Shandong

hérað í Kína

Shandong (kínverska: 山东; rómönskun: Shāndōng) er standhérað í Austur- Kína sem liggur við Gulahaf til móts við Kóreuskaga. Shandong er næstfjölmennasta hérað Kína. Þar bjuggu tæplega 99.5 milljónir íbúa árið 2016.

Landakort sem sýnir legu Shandong héraðs í Austur- Kína.
Kort af legu Shandong héraðs  í Austur- Kína.

Nafnið Shandong, sem þýðir „austur af fjöllum“, var fyrst notað opinberlega á Jin-ættarveldinu á 12. öld. Héraðið samanstendur af tveimur aðskildum hlutum. Annars vegar er landsvæði inni í landi sem afmarkast af héruðunum í Hebei í norðri og vestri, Henan í suðvestri og Anhui og Jiangsu í suðri. Hins vegar er Shandong-skagi, sem nær um 320 kílómetra sjávarmegin frá ársléttum Wei og Jiaolai, með Bóhaíhaf í norðri og Gulahaf í suðri. Skaginn er stór hluti strandlengju héraðsins eða um 2.535 kílómetra.

Svæðið inn í landi, sem nær yfir um það bil tvo þriðju af flatarmáli héraðsins, felur í sér hæðótt miðsvæði, með miðju á hinum frægu Tai fjöllum og frjósama landbúnaðarsvæði í norðri, vestri og suðri sem er hluti vatnasvæði hins mikla Gulafljóts og Norður-Kína sléttunni.

Höfuðborg héraðsins, Jinan, er staðsett rétt norðvestur af Tai-fjalli og um fimm kílómetra suður af Gulafljóti, sem rennur frá suðvestri til norðausturs um héraðið áður en það tæmist í Bóhaíhaf.

Shandong hefur leikið stórt hlutverk í kínverskri sögu allt frá upphafi siðmenningar þar í landi við neðri hluta Gulafljóts. Það hefur þjónað sem mikilvæg menningar- og trúarleg miðstöð daoisma (taóisma), kínversks búddisma og konfúsíusisma. Tai-fjallið í Shandong er eitt dáðasta fjall daoismans. Búddahofin í fjöllunum sunnan við héraðshöfuðborgina Jinan voru eitt sinn meðal fremstu staða búddista í Kína.

Borgin Qufu er fæðingarstaður Konfúsíusar og þar var síðar miðstöð konfúsíusisma. Þar þróaðist Konfúsíusismi frá því sem síðar var nefnt „Hundrað skóla hugsun“ byggðum á kenningum Konfúsíusar.

Staðsetning Shandong á mótum viðskipta annars vegar á milli norðurs og suður Kína og hins vegar á austurs og vesturs, hefur stuðla að uppbyggingu héraðsins sem öflugri efnahagsmiðstöð. Eftir tímabil pólitísks óstöðugleika og efnahagsþrenginga sem hófst seint á 19. öld hefur efnahagur Shandong aukist mjög.

Myndir breyta

Tenglar breyta

Heimildir breyta