Sinfónía

Sinfónía er kaflaskipt tónlistarform. Orðið sinfónía er tekið úr grísku og beinþýðist „samhljómur“, stundum eru sinfóníur kallaðar hljómkviður, sem er íslensk þýðing sem ekki hefur náð fótfestu.

Sinfóníuhljómsveitin í Salford, Englandi.

Saga sinfóníunnar

Sinfóníur voru upphaflega forleikir, bakgrunnstónlist eða millispil. Þær voru hlutar í stærri verkum, spilaðar af tiltölulega litlum hljómsveitum og einnig var orðið sjálft notað sem samheiti yfir alls kyns tónlist. Á 18. öld varð formið smám saman fastmótaðra og loks varð fjögurra kafla sónötuform orðið partur af skilgreiningunni á sinfóníu. Við lok 18. aldar tóku hljómsveitirnar að stækka og fleiri hljóðfæri að bætast við, þessi þróun hélt áfram allt til loka Síðrómantíska tímabilsins, en þá náði hún hámarki í risavöxnum sinfóníum Mahlers þar sem formið er teygt út yfir ystu mörk og flytjendurnir skiptu hundruðum.

Valin verk

Barrokk tímabilið

• vantar verk

Klassíska tímabilið

• Wolfgang Amadeus Mozart: Sinfóníur nr. 25, 40 og 41
• Joseph Haydn: Sinfóníur nr. 22, 25, 39, 45, 70, 92-104
• Ludwig van Beethoven: Sinfóníur nr. 3-9

Rómantíska tímabilið:

• Franz Schubert: Sinfóníur 5, 8 og 9
• Hector Berlioz: Draumasinfónían
• Robert Schumann: Sinfóníur 1 og 4
• Felix Mendelsohn: Sinfónía nr. 4
• Anton Brückner: Sinfóníur nr. 2, 4, 7 og 9
• Pyotr Ilyich Tchaikovsky: 'Manfreð' sinfónían og Sinfóníur nr. 1, 4, 5 og 6
• Antonín Dvořák: Sinfóníur nr. 5, 7 og 9