„Víkingar“: Munur á milli breytinga

'''Víkingar''' var heiti á [[Skandinavía|fornnorrænum]] sæförum og [[vígamaður|vígamönnum]], sem upp voru á [[víkingaöld]], það er á árunum frá [[800]] til [[1050]].

Þessi ártöl eru þó ekki fastnjörvuð niður því það fer dálítið eftir löndum hvaða aldir eru einkum taldar einkennast af Víkingumvíkingum og menningu þeirra. Þannig er í Bretlandi oftast rætt um Víkingaöld frá árinu 793 til 1066, á Íslandi er miðað við 800 til ársins 1170, í Frakklandi er Víkingaöldinn enn skemmri eða frá um 830 til 900 en í Rússlandi og Eystrasaltsríkjunum er miðað við ártölin 750 til elleftu aldar.

Hugmyndir manna um hverjir Víkingarnirvíkingarnir voru eru ekki að öllu leyti samhljóma. Sumir telja að allir norrænir menn hafi verið Víkingarvíkingar þar sem orðið Víkingasamfélagvíkingasamfélag sé samheiti yfir þau norrænu samfélög sem stóðu með hvað mestum blóma á fyrrnefndum tímaskeiðum. Þessi skilningur orðsins er ef til vill af ensk-amerískum uppruna og samræmist illa fornri merkingu orðsins „víkingur“.<ref>Gunnar Karlsson. „Er rökrétt að fullyrða að landnámsmenn á Íslandi hafi verið víkingar?“. Vísindavefurinn 30.4.2007. http://visindavefur.is/?id=6617. (Skoðað 29.12.2011).</ref><ref>Sverrir Jakobsson. „Hvaðan komu víkingarnir og hvaða áhrif höfðu þeir í öðrum löndum?“. Vísindavefurinn 13.7.2001. http://visindavefur.is/?id=1789. (Skoðað 29.12.2011).</ref> Aðrir halda því fram að Víkingar hafi aðeins verið þeir menn sem lögðu í víking og að því hafi í raun fæstir norrænir menn verið eiginlegir Víkingarvíkingar. Ýmsar vangaveltur hafa verið uppi um uppruna og merkingu orðsins Víkingurvíkingur og helgast skilningur manna á orðinu ef til vill nokkuð af því hversu víða skýrskotun menn vilja gefa því. Hafi Víkinhgarvíkinhgar verið einvörðungu þeir sem lögðust í víking má ef til vill rekja merkingu orðsins til þess að þeir hafi gert árásir sínar í víkum eða jafnvel setið í launsátri í víkum og þannig náð að koma óvinum sínum á óvart með skyndiáhlaupi. Þá er hugsanlegt að Víkingarnirvíkingarnir séu þeir sem áttu fyrst og fremst heimaslóð í víkum, enda sennilega flest bú norrænna manna staðsett í víkum í fjörðum.

Þegar víkingar fóru um á skipum sínum með ránum og hernaði var það kallað að ''fara í víking'' eða ''leggjast í víking''. Fyrstu herferðir norrænna manna, á árabilinu 790 til 830 hafa líklegast einkennst af áköfum árásum en þær hafa þó ekki verið stórar í sniðum og einkum beinst að strandhéruðum annarra landa. Þetta er stundum kallað að gera strandhögg. Að þessu tímabili loknu tekur við annað, frá árinu 830 til um 890, en þá urðu herferðirnar stærri í sniðum og seildust árásaherjirnir lengra inn til landsins, fóru til dæmis langt inn eftir landi í Englandi og Frakklandi. Frá síðari hluta níundu aldar fer að bera á fastri búsetu norrænna manna í þeim löndum sem þeir höfðu herjað á til dæmis í Englandi, Skotlandi og jafnvel í Rússlandi . Upphaf ýmissa enskra og írskra borga má jafnframt rekja til þessarar búsetu norrænna manna auk þess sem skammvinnt konungdæmi í Dyflinni var af norrænum rótum sprottið.

Frá tíundu öld má segja að umsvif Víkingavíkinga utan heimalanda sinna hafi fyrst og fremst snúið að bresku eyjunum og í austurveg. Ríkjamyndun hafði hafist og árásir Víkinga í sífellt meira mæli studdar og stofnað til af hinum nýju ríkiseiningum. Þessi þróun endaði með sigri Knúts, konungs Danmerkur og Noregs, yfir Englandi árið 1016.

* [[DyflinniDyflinn]]