Haítíska byltingin

Haítíska byltingin var fyrsta þrælabylting sögunnar sem heppnaðist. Sagnfræðingar miða venjulega við að byltingin hafi hafist með Vúdúathöfn í Bois-Caïman[1], í ágúst árið 1791 og hafi lokið árið 1804 með sjálfstæði Haítí. Byltingin breytti frönsku nýlendunni Saint-Domingue í fyrsta sjálfstæða lýðveldi frjálsra blökkumanna í heiminum. Með byltingunni glataði Frakkland arðbærustu nýlendu sinni.

Bardaginn við San Domingo, eftir January Suchodolski.

Áhrif byltingarinnar á þrælahald skóku alla Ameríku. Eftir að hafa bundið enda á frönsk yfirráð og bannað þrælahald tókst fyrrverandi þrælunum að berjast fyrir nýfengnu frelsi sínu og halda í sjálfstæði frá hvítum Evrópumönnum.[2] [3] Atburðurinn var stærsta þrælauppreisn síðan Spartakus leiddi misheppnaða uppreisn gegn rómverska lýðveldinu nærri því 1,900 árum fyrr.[4] Hugmyndir um yfirburði hvítra manna og um vanmátt þræla til að vinna og viðhalda frelsi sínu voru hraktar og skipulag og eldmóður byltingarmannanna skaut þræleigendum víðs vegar um heim skelk í bringu.[5]

Sjá einnig breyta

Tilvísanir breyta

  1. http://lencrenoir.com/23-aout-1791-revolte-des-esclaves-a-saint-domingue-haiti-une-rememoration-dune-lutte-pour-la-liberte/
  2. Navigating Haiti's History: Saint-Domingue and the Haitian Revolution. Taber, Robert D. 13, no. 5 (2015): 235–50. History Compass 2015. Bls. 235–50
  3. Friends and Enemies: The Scribal Politics of Post/colonial Literature. Liverpool University Press. Bongie, Chris. 2008. Liverpool, UK. Bls. 45.
  4. Vulliamy, Ed, ritstjóri (28. ágúst 2010). „The 10 best revolutionaries“. The Guardian. Sótt 15. desember 2015.
  5. Philip James Kaisary (2008). "The Literary Impact of the Haitian Revolution," Ph.D. dissertation. University of Warwick. bls. 8–10.