Furubikar (fræðiheiti: Gremmeniella abietina), furugremi[14] eða greinaþurrksveppur,[14] er tegund af svepp sem sýkir barrtré og veldur þar greinaþurrksýki.[14] Megineinkennið er dauði barrs, en getur að lokum leitt til dauða trjánna.[15] Í skógrækt er lítið reynt að fást við smitið vegna kostnaðar. Felling reita með smiti er valin fram yfir eitrun þar sem sveppaeitur er skaðleg öðrum lífverum.[16]

Furubikar

Vísindaleg flokkun
Ríki: Svepparíki (Fungi)
Fylking: Asksveppir (Ascomycota)
Flokkur: Discomycetes
Ættbálkur: Bikarlingsbálkur (Helotiales)
Ætt: Helotiaceae
Ættkvísl: Gremmeniella
Tegund:
G. abietina

Tvínefni
Gremmeniella abietina
(Lagerberg) Morelet
Samheiti

Brunchorstia pinea var. cembrae M. Morelet 1980[1]
Brunchorstia pinea var. pinea (P. Karst.) Höhn. 1980[2]
Lagerbergia abietina (Lagerb.) J. Reid ex Dennis 1971[3]
Ascocalyx abietina (Lagerb.) Schläpf.-Bernh. 1969[4]
Pragmopora abietina (Ellis & Everh.) J.W. Groves 1967[5]
Scleroderris lagerbergii Gremmen 1955[6]
Scleroderris abietina (Lagerb.) Gremmen 1953[7]
Godronia abietina (Ellis & Everh.) Seaver 1951[8]
Crumenula abietina Lagerb. 1949[9]
Crumenula pinea (P. Karst.) Ferd. & C.A. Jørg. 1939[10]
Brunchorstia pinea (P. Karst.) Höhn. 1915[11]
Excipulina pinea (P. Karst.) Höhn. 1903[12]
Scleroderris abietina Ellis & Everh. 1897[9]
Brunchorstia destruens Erikss. 1891[13]
Septoria pinea P. Karst. [9]

Útbreiðsla breyta

Evrópski stofninn er um mestalla Evrópu, þar á meðal Evrópuhluta Rússlands.[16] Ameríski stofninn takmarkast við norðan við 44°N.[17]

 
Barr smitað af furubikar

Það eru tveir stofnar af sveppinum, Norður-Amerískur og Evrópskur. Evrópski er ágengari, og getur smitað og drepið heilu trén á fáum árum, meðan sá ameríski smitar fáeina metra á trénu.[18] Ein ástæða fyrir skaða af evrópska stofninum er að trén geta ekki varið sig á veturna þar sem stofninn er virkur niður að -5°C[19]

Furubikar hefur víða komið upp í skógrækt á Íslandi og valdið miklum skaða.[14]

Tilvísanir breyta

  1. M. Morelet (1980) , In: Eur. J. For. Path. 10(5):272
  2. Höhn. (1980) , In: Eur. J. For. Path. 10(5):272
  3. Dennis (1971) , In: Kew Bull. 25(2):350
  4. Schläpf.-Bernh. (1969) , In: Sydowia 22(1–4):44
  5. J.W. Groves (1967) , In: Can. J. Bot. 45:170
  6. Gremmen (1955) , In: Sydowia 9(1–6):232
  7. Gremmen (1953) , In: Acta bot. neerl. 2(2):234
  8. Seaver (1951) , In: North American Cup-fungi, (Inoperculates) (New York):332
  9. 9,0 9,1 9,2 „CABI databases“.
  10. Ferd. & C.A. Jørg. (1939) , In: Skovtraeernes Sygdomme 1:196
  11. Höhn. (1915) , In: Sber. Akad. Wiss. Wien, Math.–naturw. Kl., Abt. 1 124:143
  12. Höhn. (1903) , In: Annls mycol. 1(6):526
  13. Erikss. (1891) , In: Bot. Zbl. 46:298
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 Helgi Hallgrímsson. 2010. Sveppabókin. Skrudda, Reykjavík. ISBN 978-9979-655-71-8
  15. Problems with growing [Forest] in Iceland and Sweden
  16. 16,0 16,1 „Data Sheets on Quarantine Pests - Gremmeniella abietina“ (PDF). Afrit af upprunalegu (PDF) geymt þann 28. september 2006. Sótt 7. apríl 2019.
  17. Scleroderris canker Geymt 8 maí 2006 í Wayback Machine from Canadian Forest Service
  18. Scleroderris canker European strain Geymt 2 október 2006 í Wayback Machine from Canadian Forest Service
  19. Några skadesvampars hot mot vår svenska tall[óvirkur tengill] from Umeå University
 
Wikilífverur eru með efni sem tengist
   Þessi sveppagrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.