„1901“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Escarbot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: tet:1901
Navaro (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 4:
[[19. öldin]]|[[20. öldin]]|[[21. öldin]]|
}}
 
[[Mynd:Hljómskálinn.jpg|thumb|right|Sögu Hljómskálagarðsins má rekja allt til 1901 en Hljómskálinn var þó ekki reistur fyrr en 1923 og þá fyrst fékk garðurinn nafn sitt.]]
[[Mynd:Edward vii england.jpg|thumb|right|[[Játvarður 7.]] varð konungur eftir langa bið.]]
== Á Íslandi ==
* [[16. maí]] - Skip á leið undan [[Eyjafjöll]]um til [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyja]] sökk austur af eyjunum og fórust 27, en einum var bjargað.
* Ágúst - [[Þjóðhátíð í Vestmannaeyjum|Þjóðhátíð]] haldin í Vestmannaeyjum í fyrsta sinn frá [[1874]]. Hún hefur verið haldin nær árlega síðan.
* [[19. desember]] - [[Eldsvoði|Stórbruni]] varð á [[Akureyri]]. Tólf hús brunnu og 50 manns urðu heimilislausir.
* [[Einar Jónsson]] myndhöggvari sýndi höggmyndina ''[[Útlagar |Útlagar]]'' á Vorsýningunni í [[Kaupmannahöfn]] og er það talið marka upphaf íslenskrar [[höggmyndalist]]ar.
* Land tekið frá fyrir [[Hljómskálagarðurinn|Hljómskálagarðinn]] í [[Reykjavík]].
 
'''Fædd'''
* [[6. janúar]] - [[Tómas Guðmundsson]], ljóðskáld (d. [[1983]]).
* [[15. mars]] - [[Teresía Guðmundsson]], norsk-íslenskur veðurfræðingur og veðurstofustjóri (d. [[1983]]).
* [[15. apríl]] - [[Óskar Gíslason]], kvikmyndagerðarmaður (d. [[1990]]).
* [[22. júlí]] - [[Guðni Jónsson]], sagnfræðingur og prófessor (d. [[1974]]).
* [[23. október]] - [[Kristmann Guðmundsson]], rithöfundur (d. [[1983]]).
 
'''Dáin'''
 
== Erlendis ==
* [[22. janúar]] - [[Játvarður 7.]] varð konungur [[Bretland]]s við lát móður sinnar og hafði þá borið titilinn [[prinsinn af Wales|prins af Wales]] í 60 ár.
* [[29. maí]] - Konur 25 ára og eldri fengu takmarkaðan [[kosningaréttur|kosningarétt]] í [[Noregur|Noregi]].
* [[6. september]] - [[Anarkismi|Anarkisti]]nn Leon Czolgosz skaut [[William McKinley]] Bandaríkjaforseta á sýningu í [[Buffalo]] í [[New York-fylki|New York]]. Forsetinn lést af sárum sínum átta dögum síðar.
* [[14. september]] - [[Theodore Roosevelt]] varð 26. [[forseti Bandaríkjanna]].
* [[24. október]] - [[Annie Edson Taylor]] varð fyrst til að lifa af fall niður [[Níagarafossar|Niagarafossana]] í tunnu og var þetta á 63 ára afmælisdag hennar.
* [[10. desember]] - [[Nóbelsverðlaunin]] veitt í fyrsta sinn í [[Stokkhólmur|Stokkhólmi]].
* [[12. desember]] - [[Guglielmo Marconi|Marconi]]-félaginu tókst að senda fyrsta [[loftskeyti]]ð yfir [[Atlantshaf]]ið. Það var þó ekki staðfest fyrr en með annarri sendingu ári síðar.
* Nýlendurnar sex í [[Ástralía|Ástralíu]] sameinuðust í Samveldið Ástralíu, fullvalda ríki í konungssambandi við [[Bretland]].
* Þýski sálfræðingurinn [[Alois Alzheimer]] lýsti [[Alzheimer]]sjúkdómnum í fyrsta sinn.
 
'''Fædd'''
* [[2925. aprílfebrúar]] - [[ShowaMarx-bræður|Zeppo keisariMarx]], [[Japan]]bandarískur grínisti (d. [[19891979]]).
* [[728. maífebrúar]] - [[GaryLinus CooperPauling]], bandarískur leikariefnafræðingur og Nóbelsverðlaunahafi (d. [[19611994]]).
* [[27. mars]] - [[Carl Barks]], teiknari og myndasöguhöfundur, aðalteiknari [[Andrés Önd|Andrésar Andar]] (d. [[2000]]).
* [[28. mars]] - [[Marta krónprinsessa Noregs|Marta]], sænsk prinsessa og síðar krónprinsessa Noregs, kona [[Ólafur 5.|Ólafs 5.]] (d. [[1954]]).
* [[29. apríl]] - [[Showa keisari]] [[Japan]]s (Hirohito) (d. [[1989]]).
* [[7. maí]] - [[Gary Cooper]], bandarískur leikari (d. [[1961]]).
* [[6. júní]] - [[Sukarno]], fyrsti forseti Indónesíu (d. [[1970]]).
* [[13. júní]] - Tage Erlander, sænskur stjórmálamaður og forsætisráðherra 1946-1969 (d. 1985).
* [[18. júní]] - [[Anastasía]], stórhertogaynja af Rússlandi (d. [[1918]]).
* [[9. júlí]] - [[Barbara Cartland]], enskur rithöfundur (d. [[2000]]).
* [[4. ágúst]] - [[Louis Armstrong]], bandarískur jazztónlistarmaður (d. [[1971]]).
* [[20. ágúst]] - [[Salvadore Quasimodo]], ítalskur rithöfundur og Nóbelsverðlaunahafi (d. [[1968]]).
* [[23. september]] - [[Jaroslav Seifert]], tékkneskur rithöfundur og Nóbelsverðlaunahafi (d. [[1986]]).
* [[7. október]] - [[Souvanna Phouma]], prins, leiðtogi hlutlausra í Laos (d. [[1984]]).
* [[3. nóvember]] - [[Leópold 3.]] Belgíukonungur (d. [[1983]]).
* [[16. nóvember]] - [[Ernest Nagel]], tékknesk-bandarískur vísindaheimspekingur (d. [[1985]]).
* [[5. desember]] - [[Walt Disney]], bandarískur teiknimyndasagnahöfundur og kvikmyndajöfur (d. [[1966]]).
* [[5. desember]] - [[Werner Heisenberg]], þýskur eðlisfræðingur og Nóbelsverðlaunahafi (d. [[1976]]).
* [[14. desember]] - [[Páll 1. Grikkjakonungur|Páll 1.]], konungur Grikklands (d. [[1964]]).
* [[16. desember]] - [[Margaret Mead]], bandarískur mannfræðingur (d. [[1978]]).
* [[27. desember]] - [[Marlene Dietrich]], þýsk leikkona, söngkona og skemmtikraftur (d. [[1992]]).
* [[31. desember]] - [[Karl-August Fagerholm]], finnskur stjórnmálamaður og forsætisráðherra (d. [[1984]]).
 
'''Dáin'''
* [[22. januarjanúar]] - [[ViktoriaViktoría Bretadrottning]], Bretadrottning (f. [[1819]]).
* [[27. janúar]] - [[Giuseppe Verdi]], ítalskt tónskáld (f. [[1813]]).
* [[11. febrúar]] - [[Milan 1.]], konungur Serbíu (f. [[1854]]).
* [[13. mars]] - [[Benjamin Harrison]], 23. forseti Bandaríkjanna (f. [[1833]]).
* [[7. júlí]] - [[Johanna Spyri]], svissneskur rithöfundur (f. [[1827]]).
* [[12. ágúst]] - [[Francesco Crispi]], ítalskur stjórnmálamaður (f. [[1819]]).
* [[9. september]] - [[Henri de Toulouse-Lautrec]], franskur listmálari (f. [[1864]]).
* [[14. september]] - [[William McKinley]], 25. forseti Bandaríkjanna (f. [[1843]]).
 
== [[Nóbelsverðlaunin]] ==