Stikilsberjarunni
Stikilsber (fræðiheiti: Ribes uva crispa eða Ribes grossularia) eru ber af runna sem vex villtur víða í norðanverðri Evrópu og Norður-Ameríku og þrífst ágætlega í görðum hérlendis. Stikilsber hafa þó ekki verið algeng hér hingað til. Stikilsberjarunninn er nokkuð harðgerður og fljótur til á vorin en þarf gott skjól og fremur hlýtt sumarveður til að berin þroskist. Þau þola hins vegar dálítið frost og þykja jafnvel betri fyrir vikið.
| Stikilsber | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Stikilsber
| ||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||
| Ribes uva-crispa L. |
Greinarnar eru þyrnóttar og runnarnir oft fremur þéttir. Berin eru oftast ljósgræn en geta einnig verið rauðleit og fleiri litbrigði þekkjast. Ber sumra afbrigða eru svolítið hærð. Fuglar sjá þau oftast í friði. Þau eru frekar súr og eru yfirleitt ekki borðuð eins og þau koma fyrir, heldur soðin í sultu eða kryddsultu (chutney), notuð í bökur, búðinga o.fl.
Stikilsber í íslenskri menningu breyta
- Stikilberja-Finnur (enska: Huckleberry Finn), sögupersóna í nokkrum bókum eftir bandaríska rithöfundinn Mark Twain, er í rauninni alls ekki kenndur við stikilsber í frumtextanum. Huckleberry er notað sem orð yfir ýmsar berjategundir af ættkvíslunum Vaccinium og Gaylussacia.
- Tökuþýðingin gæsaber (enska: gooseberries) hefur líka stundum verið notað yfir stikilsber (m.a. í blöðum Vestur-Íslendinga).
Heimildir breyta
Tenglar breyta
- Stikilsber; grein í Morgunblaðinu 1994
- Stikilsber notuð í sultur, mauk og grauta; grein í Morgunblaðinu 2003
