Vilborg Dagbjartsdóttir

Vilborg Dagbjartsdóttir (fædd 18. júlí 1930, látin 16. september 2021) var íslenskur rithöfundur.

Vilborg rithöfundur fæddist á Hjalla á Vestdalseyri þann 18. júlí árið 1930. Foreldrar hennar voru Dagbjartur Guðmundsson og Erlendína Jónsdóttir. Vilborg lauk kennaraprófi frá Kennaraskóla Íslands árið 1952 og stundaði nám í bókasafnsfræðum við Háskóla Íslands 1982. Hún stundaði leiklistarnám hjá Lárusi Pálssyni og var í námshring Gunnars R. Hansens í leiklist á árunum 1951 – 1953. Hún starfaði sem rithöfundur og barnakennari í Austurbæjarskóla í 43 ár. Vilborg er þekktust fyrir ljóð sín en eftir hana liggur einnig fjöldi rita fyrir börn, bæði frumsamdar sögur og þýðingar og auk þess námsefni. Hún ritstýrði Óskastundinni, barnablaði Þjóðviljans, 1956 – 1962 og Kompunni, barnasíðu sunnudagsblaðs sama blaðs, frá 1975 – 1979.^{[heimild vantar]}

Út komu tvær bækur um ævi Vilborgar:

• Mynd af konu: Vilborg Dagbjartsdóttir. Skrásetjari: Kristín Marja Baldursdóttir 2000.
• Úr þagnarhyl. Skrásetjari: Þorleifur Hauksson 2012

Eiginmaður Vilborgar var Þorgeir Þorgeirson rithöfundur og kvikmyndagerðarmaður.

Félagsmál

Vilborg var einn frumkvöðla að stofnun Rauðsokkahreyfingarinnar og átti sæti fyrir miðju hreyfingarinnar 1970. Hún sat lengi í stjórn Menningar- og friðarsamtaka íslenskra kvenna og meðlimur í Samtökum herstöðvaandstæðinga. Hún hefur átt sæti í stjórn Stéttarfélags íslenskra barnakennara, Rithöfundafélags Íslands og Rithöfundasambands Íslands. Vilborg var í stjórn Kvikmyndaklúbbsins og Litla bíós frá 1968-1970.

Ritstörf

Fyrsta ljóðabók Vilborgar var Laufið á trjánum sem kom út árið 1960 og var hún þá ein af fáum konum sem skrifuðu atómljóð. Hún birti einnig ljóð í tímaritinu Birtingi og á fjölda ljóða og greina í tímaritum og safnritum. Ljóð Vilborgar hafa birst í erlendum safnritum og tímaritum á fjölda tungumála.

Rit

Ljóðabækur

• Laufið á trjánum, Heimskringla 1960
• Dvergliljur, Helgafell 1968
• Kyndilmessa, Helgafell 1971
• Ljóð (heildarútgáfa), Mál og menning 1981
• Klukkan í turninum, Forlagið 1992
• Ótta (ljóðaúrval), Valdimar Tómasson 1994
• Ljósar hendur (safnrit 3 skálda), Fjölvaútgáfan 1996

Barnabækur

• Alli Nalli og tunglið, myndir Sigríður Björnsdóttir, Litbrá 1959
• Alli Nalli og tunglið, myndir Gylfi Gíslason, Mál og menning, 1976 (endurútgáfa)
• Tvær sögur um tunglið, myndir Gylfi Gíslason, Iðunn 1981
• Sögur af Alla Nalla, myndir Friðrika Geirsdóttir, Mál og menning 1965
• Labbi pabbakútur, myndskreytt af höfundinum, Mál og menning 1984
• Sögusteinn, myndir Anna Cynthia Leplar, Bjallan 1983
• Bogga á Hjalla, myndir Anna Cynthia Leplar, Mál og menning 1984

Þýddar barna- og unglingabækur

• Albin er aldrei hræddur eftir Ulf Lövgren, Iðunn 1975
• Albin hjálpar til eftir Ulf Lövgren, Iðunnn 1975
• Húgó eftir Maria Gripe, Iðunn 1975
• Benni og gæsirnar hans eftir Ivo de Werd Tjerk Zijlstra, Iðunn 1975
• Albin og furðuhjólið eftir Ulf Lövgren, Iðunn 1977
• Albin og undraregnhlífin eftir Ulf Lövgren, Iðunn 1977
• Emil í Kattholti eftir Astrid Lindgren, Mál og menning 1978
• Náttpabbi eftir Maria Gripe, Mál og menning 1979
• Ný skammarstrik Emils í Kattholti eftir Astrid Lindgren, Mál og menning 1979
• Enn lifir Emil í Kattholti eftir Astrid Lindgren, Mál og menning 1980
• Litla hvíta Lukka eftir Helen Bannerman, Iðunn 1980
• Dúa bangsi eftir Barbro Lindgren, Iðunn 1982
• Dúa bíll eftir Barbro Lindgren, Iðunn 1982
• Jólasveinninn, sagan af jólasveininum og búálfum hans á Korfafjalli eftir Mauri og Tarja Kunnas, Iðunn 1982
• Sesselja Agnes (undarleg saga) eftir Maria Gripe, Mál og menning 1985
• Hvað finnst þér? eftir Lena Borg, Monica Wedberg og Ulrika Åkerberg, Námsgagnastofnun 1987
• Venjulegur dagur eftir Lena Borg, Monica Wedberg og Ulrika Åkerberg, Námsgagnastofnun 1987
• Græna höndin og aðrar draugasögur eftir Ulf Palmenfelt, Mál og menning 1987
• Ég vil ekki fara að hátta eftir Astrid Lindgren, Mál og menning 1989
• Ævintýrið um hina undursamlegu kartöflu eftir Anders Sörensen, Skjaldborg 1990
• Varenka eftir Bernadette, Örn og Örlygur 1990
• Pétur Pan og Vanda eftir J.M. Barrie, Skjaldborg 1990
• Þrammi eftir James Discoll, Skjaldborg 1990
• Margot eftir James Discoll, Skjaldborg 1990
• Dáti eftir James Discoll, Skjaldborg 1990
• Kalli eftir James Discoll, Skjaldborg 1990
• Grænalín, Brúnalín og Bláalín eftir Elsa Beskow, Mál og menning 1991
• Anis og Ölviður eftir Tove Fagerholm, Mál og menning 1991
• Fagri-Blakkur, endursögn Robin McKinleys af sögu Önnu Sewell, Skjaldborg
• Réttindi mín I, II, III (Barnasáttmáli Sþ), Námsgagnastofnun 1992
• Anis og Ölviður eftir Tove Fagerholm (kennsluleiðbeiningar) , Mál og menning 1993
• Blæjan eftir Inger Brattström, Mál og menning 1996
• Skórnir í glugganum (gleðileg jólasaga) eftir Lisa Streeter Wenner, Mál og menning 1996
• Karnival dýranna (tónsaga) eftir Edel Wallin, Námsgagnastofnun 1996
• Karnival dýranna (leiksýning, kennsluleiðbeiningar)) eftir Edel Wallin/Ulla Bitsch Larsen, Námsgagnastofnun 1996
• Þjóð Guðs (sögur úr Gamla testamentinu) eftir Geraldine Mc Caughrean, Mál og menning 1997
• Ríki Guðs (sögur úr Nýja testamentinu) eftir Geraldine Mc Caughrean, Mál og menning 1999
• Bestu vinir (skemmtilegar sögur um vináttu), ritstjórn: Anna Falk, Skjaldborg 2001

þýdd leikrit

• Emil í Kattholti eftir Astrid Lindgren, Leikfélag Hafnarfjarðar, Þjóðleikhúsið, Leikfélag Akureyrar, Leikfélag Sauðárkróks, Leikfélag Vestmannaeyja
• Aðalatriðið er að vera hress eftir Astrid Lindgren, í stórbók A. Lindgren, Mál og menning 1987

flutt í Útvarpsleikhúsinu (RÚV) og í skólum

Aðrar þýðingar

• Þrjár sögur eftir Saki, Forlagið 2000

Ritstjórn

• Óskastundin (vikulegt barnablað sem fylgdi dagblaðinu Þjóðviljanum) 1956-1962
• Kompan (barnasíða í sunnudagsblaði Þjóðviljans) 1975-1979
• Sólhvörf (Bók handa börnum, Barnaverndarfélag Reykjavíkur 1960
• Barnanna hátíð blíð (ásamt Þorvaldi Kristinssyni), söngvar og fróðleikur um jólin, Hlín Gunnarsdóttir myndskreytti, Forlagið 1993