Píanó

hljómborðshljóðfæri
(Endurbeint frá Slagharpa)

Píanó (einnig stundum nefnt slagharpa, fyrst nefnt fortepíanó og píanóforte) er stórt hljóðfæri sem flokkast getur sem hljómborðshljóðfæri, ásláttarhljóðfæri og strengjahljóðfæri. Orðanefnd Verkfræðifélagsins mælti til þess árið 1926 að píanó yrði kallað yman á íslensku (af ymur). [1] Það orð náði takmarkaðri útbreiðslu, og er nú oftast kallað píanó, slagharpa eða flygill (þegar strengirnir liggja lárétt).

Steinway stofupíanó.
Henriëtte Ronner-Knip (1897)

Gerð og saga breyta

Píanó hefur strengi sem slegið er á með hömrum, en hömrunum er stjórnað af hljómborði. Tvær helstu gerðir píanós eru upprétt píanó, þar sem strengirnir liggja lóðrétt, og flygill, þar sem strengirnir liggja lárétt. Nafnið píanó er stytting á ítalska orðinu pianoforte, sem er aftur stytting á gravicembalo col piano e forte en það þýðir semball sem hægt er að spila á bæði veikt og sterkt. Píanóið var fundið upp af harpsíkordasmiðnum Bartolomeo Cristofori, nákvæmt ártal er ekki vitað, en vitað er að píanó sem hann smíðaði var í eigu Mediciættarinnar árið 1700. Ein helsta nýjungin við píanóið var demparapedallinn en hann var þó ekki í upprunalegu píanóum Cristoforis heldur var það Gottfried Silberman, orgelsmiður. Píanóið var lítið þekkt til að byrja með, en á sígilda tímabilinu, og enn frekar því rómantíska, sló það í gegn, svo að segja, og varð fljótlega eitt vinsælasta hljóðfærið.

Tengt efni breyta

Tilvísanir breyta

  1. Morgunblaðiði 1979

Tenglar breyta

 
Wikiorðabókin er með skilgreiningu á orðinu
Saga breyta
Bjargráð breyta
Framleiðsla breyta
Hönnun breyta
Upplýsingar breyta