Zaporízjzja (úkraínska: Запоріжжя) er borg í Suður-Úkraínu. Borgin er sjötta stærsta borg Úkraínu. Í borginni búa um 760 þúsund manns[1] og er hún stjórnarsetur fyrir Zaporízjzja-fylki (úkraínska: Запорізька область, Zaporizka oblast). Borgin liggur í suðurhluta landsins víð fljótið Dnjepr.

Zaporizja
Zaporízjzja er staðsett í Úkraína
Zaporízjzja

47°50′N 35°8′A / 47.833°N 35.133°A / 47.833; 35.133

Land Úkraína
Íbúafjöldi 764.000 (2018)
Flatarmál 334 km²
Póstnúmer 69000—499
Vefsíða sveitarfélagsins https://zp.gov.ua/en

Saga breyta

Elstu heimildir um borgina eru frá árinu 952[2]. Á tímum Garðaríki á yfirráðasvæði nútímaborgar voru þveranir yfir Dnjepr í landnám Protoltja á suðurhluta eyjunnar Khortytsia.

Borgin hét Aleksandrovsk frá 1770 til 1920 þegar hún var hluti af Rússneska keisaradæminu. Á sovéttímanum varð borgin mikilvæg iðnaðarborg. Í seinni heimsstyrjöld héldu Þjóðverjar borginni í 2 ár og eyðilögðu verksmiðjur þegar þeir hörfuðu.

Í innrás Rússa í Úkraínu 2022 héldu Rússar kjarnorkuverinu nálægt borginni sem er það stærsta í Evrópu.

Landfræði breyta

 
Brú yfir Danparfljót við Zaporízjzja

Zaporízjzja er 444 km suðaustan af Kænugarði. Í gegnum borgina rennur Dnjepr sem tæmist í Svartahaf og tengir borgina við Svartahafið og Asovshafið. Borgin liggur á meginlandsloftslagssvæðinu sem einkennist af heitum sumrum með lítilli úrkomu. Loftslag er þurrt og er meðalhiti á sumrin +22 °C og á veturna –2.7 °C.

Veðuryfirlit

Janúar Febrúar Mars Apríl Maí Júní Júlí Ágúst September Október Nóvember Desember
 Hæsti meðalhiti 2,6 4,8 10,4 16,8 22,2 27,5 31,2 31,0 27,1 20,1 12,2 3,7
 Lægsti meðalhiti −6,1 −5,8 −0,1 5,2 9,1 12,9 16,6 15,9 11,5 6,6 −1,4 −3,2
 Úrkoma 30,2 33,2 52,3 62,2 45,6 14,2 5,5 2,1 4,4 21,8 40,0 29,7
 Línurit hitastig í °C • mánuðarúrkoma í mm
 
 
30
 
3
-6


 
 
33
 
5
-6


 
 
52
 
10
-0


 
 
62
 
17
5


 
 
46
 
22
9


 
 
14
 
28
13


 
 
5.5
 
31
17


 
 
2.1
 
31
16


 
 
4.4
 
27
12


 
 
22
 
20
7


 
 
40
 
12
-1


 
 
30
 
4
-3


Hverfaskipting breyta

Borginni er skipt í 7 stjórnsýsluumdæmi:

  1. Oleksandrívskyj
  2. Zavodskyj
  3. Komunarskyj
  4. Dníprovskyj
  5. Voznesenívskyj
  6. Chortyckyj
  7. Sjevtjenkívskyj
 
Stjórnsýslusvið borgarinnar

Íbúar hverfanna í borginni Zaporízjzja frá og með 1. nóvember 2015[1]:

Nafn Fjöldi, einstaklingar Hlutfall
1 Oleksandrívskyj 68 666 9,06 %
2 Zavodskyj 50 750 6,7 %
3 Komunarskyj 133 752 17,64 %
4 Dníprovskyj 135 934 17,95 %
5 Voznesenívskyj 101 349 13,37 %
6 Chortyckyj 115 641 15,27 %
7 Sjevtjenkívskyj 151 558 20,0 %

Efnahagsmál breyta

  • Málmvinnsla
  • Vélaverkfræði
  • Orkuframleiðsla
  • Rannsóknarstofnanir

Borgarstjórn breyta

 
Ráðhúsið í Zaporízjzja

Zaporízjzja er stjórnarsetur fyrir Zaporízjzja-sýslu.

Menntun breyta

 
Zaporizjzja þjóðháskólinn
  • Zaporizjzja þjóðháskólinn (úkraínska Запорізький Національний Університет)
  • Zaporizjzja Fjölbrautaskólaháskólinn (úkraínska Національний університет «Запорізька політехніка»)
  • Zaporizjzja Læknaháskólinn (úkraínska Запорізький державний медичний університет)


Vinabæir breyta

Myndasafn breyta

Tilvísanir breyta

  1. 1,0 1,1 Головне управління статистики у Запорізькій області — Чисельність населення м. Запоріжжя
  2. Запорізька містька рада (júni 2014). „Про затвердження звіту робочої групи із уточнення дати заснування м. Запоріжжя“ (úkraínska). Запорізька міська рада. Офіційний сайт.

Tenglar breyta

   Þessi landafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.