„Halastjarna Halleys“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ahjartar (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Ahjartar (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 4:
[[Mynd:Tapestry of bayeux10.jpg|thumb|200px|right|Hluti af Bayeux-reflinum, einu frægasta listaverki miðalda, sem segir sögu Vilhjálms bastarðar. Fólkið t.v. bendir á halastjörnuna efst fyrir miðju. Þar stendur ISTI MIRANT STELLA eða "Þau dást að stjörnunni", en stjarnan var heillamerki Vilhjálms]]
 
== Halley í íslenskum annálum ==
Í fornum annálum má rekja heimsóknir Halleys á þriðja þúsund ár aftur í tímann. Í kínverskum annálum er hennar getið árið [[240 f. Kr]] og hugsanlega árið [[467 f. Kr]]. Í íslenskum heimildum er oftlega getið um halastjörnur og oftar en ekki reynt að tengja þær stórtíðindum. Hér á eftir verða tekin nokkur dæmi um skrif í gömlum heimildum um Halley.
 
=== 1066 ===
Halastjörnu Halleys er í fyrsta sinn getið íslenskum annálum árið [[1066]]. Frásögnin gæti verið byggð á innlendum heimildum þótt ritöld hafi ekki verið gengin í garð á Íslandi á þeim tíma. Eins líklegt er þó að heimildirnar séu enskar enda gerðust þau stórtíðindi sem halastjarnan átti að boða á Englandi. Frásögnin er ákaflega stuttaraleg en dæmigerð fyrir símskeytastíl annálanna og hljóðar svo: ''"Sén cometa á páskum". '' Árið 1066 féllu tveir herkonungar á Bretlandi, [[Haraldur harðráði]] við Stanford brú og [[Haraldur GuðinassonGuðinason]] í orustunni við [[Hastings]] þegar [[Vilhjálmur bastarður]] braust til valda. Vilhjálmur hafði strax litið svo á að halastjarnan væri sinn heillaboði og taldi hana tákn þess að ákveðið ríki óskaði sér nýs konungs. Á hinum fræga [[Bayeux-refillinn|Bayeux-refli]], sem ofinn var til heiðurs Vilhjálmi bastarði, eru myndir af fólki sem stendur og bendir á halastjörnuna en til hliðar sést Haraldur konungur eins og að hrökklast úr hásæti sínu.
 
[[Mynd:Giotto - Scrovegni - -18- - Adoration of the Magi.jpg|thumb|Málverk eftir ítalska málarann [[Giotto di Bondone]] þar sem Betlehemsstjarnan er sýnd sem halastjarna, líklega halastjarna Halleys.]]