„Dulritun“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
BiT (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
BiT (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Dulritun'''<ref name="tos">[http://tos.sky.is/tos/to/word/isl/863/ '''dulritun''' ''kv.''] í [[Tölvuorðasafnið|Tölvuorðasafninu]]</ref><ref name="visinda">{{vísindavefurinn|5735|Hvað er og hvernig verkar dulkóðun?}}</ref> (eða '''dulkóðun''')<ref name="visinda" /> er hugtak í [[dulritunarfræði]] sem merkir að breyta [[ódulritaður texti|ódulrituðum texta]] í [[dulrit|'''dul'''rit]] ([[dulritaður texti|'''dulritaðan''' texta]]) með ákveðinni [[dulritunaraðferð]];<ref name="visinda" /> tilgangur dulritunaraðferðarinnar er að gera dulritið óráðanlegt þeim sem búa ekki yfir ákveðnu leyndarmáli sem er kallað [[dulmálslykill|dulmálslykill]].
 
[[Dulráðning]] er notuð til að snúa ferlinu við,<ref name="tos" /><ref name="visinda" /> en það ferli er oft það hið sama.
 
<!--Margt hér á heima í greininni um dulritunarfræði og dulmálsfræði-->Dulritun á sér langa sögu og hefur tekið miklum framförum beint eða óbeint tengt [[stríð]]srekstri. Fyrstu dulritunaraðferðirnar voru einföld [[hliðrunardulmál]] þar sem hverjum staf í texta er hliðrað um ákveðið bil í [[Stafrófið|stafrófinu]] og verður textinn þar með óskiljanlegur nema viðtakandinn þekki hliðrunina. Auðvelt reyndist þó að brjóta þessi dulmál og hefur þróun dulmála leitt af sér fágaðari dulritunaraðferðir. Frá og með sjöunda áratug [[20. öldin|20. aldar]] hafa dulmál færst út notkun ríkisstjórna og leynifélaga yfir á einkanotendur. Þau eru notuð á hverjum degi og notfæra sér margir þá tækni án þess að gera sér grein fyrir því. Þannig eru tengingar [[heimabanki|heimabanka]] yfirleitt dulkóðaðar og öll [[GSM]] raddsamskipti eru dulkóðuð (þó ekki [[SMS|smáskilaboð]]). Einnig hafa önnur almennari samskipti sífellt farið að nýta sér dulkóðun, svo sem [[spjallforrit]] og [[tölvupóstur]].