„Reynistaðarklaustur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Navaro (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Navaro (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 3:
[[Gissur Þorvaldsson]] jarl hafði fyrir dauða sinn [[1268]] gefið bújörð sína, Stað í Reynisnesi (Reynistað) til klausturstofnunar en þó liðu nærri 30 ár þar til af henni varð. Þá var það [[Jörundur Þorsteinsson|Jörundur Hólabiskup]] sem tók af skarið og fékk í lið með sér auðuga konu, Hallberu að nafni, er síðar varð abbadís, og fleiri mektarkonur til að gefa fé til klausturstofnunar og sjálfur lagði hann klaustrinu til 23 jarðir Hólastóls sem skyldu vera ævarandi eign þess. Hólabiskup átti að vera verndari eða eins konar ábóti klaustursins. Var þar jafnan umboðsmaður biskups eða ráðsmaður í forsvari.
 
LíklegaSennilega hefur klaustrinu hnignað eftir [[Svarti dauði á Íslandi|Svartadauða]] [[1402]], fáar nunnur lifað eftir og svo mikið er víst að engin abbadís var þar í allmörg ár en Þórunn eða Þóra Ormsdóttir var þar [[príorissapríorinna]] frá [[1408]] og tók jafnframt við klausturforráðum úr hendi ráðsmannsins ásamt Þuríði Halldórsdóttur. Var Þórunn príorissa mjög lengi. Þrátt fyrir þetta auðgaðist klaustrið smátt og smátt og samkvæmt [[máldagi|máldaga]] [[1446]] átti það yfir 40 jarðir auk eyðijarða. Líklega hafa oftast verið í kringum tíu nunnur í klaustrinu.
 
KlautriðKlaustrið var lagt niður við skiðaskiptin en Solveig abbadís bjó þó áfram í klaustrinu ásamt nunnunum og sá konungur þeim fyrir lífsuppeldi eins og öðru klausturfólki.
 
== Abbadísir á Reynistað ==
* [[Katrín (abbadís)|Katrín]] var fyrsta abbadís Reynistaðaklausturs, vígð [[1298]], og hafði áður verið nunna á [[Munkaþverárklaustur|Munkaþverá]]. Hún munhvarf hafaþegar úr sögunni og hefur verið talið að hún hafi dáið þegar árið eftir en líkur benda til þess að Katrín og [[1299Hallbera Þorsteinsdóttir]], sem staðið hafði að stofnun klaustursins með Jörundi biskupi og er sögð hafa orðið abbadís 1299, séu ein og sama manneskjan. Hefur þá Hallbera tekið sér nafnið Katrín þegar hún tók vígslu. Hún dó 1329 eða 1330.
* Heimildum ber ekki saman um næstu abbadís, nefnd eru nöfnin [[Guðný Helgadóttir (abbadís)|Guðný Helgadóttir]], systir Katrín og GuðrúnKristín. Líklega hefur Guðný orðið abbadís en tekið sér nafnið Kristín við vígsluna. Hún dó um nokkur1368.
* [[Hallbera Þorsteinsdóttir]], sem staðið hafði að stofnun klaustursins með Jörundi biskupi, gekk í það við stofnun þess og var vígð abbadís 1299. Hún var stórættuð; móðurafi hennar var Filippus, sonur [[Sæmundur Jónsson|Sæmundar Jónssonar]] í [[Oddi á Rangárvöllum|Odda]] en faðir hennar var Þorsteinn Halldórsson ábóti. Hún dó 1329 eða 1330.
* Heimildum ber ekki saman um næstu abbadís, nefnd eru nöfnin Guðný Helgadóttir, systir Katrín og Guðrún nokkur.
* [[Kristín (abbadís)|Kristín]] var vígð abbadís [[1332]] og var það lengi, er meðal annars nefnd í heimildum [[1343]], en óvíst er um dánarár hennar.
* [[Guðný Helgadóttir]] varð þá abbadís. Hún dó 1368 eða 1369.
* [[Oddbjörg Jónsdóttir]] var vígð abbadís [[1369]]. Hún hafði áður verið nunna í Kirkjubæ. Hún dó 1389.
* [[Ingibjörg Örnólfsdóttir]] var vígð [[1390]] eða [[1391]]. Hún dó að öllum líkindum í Svartadauða. Eftir það liðu áratugir þar til ný abbadís var vígð.
* Þórunn Ormsdóttir varð príorinna 1508 og stýrði klaustrinu fram á fjórða áratug aldarinnar en varð aldrei abbadís.
* [[Þóra (abbadís)|ÞóraFinnsdóttir]] var vígð abbadís árið 1437 af [[Gozewijn Comhaer]] Skálholtsbiskupi. Húnog hafði áður verið príorissapríorinna. Hún er líklega sama manneskjan og Barbara abbadís, sem nefnd er á eftirárunum Þórunni1443-1459. Hún dó fyrirum [[1443]]1460.
* [[Barbara (abbadís)|Barbara]] hét næsta abbadís og var hún orðin það 1443. Hún er enn í embætti 1459 en hefur líklega dáið ári síðar.
* [[Agnes Jónsdóttir]], systir [[Arngrímur Jónsson (ábóti í Þingeyraklaustri)|Arngríms]] ábóta á [[Þingeyraklaustur|Þingeyrum]], varð þá abbadís. Hún var fyrst skipuð príorisapríorinna af [[Ólafur Rögnvaldsson|Ólafi Rögnvaldssyni]] biskupi [[3. mars]] [[1461]] en varð svo abbadís og gegndi því embætti til dauðadags 1507.
* [[Solveig Hrafnsdóttir]], (Rafnsdóttir) varð næst abbadís og var vígð [[1. janúar]] [[1408]]. Hún var dóttir [[Hrafn Brandsson (eldri)|Hrafns Brandssonar]] lögmanns og hafði gengið í klaustrið [[1493]]. Hún gegndi embættinu allt til siðaskipta. Solveig dó um [[1562]] og var þá háöldruð.
 
== Heimildir ==