuslátt er hægt að flokka í 3 gerðir. Ein gerðin einkennist af þvi að lögð er áhersla á þriðja taktinn. Rokkaða reggí tónlistin einkennist af áherslu á fyrsta og þriðja takt en sú þriðja er svo ólíkar. Þar er bassatromman notuð í hverjum takti. Þann stíl má heyra í laginu Exodus með [[Bob Marley]]. ▼
▲VenjulegHefðbundið trommusett eru iðulega notað notuðí við spilun reggísreggí, en [[slagverk ]] af ýmsu tagi getaeru veriðeinnig notuðáberandi. Reggí trommusláttTrommuslátt er hægt að flokka í 3þrjár gerðir ., Ein gerðinog einkennist ein þeirra til að mynda af þviþví að lögðáhersla er áherslalögð á þriðja taktinn. RokkaðaÍ reggírokkaðra tónlistinreggíi einkennister afáherslan áherslulögð á fyrsta og þriðja takt en sú þriðja gerðin er svomjög ólík þeim fyrr ólíkarnefndu. Þar er bassatromman notuð í hverjum takti ., Þann stílog má til dæmis heyra þann takt í laginu Exodus með [[Bob Marley]].
===Bassi===
[[Bassi]] er mjög mikilvægur í reggí og hann ásamt trommutaktinum gerir laglínuna einstaka. Hann er stöðugur og endurtekinn út lagið og yfirleitt mjög grípandi. Bassatónninn er mjög þykkur og þungur en samt sem áður mjög einfaldur í flestum tilfellum. Taktgítarinn í reggílögum spilar grip utan takts með mjög stuttu og beittu hljóði og hljómar að hluta til eins og slagverk. Stundum er einnig slegið tvisvar á einum takti, dæmi um það er til að mynda Stir it Up með [[The Wailers]], sveit [[Bob Marleys]]. Leiðandi gítarinn setur síðan mikin stíl á lagið, og eru oft sóló spiluð með honum eða jafnvel sama laglína og bassinn spilar, sem gerir hann auðþekkjanlegri. Leiðandi gítarinn getur einnig verið notaður í stað bassa ef til þess kemur.
Bassinn í reggíi er mjög mikilvægur og hann ásamt trommunum og gerir laglínuna einstaka. Hann er stöðugur og endurtekinn út lagið og yfirleitt mjög grípandi. Bassatónninn er mjög þykkur og þungur en samt sem áður mjög einfaldur, í flestum tilfellum.
===Gítar===
Taktgítarinn í reggílögum spilar grip utan takts með mjög stuttu og beittu hljóði og hljómar að hluta til eins og slagverk. Stundum er einnig slegið tvisvar á einum takti, dæmi um það er til að mynda Stir it Up með [[the Wailers]].
Leiðandi gítarinn setur mikinn stíl á lagið. Oft eru sóló spiluð með honum eða jafnvel er spiluð sama laglína og með bassanum sem gerir hann auðþekkjanlegri. Leiðandi gítarinn getur einni verið notaður í stað bassa ef til þess kemur.
===Textar===
▲Þema texta í reggílögum geta verið fjölbreyttir og eru þemu oft mismunandi eftir undirgerðum en eiga þó líka sameiginleg þemu. Textar fjalla oft um sambönd, ástina, trú, frið, kynhneigð, óréttlæti og fátækt. Sum reggí lög eru með texta sem fjalla um umdeild umræðuefni í samfélaginu og eiga listamenn það til að reyna að upplýsa hlustendur sýna um einhver af þessum umdeildu umræðuefni.
Algeng félagstengd efni sem eru áberandi í reggí lögunum eru til að mynda þjóðernisstefna svarts fólks, andstæða við nýlendustefnu, barátta gegn kynþáttahatri og barátta gegn kapítalisma.
==Undirgerði==
ByrjaðiFyrsta gerð hins eiginlega reggís varð til í kringum árið 1968 , og er í dag þekkt sem '''early reggae'''. Þetta er tímabilið áður en [[Rastafari ]] hreyfingin varð almenn. ÞaðEarly reggí þróaðist út frá rocksteady með áhrifum frá [[fönk|fönki ]]. Einkennin voru aðalleg hraðari taktur , ogháhatturinn þvíá trommunum var há hatturinn á trommum mun meira notaður og orgelið hljómaði öðruvísi. Early reggí varð mjög vinsælt í [[Bretland|Bretlandi ]] seint á [[1961-1970|7. áratugnum ]] og byrjun [[1971-1980|8. áratugarins ]]. Jamaískir listamenn áttu það til að spila endurgerðir af lögum frá plötufyrirtækjum eins og Motown, Stax og Atlantic Records sem gerðu þá þar af leiðandi vinsælari í [[Bretland|Bretlandi ]]. ▼===Early Reggí===
▲Byrjaði í kringum 1968. Þetta er tímabilið áður en Rastafari hreyfingin varð almenn. Það þróaðist út frá rocksteady með áhrifum frá fönki. Einkennin voru aðalleg hraðari taktur og því var há hatturinn á trommum mun meira notaður og orgelið hljómaði öðruvísi. Early reggí varð mjög vinsælt í Bretlandi seint á [[1961-1970|7. áratugnum]] og byrjun [[1971-1980|8. áratugarins]]. Jamaískir listamenn áttu það til að spila endurgerðir af lögum frá plötufyrirtækjum eins og Motown, Stax og Atlantic Records sem gerðu þá þar af leiðandi vinsælari í [[Bretland|Bretlandi]].
Rætur reggís'''Reggae-roots''' er vinsælasta og þekktasta gerð reggís um heiminnheim allan. Undirgerðin varnáði gerðvinsældum vinsæl afmeð listamönnum eins og [[Bob Marley]] og [[Peter Tosh]]. Hún tengist sterklega andlegu hliðinni af [[Rastafari]] hreyfingunniRastafarihreyfingunni og er mikið tilbeðið til Jah í textum stefnunnar, guðsen hann er guð hreyfingarinnar. Þema textanna var til oft tengt fátækt, mótþróa gegn kúgun stjórnvaldanna, félagslegfélagslegum málefni málefnum, stoltstolti þess að vera svartur eðaog löngun til þess að snúa aftur til Afríku. ▼===Rætur Reggís===
Þessi'''Dub''' er undirtegund reggís sem felur í sér mikla hljóðblöndun á uppteknu efni. Það einkennist af því að sérstaklega mikillimikil áhersluáhersla er lögð á [[trommur|trommu ]] og [[Bassi|bassa ]]. Maðurinn sem á heiðurinn af Dub er [[Osbourne “King Tubby” Ruddock]] en aðrir frumkvöðlar dub reggís eru [[Lee “Scratch” Perry]] og [[Errol Thompson]]. ÞaðDub hefur haft mikil áhrif á elektróníska tónlist, [[popp ]], [[rokk ]] og ýmsa aðrar tegundir. ▼▲Rætur reggís er vinsælasta og þekktasta gerð reggís um heiminn allan. Undirgerðin var gerð vinsæl af listamönnum eins og [[Bob Marley]] og [[Peter Tosh]]. Hún tengist sterklega andlegu hliðinni af [[Rastafari]] hreyfingunni og er mikið tilbeðið til Jah, guðs hreyfingarinnar. Þema textanna var til oft tengt fátækt, mótþróa gegn kúgun stjórnvaldanna, félagsleg málefni, stolt þess að vera svartur eða að snúa aftur til Afríku.
==Reggí menning á Íslandi==
===Dub===
Ekki er mikil hefð fyrir reggí á íslandi enda skortir rætur og menningu Jamaíku sem gerðu stefnuna að því sem hún er í dag. [[Hjálmar]] eru einsdæmi um íslenska reggí tónlist en þeir hafa verið starfandi frá árinu 2004 og eru enn að.
▲Þessi undirtegund reggís felur í sér mikla hljóðblöndun á uppteknu efni. Það einkennist af sérstaklega mikilli áherslu á [[trommur|trommu]] og [[Bassi|bassa]]. Maðurinn sem á heiðurinn af Dub er [[Osbourne “King Tubby” Ruddock]] en aðrir frumkvöðlar dub reggís eru [[Lee “Scratch” Perry]] og [[Errol Thompson]]. Það hefur haft mikil áhrif á elektróníska tónlist, [[popp]], [[rokk]] og ýmsa aðrar tegundir.
== Tónlist ==
| 